Η οικονομική αυτοτέλεια του ΚΚΕ υπόθεση του λαού!

Κουπόνια του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ

«ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ» ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

Απ' την ίδρυσή του, το ΚΚΕ εξασφάλιζε τα απαραίτητα μέσα για να οργανώνει τον αγώνα της εργατικής τάξης, να εξασφαλίζει τη λειτουργία του σε όλες τις συνθήκες από το υστέρημα της εργατικής τάξης και της φτωχολογιάς. Ακόμα και στα χρόνια της παρανομίας, των διωγμών και των διώξεων ο λαός ήταν αυτός που ενίσχυε με όλους τους τρόπους το ΚΚΕ. Απ' αυτά τα χρόνια της εκατόχρονης και πλέον ιστορικής διαδρομής του Κόμματος επιλέξαμε ορισμένα «στιγμιότυπα» και τα παρουσιάζουμε...

«Και με το όπλο και με τη δραχμή»

Στα χρόνια της Κατοχής, το ΚΚΕ αποτέλεσε τον καθοδηγητή, τον νου και την ψυχή του αγώνα ενάντια στους ναζιστές - φασίστες κατακτητές και τα ντόπια όργανά τους.

Το 1943 και ενώ είχε ήδη δημιουργηθεί το ΕΑΜ, είχε ήδη ηχήσει το ντουφέκι του ΕΛΑΣ στα βουνά της Ελλάδας και το χωνί της ΕΠΟΝ στις πόλεις και τα χωριά, το ΚΚΕ απευθύνθηκε στον λαό προκειμένου να του δώσει τα απαραίτητα μέσα για τις ανάγκες αυτού του τιτάνιου αγώνα.

Εγραψε ο «Ριζοσπάστης» στις 10 Αυγούστου 1943, ανακοινώνοντας την έναρξη του «Πανελλαδικού Εράνου Εθνικής Απελευθέρωσης»:

«Το ΚΚΕ καλεί τον Ελληνικό λαό να του δώσει τα μέσα για να δυναμώσει τον εθνικό - απελευθερωτικό αγώνα.

Και από την 1η Σεπτέμβρη ανοίγει Πανελλαδικό έρανο για ένα δισεκατομμύριο δραχμές. Σε χρήμα ή σε είδος. Εχει απόλυτη σιγουριά ότι οι εργάτες - υπάλληλοι, οι αγρότες, οι βιοτέχνες και επαγγελματίες, οι διανοούμενοι, όλος ο Ελληνικός λαός θα ξεπεράσουν το ένα δισεκατομμύριο. (...) Κάθε συνεισφορά είναι συμβολή στη λευτεριά της Ελλάδας».

Η ΚΟΑ υπερκάλυψε το πλάνο της σε ένα μήνα. Σε είκοσι μέρες είχε μαζέψει 220 εκατομμύρια δραχμές:

«Τα πιο πολλά τα έδωσαν οι εργάτες, οι λαϊκές συνοικίες, οι εργαζόμενες μάζες. Τα μάζεψαν χιλιάρικο χιλιάρικο. (...)».(«Ριζοσπάστης», 30.9.1943).

Τρικάκι για τον έρανο του ΚΚΕ

Συνολικά, η οικονομική εξόρμηση του Κόμματος είχε συγκλονιστική επιτυχία, καθώς το πλάνο καλύφθηκε κατά δέκα φορές! Η ΚΟΑ είχε στόχο να συγκεντρώσει 300 εκατ. δραχμές και συγκέντρωσε 1 δισεκατομμύριο από 160 - 170 χιλιάδες ανθρώπους.

Οι ΚΟ της Θεσσαλίας επίσης είχαν στόχο 300 εκατ. δραχμές και συγκέντρωσαν ένα 1 δισ. ενώ οι ΚΟ της Μακεδονίας με τον ίδιο στόχο συγκέντρωσαν 5 δισ. δραχμές!

