Η ισπανική εκδοχή τού «διάλεξε από ποια τσέπη θα χάσεις»

Τι είναι αυτό που κάνει τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ να διαγκωνίζονται για το ποιος είναι «πιο κοντά» στον σοσιαλδημοκράτη Σάντσεθ, επ' αφορμή των πρόσφατων μέτρων για την ακρίβεια που ανακοίνωσε η συγκυβέρνηση «Σοσιαλιστών» - Ποδέμος; Και τι είναι αυτό που κάνει τη ΝΔ να ισχυρίζεται ότι τα δικά της μέτρα δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από εκείνα των Ισπανών, ότι το «όφελος» για τα λαϊκά στρώματα είναι μεγαλύτερο απ' ό,τι αν αντέγραφε τον Σάντσεθ και ότι το δικό της πακέτο για την ακρίβεια είναι το μεγαλύτερο στην ΕΕ ως ποσοστό του ΑΕΠ;

Οσο κι αν φαίνεται όλοι αυτοί να μην έχουν σημείο επαφής, στην πραγματικότητα συγκλίνουν και με το παραπάνω σε ένα πράγμα: Οτι τα μέτρα για τη διαχείριση της ακρίβειας σε όλες τις εκδοχές, απ' όλες τις κυβερνήσεις και σε όλα τα κράτη, ανεξάρτητα από τις αναλογίες στο «μείγμα» της κρατικής παρέμβασης, καθορίζονται από τις αντοχές της οικονομίας και τους περιορισμούς της δημοσιονομικής σταθερότητας, στο έδαφος των άκαμπτων νόμων της καπιταλιστικής οικονομίας, ενώ σε κάθε περίπτωση τον λογαριασμό τον πληρώνουν οι λαοί. Στην Ισπανία, στην Ελλάδα και παντού.

* * *

Αρκεί μια ματιά στα μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση Σάντσεθ, πίσω από τις κουρτίνες της «προοδευτικής» προπαγάνδας των ΣΥΡΙΖΑ - ΠΑΣΟΚ και τον διαστρεβλωτικό φακό της αντιπαράθεσης με τη «νεοφιλελεύθερη» ΝΔ, που στην πραγματικότητα γίνεται για το «συν - πλην» στα ψίχουλα για τον λαό. Τι νομοθέτησε λοιπόν η ισπανική κυβέρνηση; Την κατάργηση του ΦΠΑ 4% που ισχύει σε τρόφιμα πρώτης ανάγκης, όπως ψωμί, γάλα, τυρί, φρούτα, λαχανικά, δημητριακά, και τη μείωση από το 10% στο 5% του ΦΠΑ σε λάδι και ζυμαρικά.

Από τα μέτρα αυτά εξαιρούνται τα ψάρια και το κρέας, δηλαδή δυο από τα βασικά είδη διατροφής της λαϊκής οικογένειας. «Τι να το κάνεις όμως το ακριβό κρέας, όταν μπορείς κάθε μέρα να τρως φτηνά μακαρόνια;» θα μπορούσε να πει κανείς... Και μάλλον κάπως έτσι σκέφτηκε η σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση Σάντσεθ, όπως άλλωστε και η ΝΔ, θεσπίζοντας το «καλάθι του νοικοκυριού».

Το άλλο νομοθέτησαν οι Ισπανοί; Την παράταση της μειωμένης φορολογίας στο ρεύμα από 10% σε 5% για άλλους έξι μήνες, ενώ τα λεγόμενα «ευάλωτα» νοικοκυριά, όσα δηλαδή έχουν ετήσιο εισόδημα κάτω από 27.000 ευρώ, θα πάρουν κι ένα εφάπαξ βοήθημα 200 ευρώ. Κατά τα άλλα συνεχίζουν να ισχύουν οι δωρεάν μετακινήσεις με τον προαστιακό και τα τρένα μικρών αποστάσεων μόνο για τους συχνούς χρήστες, ενώ για την ίδια κατηγορία (και όχι για όλους) εισάγεται μείωση 50% στα εισιτήρια των αστικών συγκοινωνιών, που θα χρηματοδοτήσουν κατά 30% το κράτος και κατά 20% οι αυτόνομες περιφέρειες.

Μικρή λεπτομέρεια: Με την ανακοίνωση του νέου πακέτου, καταργήθηκε η έκπτωση των 20 λεπτών ανά λίτρο στα καύσιμα που ίσχυε καθολικά μέχρι σήμερα και περιορίστηκε στους επαγγελματίες οδηγούς, για προφανείς λόγους συγκράτησης του κόστους των μεταφορών.

