Η αριθμητική του νεκροταφείου

Στο πρώτο μισό της δεκαετίας του 1980, στο Μομπάλ της Ινδίας έγινε το μεγαλύτερο βιομηχανικό δυστύχημα όλων των εποχών. Δράστης η αμερικανική χημική εταιρεία Γιούνιον Καρμπάιντ (UNION CARBIDE), που ιδρύθηκε το 1917! Άμεσα έχασαν τη ζωή τους κάπου τέσσερις χιλιάδες άνθρωποι, είκοσι χιλιάδες έμειναν ανάπηροι, κυρίως τυφλοί, και εκατόν είκοσι χιλιάδες θερίζονται έως σήμερα από καρκίνο και γενετικές παραμορφώσεις.

Η δίκη κράτησε κοντά τριάντα χρόνια και η τελική αποζημίωση που κατέβαλε η εταιρεία, αντί δισεκατομμυρίων που είχαν ζητηθεί, κατέληξε σε κάπου δέκα χιλιάδες δολάρια για τον καθέναν από τους είκοσι χιλιάδες σακατεμένους. Αν ψάξει κανείς σήμερα το θέμα στο διαδίκτυο, έχοντας μάλιστα ταυτίσει την εταιρεία με τις μπαταρίες, ζητούμενο αγαθό των καιρών μας, που έχει αγοραστεί από τον κολοσσό των χημικών DOW, θα δει ότι το δυστύχημα χαρακτηρίζεται τοξικός θρύλος. Ως βασική συνέπεια η αστική οικονομική αρθρογραφία προβάλλει το γεγονός ότι μετά το Μομπάλ άρχισε η ταχεία εκβιομηχάνιση της πολυάνθρωπης Ινδίας, που σήμερα πια μπαίνει με όρους γίγαντα στην παγκόσμια συγκρουσιακή αρένα των θηριωδών συμφερόντων του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού. Το 1983-84 ήμουν απλώς μια συγκλονισμένη δημοσιογράφος, που οδυνηρά ασχολιόταν με το Μομπάλ και τους ανθρώπους του. Τότε μιλούσαμε για τοξικό δυστύχημα και όχι για τοξικότητα της πολιτικής ζωής.

Στη δεκαετία του 2000, βουλευτίνα του ΚΚΕ και μέλος της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας, βρίσκομαι απέναντι από τον προσφάτως εκλιπόντα Στράτη Στρατήγη, τέως περιφερειακό διευθυντή στην Ευρώπη της «Carbide». Είχε έρθει ως επικεφαλής της ΜΚΟ, παρακαλώ, «Διεθνής Διαφάνεια»… Η απόφαση για αποζημίωση δεν είχε βγει ακόμα για το Μομπάλ, και συνάμα δεν έλεγε να κατέβει το αίμα που μου ανέβηκε στο κεφάλι, όταν συνδύασα το όνομά του με την εταιρεία και το έργο της ΜΚΟ, που τάχα μου δήθεν ήταν η πάταξη της κρατικής διαφθοράς διεθνώς. Πολιτικός πια, πάσχιζα εντός και εκτός Βουλής να πείσω κυρίως δημοσιογράφους να σκεφτούν πώς γίνεται να μιλάνε οι αστοί και οι πολυεθνικές για διαφάνεια τύπου Μομπάλ.

Όλα τούτα ήρθαν και με ανακάτεψαν εξοργιστικά, όταν στα αγχωτικά, τραυματικά και φυσικά πανικόβλητα κανάλια, έντυπα και διαδίκτυο, πάνω στις σακούλες με τα απομεινάρια ανθρώπινης σάρκας και στα άταφα φέρετρα των θυμάτων της σιδηροδρομικής εγκληματικής καταστροφής των Τεμπών, άρχισαν οι συζητήσεις, οι ξεδιάντροπες, για …αποζημιώσεις. Τις πρώτες σαράντα οκτώ ώρες! Και μου ξανάρθε το αίμα στο κεφάλι.

Θαρρώ, όπως πολλοί και πολλές από μας, πως γλίτωσα το εγκεφαλικό γιατί δεν είμαι στη θέση όσων δεν έχουν ούτε κοκαλάκι να θάψουν. Ίσως γιατί θυμήθηκα μια συμβουλή της μάνας μου, που έλεγε «πρόσεχε παιδί μου το στόμα σου, και να θυμάσαι πως τα εισερχόμενα σε αυτό βλάπτουν εσένα, αλλά τα εξερχόμενα κυρίως τους άλλους…». Και το λέω ανατριχιάζοντας με δυο λέξεις που εκτοξεύθηκαν από πολιτικά στόματα, που κινούνται ως συρμοί στην ίδια ράγα του καπιταλιστικού τρένου και στην ίδια κατεύθυνση, αφού προεκλογικά με αποζημίωση την εξουσία το παίζουν σύγκρουση ενώ είναι συμπόρευση. Και οι δυο λέξεις αφορούν την ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Ο ένας, ο Κ. Χατζηδάκης της ΝΔ, είπε ότι κατάφερε να γίνει η ΤΡΑΙΝΟΣΕ κερδοφόρα! Ο άλλος, ο Αλ. Τσίπρας του ΣΥΡΙΖΑ, είπε ότι πουλώντας την η χώρα γλίτωσε ένα μεγάλο βάρος!

Πρέπει να αντέξω. Όλοι μας. Να πάρω δυο παιδικά τρενάκια, να τα στήσω και ν’ αρχίσω να παίζω και με τα μικρά και με τα μεγάλα παιδιά! Το ένα θα ‘χει γκράφιτι τη λέξη κέρδος, στο άλλο τα παιδιά θα γράψουν βάρος. Να τα βάζουν απέναντι, να δούνε, όταν συγκρουστούν, το ένα φορτωμένο με ανθρώπους και το άλλο με λεφτά, πώς το παιχνίδι γίνεται αριθμητική του νεκροταφείου.