Σμήνος σεισμών με μεγάλα μεγέθη στην Τουρκία - Η αντισεισμική θωράκιση το ζητούμενο στην Ελλάδα

- Ποιες είναι οι πρώτες εκτιμήσεις της επιστημονικής κοινότητας σχετικά με τις ισχυρές σεισμικές δονήσεις στη Συρία και Τουρκία;

Σε διάστημα 11 περίπου ωρών, από τις 4:17 π.μ. της 6^ης Φεβρουαρίου 2023 στην ευρύτερη περιοχή της κεντρικής και νοτιοανατολικής Τουρκίας έγιναν 4 σεισμοί με μεγέθη από 6 Ρίχτερ και πάνω (7.8, 6.7, 7.5, 6) και 9 σεισμοί με μεγέθη από 5 Ρίχτερ και πάνω, και πολλοί με μεγέθη από 4 Ρίχτερ και πάνω.

Αυτό που επιβεβαιώνεται για άλλη μια φορά είναι ότι όταν γίνεται ένας σεισμός, οποιουδήποτε μεγέθους, σε μια περιοχή οι πιθανότητες να γίνει ένας εξίσου ισχυρός ή και ισχυρότερος σεισμός στην ίδια περιοχή, της οποίας η έκταση είναι ανάλογη με το μέγεθος του σεισμού, αυξάνονται τα πρώτα εικοσιτετράωρα μετά το σεισμό. Με βάση αυτό το δεδομένο τα στοιχεία που έχουμε δείχνουν ότι έχουμε να κάνουμε με ένα σμήνος σεισμών με μεγάλα μεγέθη, της τάξης των 6 με 7 Ρίχτερ, γεγονός που δικαιολογεί και τη μεγάλη έκταση της περιοχής. Η ποιότητα των κατασκευών παίζει καθοριστικό ρόλο στην ελαχιστοποίηση των καταστροφών, και στην Τουρκία η ποιότητα των κατασκευών γενικά δεν είναι η καλύτερη.

- Πόσο συχνά συναντιούνται στην ευρύτερη περιοχή τέτοιας έκτασης σεισμικά φαινόμενα;

Η Τουρκία έχει υψηλή σεισμικότητα, αλλά όχι τόσο υψηλή όσο η Ελλάδα. Οι επιπτώσεις όμως των σεισμών στην Τουρκία είναι πολύ μεγαλύτερες απ’ ότι στην Ελλάδα γιατί στην Τουρκία πολλοί μεγάλοι σεισμοί γίνονται κοντά σε κατοικημένες περιοχές, κυρίως στη βόρεια, αλλά και στη δυτική και την ανατολική Τουρκία (όπως φαίνεται από τον παραπάνω χάρτη του Stephen Hicks, για σεισμούς με μεγέθη πάνω από 7 ρίχτερ) με αποτέλεσμα τις καταστροφές κτιρίων, τραυματισμούς και θανάτους, σε αντίθεση με την Ελλάδα που πολλοί από τους μεγάλους σεισμούς γίνονται στη θάλασσα. Από ότι φαίνεται και στον παραπάνω χάρτη ο σημερινός σεισμός είναι και ο ισχυρότερος που έχει γίνει στην ευρύτερη περιοχή, από τότε που υπάρχουν ενόργανες καταγραφές σεισμών, από το 1900 περίπου.

- Ένα το κρατούμενο είναι η αλληλεγγύη που με κάθε τρόπο εκφράζει ο ελληνικός λαός στα θύματα του σεισμού στη Συρία και την Τουρκία. Η χώρα μας ωστόσο είναι επίσης μία σεισμογενής χώρα. Σε τι επίπεδα βρίσκεται, ενδεικτικά, η αντισεισμική θωράκιση.

