23/05/1618
Ξεσπά επίσημα ο 30ετής πόλεμος, όταν στην Πράγα, οι προτεστάντες ηγέτες πετούν από το παράθυρο τους καθολικούς απεσταλμένους της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Το γεγονός έχει καταγραφεί στην ιστορία ως «Η εκπαραθύρωση της Πράγας.
23/05/1707
Γεννιέται ο Σουηδός βοτανολόγος Καρλ Φον Λίνε, «πατέρας» της σύγχρονης βοτανολογίας και εφευρέτης του συστήματος ταξινόμησης φυτών και ζώων.
23/05/1868
Πεθαίνει ο Ιωάννης (Γενναίος) Κολοκοτρώνης, γιος του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, στρατιωτικός και πολιτικός, που διετέλεσε και πρωθυπουργός (26/5/1862 – 11/10/1862).
23/05/1875
Ξεκινά τις εργασίες του στην Γκότα το ιδρυτικό Συνέδριο του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος της Γερμανίας (23-26/5/1875). Το κόμμα προήλθε από την ενοποίηση του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Γερμανίας, με ηγέτες τον Μπέμπελ και τον Β. Λίμπκνεχτ, και της Γενικής Γερμανικής Εργατικής Ενωσης (οπορτουνιστικό κόμμα, λασαλικό), με ηγέτες τον Χάζενκλεβερ και τον Τέλκε.
Για να ενωθούν, έπρεπε να επεξεργαστούν κοινό Πρόγραμμα του Κόμματος. Προηγουμένως, έδωσαν το Πρόγραμμα στον Μαρξ για παρατηρήσεις, οι οποίες συνοψίστηκαν στο έργο «Κριτική του Προγράμματος της Γκότα». Το Πρόγραμμα, βεβαίως, ήταν οπορτουνιστικό σε ζητήματα, όπως η εργατική τάξη ως επαναστατική τάξη, τα μεσαία στρώματα και η σχέση τους με τις άλλες τάξεις, οι σκοποί της πάλης του κόμματος και το κράτος, η πρώτη κατώτερη φάση της κομμουνιστικής κοινωνίας, η οικοδόμησή της και η διανομή του κοινωνικού προϊόντος που παράγεται σ' αυτήν τη φάση, ο διεθνισμός, και άλλα ζητήματα, αποκαλύπτοντας πόσο αυστηρά ο Μαρξ αντιμετώπιζε θεωρητικά ζητήματα (ήταν ανυποχώρητος σε ζητήματα αρχών), προκειμένου να είναι αποτελεσματική η δράση του Κόμματος. Δίνει, ταυτόχρονα, ένα πρώτο δείγμα της αντίληψής του για την πάλη στις συνθήκες καπιταλισμού, αλλά και για την ουσία του κράτους της εργατικής τάξης, και την οικονομία στην πρώτη κατώτερη φάση της κομμουνιστικής κοινωνίας.
Ιδρυτικό Συνέδριο του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος της Γερμανίας
23/05/1893
Ιδρύεται ο Εθνικός Γυμναστικός Σύλλογος.
23/05/1906
Πεθαίνει ο Νορβηγός δραματικός συγγραφέας και ποιητής Ερρίκος Ίψεν.
23/05/1911
Ψηφίζεται το νέο Σύνταγμα της Ελλάδας, με πρωτοβουλία της κυβέρνησης του Ελευθερίου Βενιζέλου στα πλαίσια του αστικού εκσυγχρονισμού.
Οι σημαντικότερες μεταβολές που επέφερε η αναθεώρηση του 1911 ήταν η ενίσχυση των ατομικών ελευθεριών και του κράτους δικαίου, και ο γενικότερος εκσυγχρονισμός των θεσμών. Οι σημαντικότερες αλλαγές σε σχέση με το Σύνταγμα του 1864 στο επίπεδο της προστασίας των ατομικών ελευθεριών ήταν η ενίσχυση της προστασίας της προσωπικής ασφάλειας, η μείωση από το 30ό στο 25ο του ορίου ηλικίας των εκλόγιμων βουλευτών, η φορολογική ισότητα, το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι και του απαραβιάστου της κατοικίας. Ταυτοχρόνως, αναβαθμίσθηκε ο ρόλος της Βουλής, ενισχύθηκαν οι εγγυήσεις της δικαστικής ανεξαρτησίας, επανιδρύθηκε το Συμβούλιο της Επικρατείας και ανατέθηκε ο έλεγχος του κύρους των βουλευτικών εκλογών σε ειδικό δικαστήριο, το Εκλογοδικείο, καθιερώθηκαν για πρώτη φορά η υποχρεωτική και δωρεάν στοιχειώδης εκπαίδευση, η υποχρεωτική στρατιωτική θητεία και η μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων και, τέλος, προβλέφθηκε απλούστερη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος.
