Πεθαίνει η Έλλη Παππά,

Πέθανε, 27/10/2009, η Έλλη Παππά, Ελληνίδα δημοσιογράφος και συγγραφέας, σύντροφος του Νίκου Μπελογιάννη.

Γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1920. Μεγάλωσε στον Πειραιά, τέλειωσε το Γυμνάσιο της Κοκκινιάς, σπούδασε φιλοσοφία και νομικά στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και στη Γαλλική Ακαδημία της Αθήνας.

Μετά την κατοχή προσχώρησε στο ΕΑΜ και το ΚΚΕ. Σύντροφος του Ν. Μπελογιάννη μέχρι την εκτέλεσή του.

Η Έλλη Παππά είναι στους 8 κατηγορούμενους της δίκης των ασυρμάτων, μαζί με τον Μπελογιάννη και τους συντρόφους του, που καταδικάζονται σε θάνατο.

Παίρνει όμως χάρη, ως μητέρα ενός βρέφους, και η ποινή της μετατρέπεται σε ισόβια.

Παρέμεινε όμως στην φυλακή και αποφυλακίστηκε από τις φυλακές Αβέρωφ το 1963. Δούλεψε στη σύνταξη της «Δημοκρατικής Αλλαγής» και σε τέσσερα χρόνια η χούντα των συνταγματαρχών την εξόρισε στη Γυάρο. Αποφυλακίστηκε σε ενάμιση χρόνο, γιατί είχε αρρωστήσει σοβαρά.

Πολιτικά, κινούνταν μάλλον στον αναθεωρητικό χώρο, και χαρακτηρίστηκε ως “σύμβολο της αντισταλινικής Αριστεράς”. Εξ όσων γνωρίζουμε όμως, ουδέποτε δραστηριοποιήθηκε ενεργά στις γραμμές του λεγόμενου “ΚΚΕ εσ.” ούτε και του μετέπειτα Συνασπισμού.

Κρίμα, δεν έβγαλες συμπεράσματα...

Για μια επιστολή της Ελλης Παππά

Η Ελλη Παππά κατέθεσε στο Μουσείο Μπενάκη δύο πολυσέλιδα κείμενα, με την εντολή να δημοσιευτούν μετά το θάνατό της. Ετσι, δεν μπορεί τώρα να υπερασπίσει τα γραπτά της. Δική της η επιλογή, δική της και η ευθύνη.

Μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές είχε δημοσιευτεί μόνο η επιστολή, την οποία κατέθεσε με το δεύτερο κείμενό της.

Διαβάζοντάς την, διαπιστώνεις ότι πρόκειται για κείμενο αταίριαστο με το αγωνιστικό ήθος που οφείλει να έχει κάθε αγωνιστής μέχρι το τέλος της ζωής του. Η ιστορία δεν απεικονίζεται με εμπαθείς αναφορές και ανακρίβειες.

Διαβάζοντας την επιστολή, αντιλαμβάνεσαι γιατί πανηγυρίζει ο αστικός Τύπος. Οχι, βεβαίως, επειδή σκοτίστηκαν για την ιστορική αλήθεια! Εκείνο που ενδιαφέρει την ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, το ΒΗΜΑ, την ΑΥΓΗ και άλλες, είναι να αξιοποιούν ό,τι τις βολεύει για να χτυπήσουν το ΚΚΕ. Γι' αυτό αντιμετωπίζουν ως ιστορική πηγή καθετί που έχει γράψει η Ελλη Παππά, και τη συγκεκριμένη επιστολή.

Καμιά προσωπική μαρτυρία δεν αποτελεί ιστορική πηγή, παρά μόνο στην περίπτωση που επιβεβαιώνεται από επίσημα ντοκουμέντα. Αν το τελευταίο δεν συμβαίνει, απαραίτητη προϋπόθεση, για να θεωρηθεί η μαρτυρία ιστορική πηγή, είναι να υπάρχουν και άλλες μαρτυρίες που να συμπίπτουν με την προσωπική μαρτυρία. Προϋπόθεση είναι ακόμα, όλες μαζί να συναρτώνται με την ολόπλευρη και λεπτομερή ανάλυση της εξεταζόμενης περιόδου. Διαφορετικά, η αξιοπιστία της μαρτυρίας μένει να αποδειχθεί.