Ο «Ριζοσπάστης» παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα του εράνου σε άρθρο του με τίτλο «Και με το όπλο και με τη δραχμή» κατέληγε:

«Το ΚΚΕ θα ανταποκριθεί ολοκληρωτικά στην εμπιστοσύνη και στις προσδοκίες του Ελληνικού λαού. Κομμουνιστές εμπρός! Πιο τολμηρά στον αγώνα!». («Ριζοσπάστης», 30.11.1943).

Η τέτοια επιτυχία απέδειξε το κύρος του Κόμματος μέσα στον λαό και τους ισχυρούς δεσμούς που είχε αναπτύξει με τους εργάτες και τις εργάτριες, τους βιοπαλαιστές της πόλης και του χωριού. Αλλωστε και πριν από την προκήρυξη του εράνου είχαν δημιουργηθεί ομάδες - επιτροπές οικονομικής στήριξης που αξιοποιώντας διάφορους τρόπους ενίσχυαν σταθερά το Κόμμα. Μια τέτοια επιτροπή συστάθηκε ήδη απ' το 1942 στην Πελοπόννησο, όπως προκύπτει από σχετική επιστολή που δημοσίευσε ο «Ριζοσπάστης» στις 15.9.1942:

«Σύντροφοι,

Αναγνωρίζοντας ότι οι Κομμουνιστές είναι η πρωτοπορία του αγώνα για την εθνική μας απελευθέρωση, απεφασίσαμε με σύσταση του σ. Φειδία και σύσταση της πρώτης οικονομικής επιτροπής του Μωριά για την ενίσχυση των Κεντρικών οργάνων του Κομμ. Κόμματος. Σαν πρώτη ενίσχυση σας στέλνουμε 1) Κ. Γ. 300.000 δρχ. 2) Φειδίας 100.000 δρχ. Προκαλούμε σε άμιλλα και τις υπόλοιπες πόλεις του Μωριά».

Παράλληλα, πολλές ήταν οι προσφορές για την ενίσχυση των ανταρτών του ΕΛΑΣ. Το 1942 ένας τραπεζικός υπάλληλος προσέφερε 80 ώρες υπερωριακής εργασίας, δηλαδή 10 χιλιάδες δραχμές για την ενίσχυση των ανταρτών και των εξόριστων («Ριζοσπάστης», 15.12.1942) ενώ το 1943 ο ποιητής Ναπολέων Λαπαθιώτης, ένα χρόνο πριν από την αυτοκτονία του, χάρισε τα όπλα του πατέρα του στον εφεδρικό ΕΛΑΣ.

Κάλεσμα της ΚΕ της ΟΚΝΕ για Πανελλαδικό έρανο

«Το μέτρο της αγάπης και της πίστης προς το Κόμμα»

Ο λαός μας ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα του ΚΚΕ και στα χρόνια της ένοπλης ταξικής σύγκρουσης στα 1946 - 1949. Είναι συγκινητική η παρακάτω διήγηση της Χρύσας Γκόγκογλου που δημοσιεύτηκε στον «Οδηγητή» τον Νοέμβρη του 1976:

«Θεσσαλονίκη, Χειμώνας '46... Η τρομοκρατία και το παρακράτος οργιάζει στην ύπαιθρο. Σκορπάει τον τρόμο και το θάνατο (...).

Μέσα σ' αυτήν την κατάσταση άρχισε η οικονομική εισφορά, ο έρανος του Κόμματος. Ο λαός μας, όμως, έδειξε γι' άλλη μια φορά την αγάπη, την πίστη και την αφοσίωσή του στο ηρωικό του Κόμμα, στο ΚΚΕ. Μ' όλη τη φτώχεια και τον κατατρεγμό έδωσε με κάθε τρόπο το συγκινητικό και αγωνιστικό του παρών!