Ψηφίζεται το νέο Σύνταγμα της Ελλάδας
23/05/1917
Γεννιέται ο Αμερικανός μετεωρολόγος Έντουαρντ Λόρεντζ, που ανέπτυξε τη «θεωρία του χάους» και εισήγαγε τον όρο «το σύνδρομο της πεταλούδας».
23/05/1920
Η Σοσιαλδημοκρατική Ένωση της Ινδονησίας μετασχηματίζεται σε Κομμουνιστικό Κόμμα. Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Ινδονησίας υπήρξε το πρώτο ΚΚ από την Ασιατική ήπειρο που έγινε μέλος της Κομμουνιστικής Διεθνούς.
23/05/1924
1924 Συνέρχεται το 13ο Συνέδριο του Ρωσικού Κομμουνιστικού Κόμματος (μπολσεβίκων), το πρώτο Συνέδριο χωρίς τον Β. Ι. Λένιν, ο οποίος είχε πεθάνει στις 21 Ιανουαρίου του ίδιου χρόνου.
Μεταξύ άλλων, το Συνέδριο επικύρωσε την απόφαση της 13ης κομματικής Συνδιάσκεψης που καταδίκαζε τον τροτσκισμό σαν μικροαστική παρέκκλιση και εξουσιοδοτούσε την Κεντρική Επιτροπή να προστατεύσει σταθερά και αποφασιστικά την ενότητα του Κόμματος. Γενικός Γραμματέας της ΚΕ επανεκλέχθηκε ο Ι. Β. Στάλιν.
23/05/1941
Καθώς η Μάχη της Κρήτης συνεχίζεται, ο Βασιλιάς Γεώργιος Β' και η Ελληνική Κυβέρνηση φεύγουν από το νησί και μεταβαίνουν στην Αίγυπτο.
23/05/1942
Πέθανε σε ηλικία 56 ετών ο Μικρασιάτης μαντολινίστας και συνθέτης ρεμπέτικων τραγουδιών Παναγιώτης Τούντας.
23/05/1960
Πεθαίνει ο Γάλλος χημικός Ζορζ Κλοντ, που ανακάλυψε τον φωτισμό neon.
23/05/1965
Πραγματοποιείται η 3η Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης.
23/05/1966
Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης κηρύσσει τη Βρετανία ο πρωθυπουργός των Εργατικών Χάρολντ Ουίλσον, καθώς η απεργία των ναυτεργατών βρίσκεται ήδη μια βδομάδα σε εξέλιξη.
Πρόκειται για την πρώτη απεργία των Βρετανών ναυτεργατών από το 1911. Τα βασικά αιτήματα της απεργίας ήταν η μείωση των ωρών εργασίας και η αύξηση των μισθών. Ο Ουίλσον κατηγόρησε τους απεργούς, πως καθοδηγούνταν από κομμουνιστές και πως στόχος τους ήταν η πτώση της κυβέρνησής του. Μετά την κήρυξη έκτακτης ανάγκης η απεργία λύθηκε την 1η Ιούνη και αφού είχε επέλθει ορισμένος συμβιβασμός με τους πλοιοκτήτες στο θέμα των μισθών.
23/05/1967
Με γράμμα του προς την Κομματική Οργάνωση (μ.λ.) Τασκένδης ο Νίκος Ζαχαριάδης εκφράζει την αντίθεσή του με την πολιτική του Κ.Κ. Κίνας.
23/05/1974
Σκηνές θρησκευτικού φανατισμού έξω από τα δικαστήρια. Δεκάδες οπαδοί του μητροπολίτη Φλώρινας Καντιώτη εκδηλώνουν τη συμπαράστασή τους σε δικαζόμενο, ο οποίος, κατά τη διάρκεια της προβολής του έργου «Jesus Christ Superstar» σε κεντρικό κινηματογράφο, εισέβαλε στην αίθουσα, κατέστρεψε την κόπια και επιχείρησε να σπάσει και τη μηχανή προβολής...