Ομως αυτά είναι... λεπτομέρειες για όσους έχουν μόνιμο μέλημα την επίθεση κατά του ΚΚΕ. Ετσι, με θριαμβευτικό ύφος η ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ έγραψε (1/12/2009): «Νέα στοιχεία για Πλουμπίδη, Μπελογιάννη και Ζαχαριάδη. Η σύντροφος του Νίκου Μπελογιάννη άφησε στο Ιστορικό Αρχείο του Μπενάκη δύο "φακέλους". Ο πρώτος με την "Υπόθεση Πλουμπίδη", ο δεύτερος για τον σταλινισμό και την ελληνική Αριστερά. Στην ιεραρχία του ΚΚΕ "ανέβαιναν" οι τυφλοί και τα πτώματα»!!!

Δίπλα στα παραπάνω, η ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ παραθέτει δηλώσεις του γιου Μπελογιάννη, ο οποίος αυτοκαθίσταται μάρτυρας για γεγονότα που δεν έζησε, αλλά τα άκουσε από τη μητέρα του! Αυτή κι αν είναι πρωτότυπη μαρτυρία...

Και τι λέει για τα κείμενα; Οτι «μιλάει ανοιχτά και με στοιχεία για τους πραγματικούς χαφιέδες του κομματικού μηχανισμού, που ήταν συνήθως υψηλόβαθμα στελέχη και άνθρωποι σε θέσεις κλειδιά»! Και συνεχίζει: «Υπήρχαν δύο ειδών μυστικοί πράκτορες, οι κρυφοί συνεργάτες της Δεξιάς και τα κομματόσκυλα που εκτελούσαν τις σταλινικές εντολές»!! Για να καταλήξει: «Η δημοσιοποίηση των μαρτυριών της Ελλης Παππά θα αναστατώσει μόνο το "ανεξάρτητο" κρατίδιο του Περισσού»!

Λες κι ακούς «επιχειρήματα» του Θ. Πάγκαλου, του Θ. Παπακωνσταντίνου και του Γ. Καρατζαφέρη, που η εφημερίδα του έγραψε «για τους πράκτορες στο ΚΚΕ»! «Επιχειρήματα» εναρμονισμένα με την επίθεση κατά του ΚΚΕ, επειδή δεν ενσωματώνεται στο σύστημα, παρά τις ...φιλότιμες προσπάθειες που πολλοί καταβάλλουν. Ας έρθουμε όμως στην επιστολή.

Γράφει η Ελλη Παππά: «Δεν ήταν εύκολο να είσαι μέλος του ΚΚΕ στα χρόνια του σταλινισμού - εκτός κι αν επιδίωξή σου ήταν "να ανέβεις" στην κομματική ιεραρχία. Προϋποθέσεις αυτής της ανόδου ήταν, πρώτον, να έχεις αυτή τη φιλοδοξία, δεύτερον, να κλείνεις τα μάτια και τα αυτιά σε όσα στραβά ή απαράδεκτα ή και ύποπτα διαπίστωνες. Με άλλα λόγια, να συμπεριφέρεσαι σύμφωνα με το ιησουιτικό δόγμα (...) και όπως αντιδρά ένα πτώμα σε όσα έβλεπες αν δεν ήσουν εκ κατασκευής τυφλός.

(...) Κάθε φορά που διαπίστωνα κάτι στραβό κι ανάποδο βρισκόμουν σε σύγκρουση με το γενικότερο πνεύμα του Κόμματος, με αυτό που συνοπτικά άκουγε στο γενικότατο όρο "κομματικότητα"»!

Η Ελλη Παππά υπήρξε στέλεχος του ΚΚΕ, μέλος της Επιτροπής Πόλης της ΚΟΑ. Προφανώς, εννοεί ότι δεν ισχύουν και για την ίδια όσα γράφει παραπάνω.