Με δεδομένο ότι οι σεισμοί δεν προβλέπονται, και με δεδομένο ότι η χώρα μας έχει την υψηλότερη σεισμικότητα στην Ευρώπη, αυτό θα πρέπει να είναι το κύριο θέμα συζήτησης κάθε φορά που γίνεται ένας σεισμός. Και εδώ τα πράγματα δεν είναι καθόλου καλά. Το 1999 έγινε στην Αθήνα ένας σεισμός με μέγεθος 5,9 ρίχτερ, που ήταν 1000 φορές ασθενέστερος από το σημερινό σεισμό των 7,8 ρίχτερ στην Τουρκία, όπου 143 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, οι 39 στη Ρικομέξ και οι 8 στη Φαράν, 700 τραυματίστηκαν, 100.000 έμειναν άστεγοι και πάνω από 30 κτίρια κατέρρευσαν. Γι’ αυτούς που αρέσκονται να συσχετίζουν το μέγεθος των σεισμών με τις καταστροφές, για να αποδείξουν δήθεν πόσο καλά είμαστε, αν ο σεισμός των 5,9 ρίχτερ είχε 143 νεκρούς με τις δικές μας καλές κατασκευές, ο 7,8 θα πρέπει να έχει τουλάχιστον 143.000 νεκρούς, ή και περισσότερους αφού οι κατασκευές στην Τουρκία είναι χειρότερες.

Το 2001, που αποφασίστηκε να γίνει ένας ταχύς οπτικός έλεγχος, μέχρι σήμερα το 80% από τα περίπου 80.000 δημόσια κτίρια, σχολεία, που σε κάθε σεισμό αποδεικνύεται η τρωτότητά τους, νοσοκομεία, κλπ παραμένει ανέλεγκτο. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι σ' αυτά που έγινε αυτός ο έλεγχος βρέθηκε ότι κοντά στο 30% έχριζε ανάγκης άμεσων παρεμβάσεων, που μόνο σε ελάχιστα απ' αυτά έχουν γίνει. Τέτοιοι έλεγχοι θα πρέπει να γίνουν όχι μόνο στα δημόσια κτίρια, αλλά και σε εργοστάσια και επαγγελματικούς χώρους, χώρους διασκέδασης και γενικά σε χώρους όπου συγκεντρώνονται πολλοί άνθρωποι.

Σ’ ένα κοινωνικοοικονομικό σύστημα που τα πάντα θυσιάζονται στο βωμό του κέρδους, η προστασία από τις φυσικές καταστροφές, όπως είναι οι σεισμοί, αλλά και οι πλημμύρες και οι πυρκαγιές, θεωρούνται ως κόστος και μη παραγωγική επένδυση, στερώντας έτσι πόρους και ανθρώπινο δυναμικό για να υπάρξει το πλέγμα εκείνο των άμεσων, μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων, μέτρων ενταγμένων σε έναν ολοκληρωμένο κεντρικό σχεδιασμό, που θα έχει σαν στόχο την κάλυψη της λαϊκής ανάγκης για αντισεισμική προστασία, και όχι τη μεγιστοποίηση του κέρδους των «επενδυτών.

Συνέντευξη του σεισμολόγου Σταύρος Τάσσος* στο 902.gr για τον καταστροφικό σεισμό των 7,8 Ρίχτερ που έπληξε την Τουρκία και τη Συρία.

* Ο Σταύρος Τάσσος, γεννήθηκε στη Μυτιλήνη το 1948, όπου και μεγάλωσε. Βουλευτής Λέσβου του ΚΚΕ από το Γενάρη του 2015. Είναι απόφοιτος της Φυσικομαθηματικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εχει Μάστερ στη Θαλάσσια Γεωλογία και σε θέματα Ενέργειας και ενεργειακής πολιτικής από το Πανεπιστήμιο της Μινεσότα.

Είναι κάτοχος διδακτορικού στη Γεωφυσική - Σεισμολογία, από το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Δίδαξε σε διάφορα πανεπιστήμια, εργάστηκε ως ερευνητής στο ΚΠΕ «Δημόκριτος», στο Εθνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΚΘΕ), και κυρίως στο Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Διετέλεσε πρόεδρος του Συλλόγου Προσωπικού του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και της Ενωσης Ελλήνων Ερευνητών. Συνέβαλε στην εκπόνηση των θέσεων του ΚΚΕ για την αντισεισμική θωράκιση της χώρας. Στις βουλευτικές εκλογές του 2007, του 2009 και του 2012 ήταν υποψήφιος βουλευτής του ΚΚΕ στη Β΄ Αθηνών.

 Στις δημοτικές εκλογές του 2010 και του 2014 ήταν επικεφαλής του συνδυασμού «Λαϊκή Συσπείρωση Γλυφάδας» και εκλέχθηκε δημοτικός σύμβουλος. Το 2011 εκλέχθηκε και το 2014 επανεκλέχτηκε πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Υφεση και Ειρήνη (ΕΕΔΥΕ).