Οπαδικά εγκλήματα στην Ελλάδα – Ένα σύντομο χρονικό

Με αφορμή την συμπλήρωση 33 χρόνων από τον τραγικό θάνατο – δολοφονία – του 29χρονου καθηγητή Χαράλαμπου Μπλιώνα στις εξέδρες του Σταδίου Αλκαζάρ στη Λάρισα, ξετυλίγουμε το χρονικό των οπαδικών εγκλημάτων που συγκλόνισαν την χώρα και που άφησαν πίσω τους νεκρούς, μπόλικο αίμα, θρήνο και αμέτρητα γιατί.

Θεσσαλονίκη, Μάρτης 1982:

Πρωτού ξεκινήσει το ντέρμπι μεταξύ Άρη και ΠΑΟΚ στο γήπεδο Χαριλάου, οπαδοί των δύο ομάδων συμπλέκονται με αποτέλεσμα τον θανάσιμο τραυματισμό του φιλάθλου του ΠΑΟΚ Άρη Δημητριάδη. Εχοντας δεχθεί τέσσερις μαχαιριές, ο άτυχος άνδρας αφήνει την τελευταία του πνοή σε νοσοκομείο της πόλης. Σύμφωνα με άλλες μαρτυρίες, ο Δημητριάδης δεν συμμετείχε καν στην συμπλοκή, αλλά ήταν περαστικός που έτυχε να βρίσκεται στο σημείο την ώρα της σύγκρουσης.

Λάρισα, Οκτώβρης 1986:

Λίγο πριν την έναρξη του ποδοσφαιρικού αγώνα της τοπικής ομάδας με τον ΠΑΟΚ, στις κερκίδες του σταδίου Αλκαζάρ επικρατεί ενθουσιασμός, ένταση και ανταλλαγή συνθημάτων. Μια φωτοβολίδα που εκτοξεύεται από το πέταλο των οπαδών του ΠΑΟΚ πέφτει στην κερκίδα των φίλων της Λάρισας και καρφώνεται στην καρωτίδα του 29χρονου καθηγητή Χαράλαμπου Μπλιώνα. Ασθενοφόρο στο γήπεδο δεν υπήρχε, φορείο έγινε μια διαφημιστική πινακίδα και ο Μπλιώνας μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο σε μια καρότσα ενός αγροτικού. Απεβίωσε κατά τη μεταφορά του, βυθίζοντας στο πένθος την ιδιαίτερη του πατρίδα και σοκάροντας την κοινή γνώμη.

Αθήνα, Ιανουάριος 1991

Τον Ιανουάριο του 1991 η ΑΕΚ φιλοξενούσε τον Ολυμπιακό στο γήπεδο της Νέας Φιλαδέλφειας. Η αντιπαλότητα μεταξύ των χούλιγκανς μεταφέρεται έξω από το γήπεδο, όπου ξεσπούν βίαιες συγκρούσεις. Τραγικό θύμα, ο 15χρονος μαθητής Γιώργος Παναγιώτου, που αφήνει την τελευταία του πνοή σε πεζοδρόμιο της Νέας Ιωνίας χτυπημένος από κροτίδα στην κοιλιακή χώρα. Η μητέρα του πήρε την απόφαση να κάνει δωρεά μελών του σώματος του άτυχου γιου της.

Ε.Ο. Αθήνας-Θεσσαλονίκης, Απρίλης 1991

Μια παρέα 4 οπαδών του ΠΑΟΚ που είχαν πάει στην Αθήνα για να παρακολουθήσουν τον τελικό κυπέλλου μπάσκετ ανάμεσα στην ομάδα τους και τον Πανιώνιο, ξεκινούν οδικώς το ταξίδι της επιστροφής για τη Θεσσαλονίκη. Κάποια στιγμή οι τέσσερις νέοι αποφασίζουν να βγάλουν ένα κασκόλ του ΠΑΟΚ έξω από το αυτοκίνητο. Ήταν 11 το βράδυ στη διασταύρωση Αγ. Στεφάνου, στο 24ο χλμ της εθνικής οδού, όταν από διερχόμενο όχημα, που τους προσεγγίζει, εκτοξεύεται βόμβα μολότοφ. Το Ι.Χ. των οπαδών του ΠΑΟΚ γίνεται παρανάλωμα του πυρός. Ο Ευθύμιος Λιάκας 21 ετών και ο 25χρονος Κώστας Ντόλιας που κάθονται πίσω, δεν προλαβαίνουν να απεγκλωβιστούν και καίγονται ζωντανοί. Οι άλλοι δύο επιβαίνοντες, καταφέρνουν να βγουν από το αυτοκίνητο έχοντας υποστεί σοβαρά εγκαύματα και περνώντας αρκετούς μήνες στα νοσοκομεία. Η υπόθεση δεν διαλευκάνθηκε ποτέ και οι δολοφόνοι δεν βρέθηκαν ποτέ.