Ο Μπελογιάννης και ο Πλουμπίδης ήταν ανώτατα στελέχη. Εννοεί ότι είχαν ως «επιδίωξη την άνοδο στην κομματική ιεραρχία» και ότι για να την επιτύχουν «έκλειναν τα μάτια και τα αυτιά σε όσα στραβά και απαράδεκτα ή και ύποπτα διαπίστωναν»; Οτι συμπεριφέρονταν «σύμφωνα με το ιησουιτικό δόγμα, αντιδρώντας όπως αντιδρά ένα πτώμα και ότι ήσαν εκ κατασκευής τυφλοί»;

Προφανώς δεν τα εννοεί ούτε γι' αυτούς. Τότε; Από άλλη «κοιλιά» βγήκαν αυτοί, όχι του ΚΚΕ; Ακόμα: Τα δεκάδες μέλη της ΚΕ και του ΠΓ, που έχυσαν το αίμα τους, ήταν εκ ...κατασκευής (!) τυφλοί;

Από το 1941 μέχρι τα μέσα του 1950, η ΚΕ του ΚΚΕ απαρτίστηκε συνολικά από 74 στελέχη. Από αυτούς τους συντρόφους, οι 23 εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς και από τις ελληνικές κυβερνήσεις ή σκοτώθηκαν στον εμφύλιο ή δολοφονήθηκαν:

Αναστασιάδης Στέργιος, Αραμπατζής Νίκος, Βασιλειάδης Αρίστος, Γαμβέτας Κώστας, Γκιουζέλης Στέφανος, Δημητρίου Γιώργης, Ερυθριάδης Γιώργης, Ζαγουρτζής Νίκος, Ζέβγος Γιάννης, Καββαδίας Βαγγέλης, Καλοδίκης Σπύρος, Κιαπές Ηλίας, Κτιστάκης Βαγγέλης, Λαζαρίδης Κώστας, Μαρκεζίνης Βασίλης, Μουζενίδης Αδάμ, Μπελογιάννης Νίκος, Παπαρήγας Μήτσος, Πλουμπίδης Νίκος, Τιμογιαννάκης Παναγιώτης (συνωνυμία με τον Π. Τιμογιαννάκη, ο οποίος πέθανε πολύ αργότερα), Τσιτήλος Γιώργης, Φαρμάκης Κώστας, Χατζήμαλης Κώστας.

Από τα υπόλοιπα 51 στελέχη, ένας μεγάλος αριθμός καταδικάστηκαν σε θάνατο, οι θανατικές ποινές δεν εκτελέστηκαν, όμως έμειναν στις φυλακές 10 - 15 χρόνια, όπως και η Ελλη Παππά.

Επιπλέον, με εξαίρεση τους Δ. Γληνό και Γ. Σιάντο, που πέθαναν από φυσικά αίτια (1943 και 1947, αντιστοίχως), πολλοί από τους παραπάνω 51 πέρασαν σχεδόν απ' όλες τις φυλακές και τις εξορίες και πριν από τον πόλεμο. Τον Νίκο Ζαχαριάδη έκλεισαν στα κάτεργα του Μεταξά επί 5 χρόνια.

Αυτά είναι ελάχιστα από τις περγαμηνές και τα ολοκαυτώματα του ΚΚΕ. Και έγιναν όλοι τους ολοκαύτωμα «χωρίς ανταλλάγματα και εξαργυρώσεις», όπως η ίδια γράφει για τον εαυτό της.

Υπήρξαν άραγε και στελέχη, τότε και αργότερα, που μπορεί να έκλειναν τα μάτια σε στραβά; Ασφαλώς υπήρξαν. Στελέχη με μικροαστική ψυχολογία, απ' αυτή που διαχέεται μπόλικη στην κοινωνία μας και βρωμίζει το ατόφιο εργατικό στοιχείο, καθώς και άνθρωποι αντιφατικοί. Ομως, τελικά, εκείνο που χαρακτηρίζει το ΚΚΕ είναι η ανιδιοτελής προσφορά.