Σκηνές θρησκευτικού φανατισμού έξω από τα δικαστήρια
23/05/1979
Ο υποψήφιος του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος Καρλ Κάρστενς εκλέγεται Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Γερμανίας. Ο Κάρστενς υπήρξε μέλος του ναζιστικού κόμματος κατά τη διάρκεια του Β' Παγκόσμιου Πολέμου.
23/05/1986
Η Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΚΥΠ) μετονομάζεται σε Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ).
του Σπύρου Κουζινόπουλου
ΑπάντησηΔιαγραφήΜία από τις ηρωϊκές μορφές του κινήματος της Εθνικής Αντίστασης και των αγώνων του για την αποτίναξη της τριπλής σκλαβιάς της περιόδου 1941-1944, ήταν αναμφίβολα ο σλαβομακεδόνας κομμουνιστής Τάσος Καρατζάς, που εκτελέστηκε από τους Ναζί στις 23 Μαίου 1942 όπως ακριβώς το είχε επιλέξει: Κοιτάζοντας κατάματα το θάνατο, βροντοφωνάζοντας για την απελευθέρωση της αγαπημένης του πατρίδας, της Ελλάδας και εκδηλώνοντας παράλληλα το μίσος του κατά των κατακτητών,
Ο Τάσος Καρατζάς γεννήθηκε το 1914 στο Δενδροχώρι της Καστοριάς από φτωχή αγροτική οικογένεια. Πνεύμα ανήσυχο και δημιουργικό από παιδί, με δημοκρατικές ιδέες, αγαπητός από όλους τους συγχωριανούς και τους συμμαθητές του.
Σύμφωνα με μία βιογραφική αναφορά που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό “Εθνική Αντίσταση” (συλλογή 5η, Αύγουστος 1963), ο Τάσος Καρατζάς στον ξερόβραχο του Άη-Στράτη ζώντας στις δύσκολες συνθήκες της εξορίας, ατσαλώνεται και γίνεται ολοκληρωμένος λαϊκός αγωνιστής. “Όλοι οι σύντροφοι που έκαναν μαζί του στα μπουντρούμια της 4ης Αυγούστου, τον θυμούνται σαν έναν σεμνό και προικισμένο νεολαίο, σαν φλογερό πατριώτη και διεθνιστή αγωνιστή. Το θάρρος του, η καλωσύνη, η ζωντάνια του, αιχμαλώτιζαν όσους βρίσκονταν μαζί του στη φυλακή και στην εξορία”, ανέφερε το περιοδικό.
Όταν η φασιστική Ιταλία επιτέθηκε κατά της Ελλάδας στις 28 Οκτώβρη 1940, ο Καρατζάς μαζί με τους άλλους συγκρατούμενούς του κομμουνιστές ζήτησε να πολεμήσει κατά του εισβολέα. Από τον Ιούνη του 1941 βρίσκεται στις πρώτες γραμμές του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα κατά των καταχτητών. Γίνεται γραμματέας της Περιφερειακής Επιτροπής του ΚΚΕ στην Κατερίνη. Εκεί εργάζεται, ανάμεσα στα άλλα, για την προετοιμασία οργάνωσης αντάρτικων ομάδων στον Όλυμπο. Στη συνέχεια, αναδεικνύεται μέλος του Γραφείου Περιοχής Μακεδονίας της ΟΚΝΕ και αναλαμβάνει την καθοδήγηση των νεολαιίστικων και φοιτητικών οργανώσεων στη Θεσσαλονίκη, όπου δρα πλέον μυστικά.
Όπως τον περιέγραψε ο συμπατριώτης και συναγωνιστής του Θανάσης Ζιώγας: “Ο Τάσος από μικρός είχε μεγάλη δίψα για μάθηση. Ρούφαγε αχόρταγα κάθε βιβλίο που έπεφτε στα χέρια του, ιδιαίτερα τα προοδευτικά βιβλία. Ο σπόρος της αλήθειας βρίσκει πρόσφορο έδαφος στην αγνή νεανική ψυχή του και ριζοβολά”.