Αθήνα, Απρίλης 1995

Στην κεντρική πλατεία της Γλυφάδας ξεσπούν βίαιες συμπλοκές χουλιγκάνων του Ολυμπιακού και του Παναθηναϊκού, έπειτα από αγώνα πλέι οφ στο μπάσκετ. Νεκρός πέφτει ο 25χρονος φίλαθλος του Παναθηναϊκού Γιώργος Καρνέζης, τον οποίο εγκληματίες που φέρουν διακριτικά της ομάδας του Πειραιά μαχαιρώνουν μέσα στο αυτοκίνητό του. Ο άτυχος νέος αφήνει την τελευταία του πνοή στο πεζοδρόμιο, ενώ τα γεγονότα οδηγούν την κυβέρνηση στο να αναβάλει τον πέμπτο τελικό των πλέι όφ ανάμεσα στις δυο ομάδες.

Παιανία, Μάρτης 2007

Λίγο πριν την έναρξη του αγώνα βόλεϊ γυναικών ανάμεσα στον Παναθηναϊκό και τον Ολυμπιακό, οπαδοί των δύο ομάδων στήνουν “ραντεβού μάχης” στην περιοχή της Παιανίας. Η παρουσία της αστυνομίας ελλειπέστατη, παρά το γεγονός ότι υπήρχαν ισχυρές ενδείξεις για προαποφασισμένη σύγκρουση μεταξύ χούλιγκανς. Η Λεωφόρος Λαυρίου γίνεται κυριολεκτικά πεδίο μάχης με δεκάδες τραυματίες. Έπειτα από χτυπήματα και μαχαιριές πέφτει νεκρός ο 22χρονος οπαδός του Παναθηναϊκού Μιχάλης Φιλόπουλος. Η δολοφονία του άτυχου οπαδού οδηγεί την πολιτεία να αναβάλει όλους τους αγώνες, σε όλα τα ομαδικά αθλήματα για δυό εβδομάδες.

Ηράκλειο Κρήτης, Σεπτέμβρης 2011

Ο 21χρονος Γιάννης Ρουσάκης από τα Μάλλια ξεψύχησε στο γεφυράκι έξω από το Παγκρήτιο, μετά από συμπλοκή οπαδών. Το ραντεβού είχε δοθεί στις 03.00 στην παραλιακή λεωφόρο του Ηρακλείου κοντά στο Παγκρήτιο Στάδιο, μεταξύ οπαδών του ΟΦΗ, του Παναθηναϊκού και του Ηρόδοτου. Η αστυνομία λόγω του προχωρημένου της ώρας έφτασε καθυστερημένα στην περιοχή.

Αλικαρνασσός Κρήτης, Σεπτέμβρης 2014

Ο αγώνας Γ’ Εθνικής κατηγορίας μεταξύ Ηρόδοτου και Εθνικού είναι το τελευταίο ματς που θα περίμενε κανείς να μετατραπεί σε αρένα. Παρ’ όλα αυτά, ξεσπούν επεισόδια με χούλιγκανς να εξαπολύουν βίαιη επίθεση ενάντια σε οπαδούς του Εθνικού που είχαν ταξιδέψει στο Ηράκλειο για τον αγώνα. Το στάδιο μετατρέπεται σε πεδίο μάχης και οι ανεγκέφαλοι δολοφόνοι χτυπούν με σιδηρογροθιές και κλωτσιές όποιον βρουν μπροστά τους. Προσπαθώντας να προστατέψει συνοπαδούς του από τα βίαια χτυπήματα, τραυματίζεται πολύ σοβαρά στο κεφάλι ο 46χρονος φίλαθλος του Εθνικού Κώστας Κατσούλης. Ο άτυχος άνδρας μεταφέρθηκε με C-130 στην Αθήνα και κατόπιν στο 401 Στρατιωτικό Νοσοκομείο για να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση, υπέκυψε όμως στα τραύματά του και κατέληξε στις 29 Σεπτεμβρίου.