Επομένως, πράγματι δεν ήταν εύκολο να είναι κανείς μέλος του ΚΚΕ (όπως δεν είναι και σήμερα), όχι όμως εξαιτίας αυτών που γράφει η Ελλη Παππά.

Προκύπτει, επίσης, ότι η έννοια της κομματικότητας, την οποία η ίδια λοιδορεί, δεν έχει μόνο πολύ βαθύ περιεχόμενο, αλλά και ότι εκπληρώνεται μέχρι και τη στιγμή που ο κομμουνιστής θα αφήσει τη ζωή. Αρα η κομματικότητα είναι πολύ συγκεκριμένη και όχι «γενικότατος όρος».

Στην ίδια επιστολή, η Ελλη Παππά συνεχίζει:

«Οσο ωριμάζεις, αρχίζεις να πιστεύεις πως η παρέμβασή σου για πράγματα και καταστάσεις που γνωρίζεις καλά - και από πρώτο χέρι - μπορούν να βοηθήσουν το Κόμμα να αποφύγει τις κακές - έως και ολέθριες - συνέπειες που μπορεί να έχει η κακή του πληροφόρηση, πράγμα όχι σπάνιο και μάλιστα σε συνθήκες παρανομίας και διωγμών». «Εκεί αρχίζει η σύγκρουση που εσύ, μέσα στην καλή σου πίστη και στο ότι ενέργησες στα πλαίσια του καταστατικού, δεν μπορούσες να προβλέψεις. Από κει και πέρα αντιμετωπίζεις ποινές, αντιπαλότητες, εχθρότητες, ακόμη και εμπάθειες και μίση...».

Η ταξική πάλη είναι πολύ σκληρή. Και πρέπει αυτό το χαρακτηριστικό της να το παίρνει κανείς πολύ σοβαρά υπόψη του, όταν κρίνει πρόσωπα και γεγονότα. Δεν μπορεί όμως κανείς να δεχτεί ότι των άλλων είναι καρύδια και βροντούν, ενώ τα δικά της είναι σύκα!

Οπως η Ελλη Παππά έκανε παρεμβάσεις στην καθοδήγηση του ΚΚΕ, πιστεύοντας ότι με αυτές θα βοηθήσει το Κόμμα να αποφύγει αρνητικές συνέπειες, έτσι έκαναν και άλλοι κομμουνιστές, πιστεύοντας ότι θα βοηθήσουν το Κόμμα. Σε συνθήκες μάλιστα παρανομίας και διωγμών που μπορούσε να υπάρχει και κακή πληροφόρηση, όπως η ίδια αναγνωρίζει. Οταν άλλοι έκαναν καταγγελίες, ήταν «σταλινικοί», ύποπτοι, αριβίστες! Οταν όμως κατάγγελλε εκείνη, όλα ήταν μέλι γάλα!...

Βεβαίως υπήρξαν (κακώς) παρεμβάσεις σε βάρος του Ν. Πλουμπίδη, αλλά και η Ελλη Παππά είχε καταγγείλει άλλους ως πράκτορες του εχθρού (για παράδειγμα, την Ρόζα Ιμβριώτη)! Αν το ΠΓ υιοθετούσε τις καταγγελίες της, αρκετοί θα είχαν διαγραφτεί με το στίγμα του πράκτορα!

Η Ελλη Παππά δεν έβγαλε σωστά συμπεράσματα από την πορεία του ΚΚΕ. Εβγαλε τα εντελώς αντίθετα από εκείνα που βγαίνουν, αν μελετηθεί διαχρονικά από ταξική εργατική σκοπιά η στρατηγική και η λειτουργία του ΚΚΕ μέχρι σήμερα. Αυτά τα λίγα για την ώρα.

Του
Μάκη ΜΑΪΛΗ

Ριζοσπάστης Κυριακή 6 Δεκέμβρη 2009 

Πέφτει στα χέρια της Ασφάλειας ο Νίκος Μπελογιάννης

Η πρώτη δίκη του Νίκου Μπελογιάννη

Η εκτέλεση του Ν. Μπελογιάννη

Πέθανε ο γιος του «ανθρώπουμε το γαρύφαλλο» του Ν. Μπελογιάννη