Η πρώτη δίκη του Νίκου Μπελογιάννη

Αρχίζει στο Έκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών, 19/10/1951, η δίκη του Νίκου Μπελογιάννη και των άλλων 93 του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ, κατηγορούμενων με τον Α.Ν. 509/1947.

«Υποχρεωθήκαμε να παλέψουμε κάτω από απαράδεκτα άνισους όρους. Αλλά παρ' όλα αυτά αποδείχτηκε ότι το ΚΚΕ είναι κόμμα πατριωτικό με τίτλους εθνικούς, που κανένα άλλο κόμμα δεν έχει να παρουσιάσει. Γιατί στο βωμό της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας της Ελλάδος έχει προσφέρει φοβερές εκατόμβες».

Νίκος Μπελογιάννης

 Η πρώτη δίκη του Νίκου Μπελογιάννη

Στις 19 Οκτωβρίου του 1951, στις 5 το απόγευμα, στο Εκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών που συνεδρίαζε στη μεγάλη αίθουσα του Εφετείου, στην οδό Σανταρόζα, άρχισε η πρώτη δίκη του Ν. Μπελογιάννη για παραβίαση του Α.Ν. 509/1947. Συγκατηγορούμενοί του, με την ίδια κατηγορία, ήταν 92 ακόμη σύντροφοί του κι ανάμεσά τους η Ελλη Ιωαννίδου, ο δημοσιογράφος Στάθης Δρομάζος, ο Στ. Γραμμένος, ο Ν. Σολωμός κ.ά.

Η αίθουσα ήταν γεμάτη από αστυνομικούς με πολιτικά, που οι περισσότεροι απ' αυτούς ήταν μάρτυρες κατηγορίας, αλλά λίγοι γνώριζαν κάτι το αυθεντικό για τους κατηγορούμενους. Οι πιο πολλοί τούς είχαν δει, μάλλον, από φωτογραφίες.

Πρόεδρος του δικαστηρίου ήταν ο αντισυνταγματάρχης της Στρατιωτικής Δικαιοσύνης Ανδρέας Σταυρόπουλος και μέλη ο ταγματάρχης Ν. Κομιανός, ο μετέπειτα δικτάτορας, ταγματάρχης, Γεώργιος Παπαδόπουλος, ο ταγματάρχης Γ. Κοράκης και ο λοχαγός Θ. Κυριακόπουλος. Βασιλικός επίτροπος ήταν ο ταγματάρχης Απ. Καρκατζής και γραμματέας του δικαστηρίου ο υπολοχαγός Τσούμας.

Η δίκη ξεκίνησε με την ανάγνωση των ονομάτων των κατηγορουμένων και την απαγγελία του κατηγορητηρίου από τον πρόεδρο. Εν συνεχεία, ακολούθησε η ανάγνωση του καταλόγου των μαρτύρων κατηγορίας, που έφταναν τους 153, εκ των οποίων πάνω από 30 ήταν απόντες. 

Συνολικά, τα πρόσωπα της δίκης πλησίαζαν τα 500, γεγονός που οδηγούσε στην εκτίμηση πως επρόκειτο πιθανότατα για την πολυπληθέστερη δίκη, που είχε γίνει ως τότε στην Ελλάδα.