Οπαδική βία και εμπορευματοποίηση του αθλητισμού

Από τη δημιουργία του επαγγελματικού ποδοσφαίρου και την ένταση της εμπορευματοποίησης του αθλήματος που επιβάλλει το κυνήγι του κέρδους από αυτούς που κινούν τα νήματα στο χώρο (επιχειρηματίες, πολυεθνικές, παράγοντες), αποδεδειγμένα η βία στους αγωνιστικούς χώρους πήρε μεγάλες διαστάσεις. Και μπορεί οι αρμόδιοι τόσο στην Ελλάδα όσο και σε διεθνές επίπεδο (UEFA, FIFA) να αποφεύγουν κάθε φορά να ασχοληθούν με την ουσία του φαινομένου κάνοντας λόγο για μεμονωμένα περιστατικά, όμως η πραγματικότητα είναι διαφορετική.

Είναι η ίδια η πραγματικότητα που δείχνει ότι, ακόμα και σε περιπτώσεις που μπροστά στον κίνδυνο απαξίωσης του «προϊόντος» έχουν παρθεί κάποια μέτρα προκειμένου να εξαφανιστούν τα… κακώς κείμενα, η βία όχι μόνο δεν εξαφανίστηκε, αλλά απλά άλλαξε πεδίο δράσης. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί αυτή της Αγγλίας, όπου τα γήπεδα μπορεί, εξαιτίας των επενδύσεων που έγιναν να μοιάζουν με θέατρο, αλλά την ίδια στιγμή δρόμοι και σταθμοί του μετρό βάφονται με αίμα, πριν ή μετά από παιχνίδι.

Σε αντίθεση με τη στάση των αρμοδίων του ποδοσφαίρου είτε στην Ελλάδα είτε σε διεθνές επίπεδο, σήμερα είναι ξεκάθαρο ότι θα ήταν τουλάχιστον αφελές μιλώντας κάποιος για τη βία στα γήπεδα να δει το φαινόμενο ξέχωρα απ’ όλο το οικοδόμημα του σημερινού αθλητισμού ως κερδοφόρο προϊόν ή ξέχωρα από το ίδιο το κοινωνικοοικονομικό σύστημα μέσα στο οποίο υπάρχει και το ίδιο το εμπορευματοποιημένο ποδόσφαιρο, ο αθλητισμός. Που έχει μετατραπεί σε πρόσφορο έδαφος – εξαιτίας του τεράστιου ενδιαφέροντος που υπάρχει για τα αθλητικά δρώμενα – για μια ανελέητη μάχη συμφερόντων, κυρίως μεταξύ πολυεθνικών, μέσω ενός άκρατου ανταγωνισμού για το μεγαλύτερο μερίδιο στην πίτα των κερδών.

Επιπλέον, όπως δείχνουν πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις, ο επαγγελματικός αθλητισμός, όπως έχει διαμορφωθεί σήμερα, αποτελεί και το μέσο προκειμένου να εξυπηρετηθούν συμφέροντα που δεν ταυτίζονται απόλυτα με τον ίδιο το χώρο, αλλά ξεπερνούν τα όρια και σχετίζονται με φαινόμενα όπως η χειραγώγηση συνειδήσεων, η χρησιμοποίηση της «οπαδικής μάζας» για συγκεκριμένους λόγους στη στήριξη επιχειρηματικών συμφερόντων. Αυτό αποδεικνύεται ξεκάθαρα και από την εικόνα που επικρατεί σήμερα στις τάξεις των λεγόμενων οργανωμένων οπαδών.

Τόσο στη χώρα μας όσο και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η άνοδος του φασισμού, των ακροδεξιών και εθνικιστικών μορφωμάτων και πλέον ο ρατσισμός βρίσκει μεγάλη απήχηση στις εξέδρες των οπαδών. Και που βέβαια οι πυρήνες αυτών των οπαδών, αυτοί που κάνουν κουμάντο, έχουν άμεση σχέση με τους επιχειρηματίες – ιδιοκτήτες των ομάδων ή ακόμα και με τμήματα του αστικού κράτους.

Ατέχνως