* * *

Ποια είναι λοιπόν η «φιλοσοφία» και αυτών των μέτρων; Είναι «κοστολογημένα» και «στοχευμένα», με τα κριτήρια βέβαια μιας πολύ πιο ισχυρής καπιταλιστικής οικονομίας, και συγκεκριμένα της τέταρτης μεγαλύτερης οικονομίας στην Ευρωζώνη. Είναι περιορισμένης διάρκειας και ορισμένα από αυτά εφάπαξ για τους πιο «ευάλωτους», δηλαδή γι' αυτούς που «φλερτάρουν» με την εξαθλίωση.

Είναι επίσης μέτρα που θα χρηματοδοτήσει από την άλλη τσέπη του ο λαός (βλέπε μείωση εισιτηρίων). Ισχύει δηλαδή κι εδώ το «διάλεξε από ποια τσέπη θα χάσεις», αφού η κατάργηση της έκπτωσης στα καύσιμα μεταφέρεται ως μείωση της τιμής ορισμένων άλλων αγαθών πρώτης ανάγκης, με την προσωρινή μείωση του ΦΠΑ. Τέλος, είναι μέτρα θωράκισης της «κοινωνικής συνοχής», ενσωμάτωσης δηλαδή της λαϊκής δυσαρέσκειας που μεγαλώνει εξαιτίας της ακρίβειας στην Ισπανία και σε όλη την Ευρώπη, όπως δείχνουν άλλωστε και οι πρόσφατες απεργίες των Ισπανών εργαζομένων στα αεροδρόμια, στο σύστημα Υγείας, σε μεγάλες εμπορικές αλυσίδες ένδυσης και αλλού.

Και βέβαια, ουδείς «προοδευτικός» δεν ασχολείται με το πόσους φόρους πληρώνουν τα λαϊκά στρώματα στην Ισπανία ή με την αφθονία των κρατικών κονδυλίων και διευκολύνσεων που απολαμβάνουν τα ισπανικά μονοπώλια για να θωρακίζουν την ανταγωνιστικότητα και την κερδοφορία τους.

* * *

Είναι βέβαιο ότι θα μπορούσε κανείς να σημειώσει πολλές ομοιότητες ανάμεσα σ' αυτά τα μέτρα και σε εκείνα που εφαρμόζει η κυβέρνηση της ΝΔ στη χώρα μας, όπως και κάθε άλλη κυβέρνηση στην Ευρώπη, σοσιαλδημοκρατική ή νεοφιλελεύθερη, δεξιά ή κεντρώα, προοδευτική ή συντηρητική. Τα βασικά συστατικά και οι στοχεύσεις της πολιτικής τους παραμένουν ίδιες, κι εκεί που δίνονται voucher και pass, κι εκεί που μειώνεται προσωρινά ο ΦΠΑ, κι εκεί που τα επιδόματα για τους πιο φτωχούς έρχονται να απορροφήσουν τη λαϊκή αγανάκτηση και να «κλωτσήσουν» λίγο παρακάτω τον κίνδυνο της απόλυτης εξαθλίωσης.

Αυτό ακριβώς είναι που δίνει τη δυνατότητα στη ΝΔ, την ώρα που μοιράζει ψίχουλα στον λαό και καρβέλια στο κεφάλαιο, να κοκορεύεται ότι με τη δική της επιδοματική και στοχευμένη πολιτική, με τα καλάθια καπαμά και τα δελτία τροφίμων, το «όφελος» για τα λαϊκά νοικοκυριά είναι μεγαλύτερο απ' ό,τι στην Ισπανία της «προοδευτικής» κυβέρνησης Σάντσεθ.

Στην πραγματικότητα, όλες οι αστικές δυνάμεις καλούν τον λαό να κάνει κριτήριο τον ...πάτο, να αποδεχτεί ως θέσφατο τις «αντοχές της οικονομίας» και τους κανόνες της καπιταλιστικής αγοράς, να δεχτεί την ακρίβεια ως «βροχή από τον ουρανό» και να ενταφιάσει ακόμα πιο κάτω τις διεκδικήσεις του με κριτήριο αυτό που έχει πραγματικά ανάγκη και του το στερούν στο όνομα του κέρδους.

* * *

Δεν υπάρχει άλλωστε μεγαλύτερη απόδειξη ότι στέκονται όλοι στην ίδια πλευρά του ποταμού, από το γεγονός ότι ανταγωνίζονται στα ψίχουλα και την ίδια ώρα, με ένα στόμα, απορρίπτουν ασυζητητί τα μέτρα ουσιαστικής ανακούφισης που προτείνουν συνδικάτα και φορείς, αλλά και το ΚΚΕ με τροπολογίες του στη Βουλή, για κατάργηση του ΦΠΑ σε είδη πλατιάς κατανάλωσης, για κατάργηση των ειδικών φορών σε καύσιμα και ρεύμα, για πλαφόν και μείωση στην τιμή των τροφίμων. Μέτρα δηλαδή που δίνουν ανάσα, επειδή συγκρούονται με την πολιτική του κέρδους και απαιτούν να πληρώσει το κεφάλαιο και όχι ο λαός για τη μεγάλη ακρίβεια.

Κ. Μ