Αφού τελείωσε το δημοτικό σχολείο πήγε στη Φλώρινα για σπουδές στη Γεωπονική Σχολή. Στη σχολή εκεί γίνεται μέλος της ΟΚΝΕ, αναπτύσσει επαναστατική δράση στη Φλώρινα και στα Κορέστια. Το 1931 συλλαμβάνεται από την αστυνομία την ώρα που μιλούσε σε συγκέντρωση, στο χωριό Γάβρο και παραπέμπεται σε δίκη, όπου δηλώνει ότι παλεύει για την ευτυχία των εργαζομένων. Καταδικάστηκε σε 3 μήνες από το δικαστήριο της Καστοριάς και μεταφέρθηκε στις φυλακές της Λάρισας. Μετά την αποφυλάκισή του επιστρέφει στην περιοχή της Καστοριάς, όπου συνεχίζει τη δράση του για τη δημιουργία Κομματικών Οργανώσεων όχι μόνο στο χωριό του, αλλά και σε όλο το νομό.
Τον Οκτώβρη του 1936 συλλαμβάνεται από τη δικτατορία της 4ης Αυγούστου. Βάρβαρα βασανίστηκε στο χωριό του και στην Καστοριά. Η δικτατορία του Μεταξά τον έστειλε εξορία αρχικά στον Αη Στράτη και το 1938 τον φυλάκισε στην Ακροναυπλία.
2
ΔιαγραφήΤον Απρίλη του 1942 συλλαμβάνεται από την Γκεστάπο και τους δωσίλογους συνεργάτες των κατακτητών στη Θεσσαλονίκη. Επί ενάμιση μήνα υποβάλλεται σε άγρια βασανιστήρια καθώς οι ανακριτές του προσπαθούν να του αποσπάσουν πληροφορίες για το δίκτυο της Αντίστασης, για τους συναγωνιστές και συντρόφους του. “Όμως ο Καρατζάς στέκεται βράχος ακλόνητος”, ανέφερε ο Ζιώγας.
Στο γερμανικό στρατοδικείο της Θεσσαλονίκης, όπου παραπέμφθηκε να δικαστεί στις 18 και 19 Μαίου 1942, ο Τάσος Καρατζάς μαστιγώνει αμείλιχτα τους χιτλερικούς δικαστές και ακούει άφοβα την καταδίκη του σε θάνατο.
Τρεις φορές ένοπλοι νέοι αντιστασιακοί έκαναν προσπάθεια να τον απελευθερώσουν, αλλά δεν το πέτυχαν αυτό. Οι Γερμανοί τον έκλεισαν στο Γεντί Κουλέ. Επέτρεψαν στη μάνα του να τον επισκεφθεί μόνο για πέντε λεπτά στις 19 Μάη 1942. Ο Τάσος δεν της λέει τίποτα για την καταδίκη του σε θάνατο, προσπαθεί να την εμψυχώσει, τη βεβαιώνει πως όλα θα πάνε καλά, της λέει ότι ο λαός θα διώξει τους φασίστες και θα φέρει γρήγορα τη λευτεριά.
Όπως αφηγήθηκε ο αδελφός του Τάσου, Βάσκο Καρατζάς σε ένα ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ3 που γυρίστηκε το έτος 2000 σε έρευνα της Φανής Τουπαλγίκη, διεύθυνση παραγωγής Παναγιώτη Καλλιφατίδη και σε σκηνοθεσία Κυριακής Μάλαμα, από ένα τηλεγράφημα που έστειλε από το Γεντί Κουλέ πληροφορήθηκαν τα κακά νέα: "Ευρίσκομαι Επταπύργιον, έλθετε τάχιστα", έλεγε. Όπως εξιστόρησε ο Βάσκο Καρατζάς:
"Πήγαμε με τη μητέρα μου και τον γαμπρό μου στο Επταπύργιο. Τον είδαμε για 15 λεπτά μόνο στις πύλες του Γεντί Κουλέ όπου μας τον έφεραν. Μας είπε ότι ήταν καταδικασμένος σε θάνατο, έδωσε κουράγιο στη μάνα μας που λιποθύμησε όταν έμαθε το νέο και μέσα από τα σίδερα του επισκεπτηρίου μας έδωσε την καμπαρντίνα του για ενθύμιο. Ύστερα από δύο μέρες, στις 23 Μαίου 1942 οι Ναζί τον εκτέλεσαν".