Δε θα ξεχάσω ποτέ το λεπτό κορίτσι από το Μεταλλικό του Κιλκίς, που μεταμφιεσμένη σε ηλικιωμένη γυναίκα, πέρασε από τα μπλόκα των συμμοριών των Παπαδόπουλων, με κίνδυνο της ζωής της έφτασε στη Θεσσαλονίκη.

Λάμποντας από χαρά, γεμάτη ικανοποίηση και υπερηφάνεια μας παράδωσε το μικρό της "θησαυρό"... Και δεν ήταν μόνο η χρηματική του αξία. Ηταν αυτή η αυταπάρνηση και η αυτοθυσία που δεν μετριέται παρά μόνο με το μέτρο της αγάπης και της πίστης προς το Κόμμα. Το μικρό σακουλάκι είχε μέσα ό,τι πολυτιμότερο είχε η κάθε οικογένεια: ένα δαχτυλίδι, μια καρφίτσα, οικογενειακά ενθύμια, ακόμα και τους βαφτιστικούς σταυρούς των παιδιών τους και τις βέρες που 'χουν κιόλας τριφτεί με τα χρόνια στα τιμημένα δουλευτάρικα χέρια...

Λίγο καιρό αργότερα, μια Κυριακή μεσημέρι, βρέθηκα σ' ένα εργατικό σπίτι. Σπάνιο το κρέας, μια φορά το μήνα.

"Παιδιά μου", λέει η μητέρα "σήμερα δε θα φάμε κρέας. Αυτό το μήνα δε θα φάμε κρέας... Τα λεφτά θα τα δώσουμε στον θείο το Γιάννη που είναι στη φυλακή. Σ' όλους τους θείους και τις θείες που δεν μπορούν να πάνε σπίτια τους".

Τα παιδιά έμειναν με τα μάτια ορθάνοιχτα, απορημένα. Αρχισαν τις ερωτήσεις. Μετά από λίγο το μεγαλύτερο με πολύ σοβαρότητα λέει:

"Μαμά, τα φασόλια μας αρέσουν πιο πολύ. Και τον άλλο μήνα να μη φάμε κρέας..."». (Οι υπογραμμίσεις δικές μας).

Εμπνεόμαστε!

Η ιστορική πείρα μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης και οδηγό για τη δράση μας! Ολα τα κατοπινά χρόνια, δεν έλειψαν οι προσφορές στο Κόμμα από χιλιάδες ανθρώπους του μόχθου που το σέβονται και το εκτιμούν ακόμα και αν δεν συμφωνούν σε όλα μαζί του. Δεν έλειψαν οι προσφορές από ανέργους, απολυμένους, εργαζόμενους που στο τέλος του μήνα ζορίζονται για να τα βγάλουν πέρα. Ολοι αυτοί είναι οι σταθεροί χρηματοδότες του ΚΚΕ, οι δικοί του άνθρωποι. Η εμπιστοσύνη που μας δείχνουν μας γεμίζει με ευθύνη να ανταποκριθούμε, να γίνουμε καλύτεροι, να τα δώσουμε όλα για το δίκιο τους, για το δίκιο της τάξης μας.

Ολοι και όλες να εντείνουμε τις προσπάθειές μας, να δώσουμε τη μάχη με δύναμη, αποφασιστικότητα, πίστη στα ιδανικά μας και αυταπάρνηση, να πετύχουμε τους στόχους που έχουν θέσει οι ΚΟ, να υπερκαλύψουμε το πανελλαδικό πλάνο της Οικονομικής Εξόρμησης!

Για την αλληλεγγύη στους διωκόμενους αγωνιστές, στα θύματα του αγώνα.

Ιδιαίτερη και ξεχωριστή πλευρά της προσπάθειας του Κόμματος να διαθέτει οικονομική αυτοτέλεια υπήρξε διαχρονικά η ανάγκη - καθήκον στήριξης των αγωνιστών που διώκονταν και των οικογενειών τους, των θυμάτων της ταξικής πάλης.

