Τίνος είναι αυτό το τραγούδι ;

Τίνος είναι αυτό το τραγούδι ;

Είναι ίσως ο διεθνικός ύμνος των Βαλκανίων. Ο υπερεθνικός τους πόνος. Ή ο λαϊκός τους πλούτος.

Η Βουλγάρα σκηνοθέτης και ντοκυμαντερίστρια Adela Peeva, θυμόταν ένα τραγούδι που της τραγούδαγε η γιαγιά της όταν ήταν παιδί. Το ξανάκουσε τυχαία σε ένα ταξίδι της στην Τουρκία. Κι από κει, από την Κωσταντινούπολη, έπιασε το νήμα και βγήκε στη Λέσβο, την Κορυτσά (Αλβανία), το Σαράγεβο (Βοσνία), τα Σκόπια (Βόρεια πιά Μακεδονία), το Βράνιε (Σερβία), στη Σόφια (Βουλγαρία) και τέλος στην Στράντζα (Βουλγαρία).
Η διαδρομή της φαίνεται στο χάρτη.

Παντού γνωρίζουν αυτό το τραγούδι, παντού το τραγουδούν και το παίζουν στα τοπικά μουσικά όργανα, με τον δικό τους τρόπο και τους δικούς τους στίχους. Και παντού κόπτονται ότι είναι δικό τους.

Το ερώτημα αυτό η σκηνοθέτιδα το υποβάλλει σε μουσικούς και ντόπιους κατοίκους της κάθε περιοχής : Τίνος είναι αυτό το τραγούδι;
Όλοι υποστηρίζουν ότι είναι δικό τους.
Και όντως είναι δικό τους.
Ολονών. Ελλήνων, Τούρκων, Αλβανών, Βόσνιων, Σέρβων, Σκοπιανών, Βουλγάρων. Πώς γίνεται ;

Άντε τώρα να πάει κάποιος σ’ αυτούς τους μουσικούς που παίζουν αυτό το τραγούδι με τα πιό διαφορετικά παραδοσιακά όργανα, όπως τόμαθαν από τους προπαπούδες τους, να τους πει “Δεν είναι δικό σας. Είναι των άλλων. Των απέναντι”.

Πάντως το τραγούδι σίγουρα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και Σμυρνέικο (η μουσική άλλωστε της Λέσβου με της Σμύρνης ταυτίζονται), ενώ υπάρχουν και αναφορές ότι είναι και Αιγυπτιακό.

Δείτε ένα μέρος του ντοκυμανταίρ

Η ελληνική εκδοχή του τραγουδιού πάνω στο οποίο στήνεται το ντοκυμανταίρ είναι το γνωστό “Από ξένο τόπο κι από αλαργινό” :

Μάνος Δούκας