Πράγματι, το πρωί, στις 23 Μάη 1942 ο Τάσος Καρατζάς εκτελέστηκε στο στρατόπεδο «Παύλος Μελάς» στη Θεσσαλονίκη. Σύμφωνα με μία περιγραφή που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Ριζοσπάστης στις 22-5-2002: “Πριν τον εκτελέσουν, οι δήμιοι πήγαν να του βγάλουν τα γυαλιά και να του δέσουν τα μάτια και τότε ο Τάσος τους απάντησε: «Αφήστε τα. Θέλω να αντικρίσω κατάματα το θάνατο» και σε συνέχεια δυνατά φώναξε «Ζήτω το Κομμουνιστικό Κόμμα».
https://farosthermaikou.blogspot.com/2018/11/blog-post_8.html#more
Ξεσπά επίσημα ο 30ετής πόλεμος, όταν στην Πράγα, οι προτεστάντες ηγέτες πετούν από το παράθυρο τους καθολικούς απεσταλμένους της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Το γεγονός έχει καταγραφεί στην ιστορία ως «Η εκπαραθύρωση της Πράγας».
ΑπάντησηΔιαγραφήhttps://gkagkarin.blogspot.com/2023/05/blog-post_5590.html
23 Μαίου 1958, στο Λευκόνοικο στην Κύπρο, η ΕΟΚΑ δολοφονεί τον εργάτη συνδικαλιστή Σάββα Μένοικου, μέλος του ΑΚΕΛ και της ΠΕΟ (πατέρας έξι παιδιών)-γιατί "δεν συνεμμορφώθη προς τας υποδείξεις" να αποκηρύξει το "προδοτικό" ΑΚΕΛ και την "αντεθνική" συνδικαλιστική δράση.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ Μένοικου ήταν δραστήριος συνδικαλιστής και θεωρούσε την πάλη της ενωμένης εργατικής τάξης, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, αδιάσπαστο μέρος της απελευθέρωσης της κοινωνίας και υπέρ της Κυπριακής Ανεξαρτησίας. Αυτά τον έβαλαν στο στόχαστρο των ακροδεξιών.
Μασκοφόροι της ΕΟΚΑ αιχμαλώτισαν τον Μένοικου κατά την επιστροφή από την εργασία του και τον οδήγησαν στην πλατεία του Λευκόνοικου.Δόθηκε εντολή στον κόσμο να τον αποκαλεί "προδότη". Κατόπιν,τον έδεσαν σε δέντρο στο προαύλιο της εκκλησίας και τον λιθοβόλησαν μέχρι θανάτου.
Κανείς δεν τιμωρήθηκε.
23 Μαίου 1942, οι ναζί εκτελούν τον Κομμουνιστή φιλόσοφο και δραστήριο μέλος της αντιφασιστικής αντίστασης Γκιόργκι Πόλιτζερ.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ Πόλιτζερ γεννήθηκε το 1903 στην τότε Ουγγαρία. Απο νωρίς βρέθηκε στην πρώτη γραμμή των κοινωνικών αγώνων. Σε ηλικία 17χρονών, συμμετείχε ενεργά στην επανάσταση του 1919 στην Ουγγαρία και στην σύντομη Σοβιετική Δημοκρατία που δημιούργησε. Με την ήττα της επανάστασης και την Λευκή Τρομοκρατία οδηγήθηκε στην εξορία. Αφού συνάντησε τον Φρόιντ στην Βιέννη, εγκαταστάθηκε στην Γαλλία το 1921.
Το 1929, έγινε μέλος του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Στις αρχές τις δεκαετίας του 1930, το Γαλλικό ΚΚ δημιούργησε το "Πανεπιστήμιο των Εργατών του Παρισιού" (το οποίο λειτούργησε μέχρι το που το έκλεισαν οι ναζί) στο οποίο ο Πόλιτζερ δίδασκε Διαλεκτικό Υλισμό.
Αμέσως μετά την εισβολή και κατοχή της Γαλλίας απο τους ναζί, πέρασε στην αντίσταση. Έξέδωσε την πρώτη έκδοση του "Ελεύθερου Πανεπιστημίου" όπου κατήγγειλε τα ναζιστικά εγκλήματα.
Γάλλοι δωσίλογοι τον συνέλαβαν το 1942. Τον βασάνισαν για να συνεργαστεί. Δεν κατάφεραν τίποτα. Τον παρέδωσαν στους ναζί και 23 Μαίου 1942 εκτελέστηκε. Ήταν 42 χρονών.
Η γυναίκα του Μαρί Πόλιτζερ (επίσης κομμουνιστρία και αντιστασιακή) φυλακίστηκε στο Άουσβιτς. To 1943,την δολοφόνησαν.Ήταν 38 χρονών.