Το καθήκον αυτό υλοποιήθηκε από το Κόμμα είτε αυτοτελώς είτε μέσω οργανώσεων που συστάθηκαν με πρωτοβουλία του ΚΚΕ για να υπηρετήσουν αυτόν το σκοπό.

Η πρώτη τέτοια οργάνωση ήταν η Εργατική Βοήθεια (ΕΒΕ), η οποία ιδρύθηκε το 1924. Η ΕΒΕ προσέφερε ηθική και υλική βοήθεια (σε χρήματα, τρόφιμα, ρουχισμό και άλλα είδη) στα θύματα των αστικών διώξεων, ενώ ενίσχυε και τις οικογένειές τους. Παρείχε επίσης νομική βοήθεια (από δικηγόρους, μέλη της ΕΒΕ) αλλά και ιατρική περίθαλψη.

Στα χρόνια της Κατοχής και του αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας αυτόν το ρόλο ανέλαβε η Εθνική Αλληλεγγύη (ΕΑ). Για παράδειγμα, στα 1946 - 1947, η ΕΑ συγκέντρωσε χρήματα, τρόφιμα, ρουχισμό και άλλα είδη για τους εξόριστους, φυλακισμένους και νοσηλευόμενους, διοργάνωσε παιδικά συσσίτια και γιορτές, φρόντισε άπορα παιδιά και απολυόμενους εξόριστους κ.ά. (Βλ. «Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ 1918 - 1949», τόμ. Α2 και Β2, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2018, σελ. 251 - 253 και 248 αντίστοιχα).

Επίσης, στα χρόνια της στρατιωτικής δικτατορίας 1967 - 1974, το Κόμμα, που τότε είχε την έδρα του στο εξωτερικό αλλά και Κλιμάκιο της ΚΕ του ΚΚΕ και οι Κομματικές Οργανώσεις στην Ελλάδα σταθερά ενίσχυαν κρατούμενους και εξόριστους αγωνιστές και τις οικογένειές τους.

Παρά τις δυσκολίες, οι εργαζόμενοι έβρισκαν τρόπους να ενισχύουν το Κόμμα κάτω από τη «μύτη» της χούντας, όπως φαίνεται από το παρακάτω περιστατικό:

«12.500 δρχ. έβαλαν στο ντουλάπι γνωστού κομμουνιστή με πρωτοβουλία τους οι συνάδελφοί του στο εργοστάσιο για ενίσχυση της αντιδικτατορικής πάλης». («Ριζοσπάστης», 4/1969).

--«Εστειλα στο Κόμμα...»

Η διαχρονική σχέση εμπιστοσύνης που έχει αναπτύξει το ΚΚΕ με τους ανθρώπους του μόχθου αποτυπώθηκε και στην Τέχνη. Είναι γνωστό στους παλαιότερους αλλά ίσως άγνωστο στους νεότερους το τραγούδι των Φώντα Λάδη - Μίκη Θεοδωράκη «Εστειλα στο Κόμμα» που γράφτηκε τον Μάρτη του 1966 και μελοποιήθηκε τον Απρίλη της ίδιας χρονιάς. Οι στίχοι του τραγουδιού, που περιλαμβάνεται στον κύκλο τραγουδιών «Γράμματα από τη Γερμανία» είναι οι ακόλουθοι:

«Εστειλα στο κόμμα,

δέκα μάρκα ακόμα.

Μη γράψουν τ' όνομά μου,

μόνο τ' αρχικά μου.

Οχι πως φοβάμαι,

τι εργάτης θα 'μαι

για τόσα όμως δεν κάνει

να χαλάν μελάνι.

Τα πολλά σαν πάρτε,

τ' όνομά μου βάλτε,

και πλάνο και τομέα

και με κεφαλαία».

Του
Στρατή ΔΟΥΝΙΑ*
* Ο Στ. Δουνιάς είναι μέλος του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