Ο ΕΛΑΣ καταλαμβάνει το Αρχηγείο της βρετανικής Αεροπορίας στην Κηφισιά

 Ο ΕΛΑΣ πετυχαίνει, 19/12/1944, μεγάλη νίκη καταλαμβάνοντας το Αρχηγείο της βρετανικής Αεροπορίας στην Κηφισιά. 

Πάνω από 500 Βρετανοί οπλίτες και 50 αξιωματικοί έγιναν αιχμάλωτοι του ΕΛΑΣ, μεταξύ των οποίων και ένας στρατηγός.

Οδοιπορικό ...στην Αθήνα του Δεκέμβρη του '44

Οδοιπορικό ...στην Αθήνα του Δεκέμβρη του '44 - Σάββατο 19 Δεκέμβρη 

Σχεδόν σε κάθε γωνιά, κάθε τετράγωνο, κάθε δρόμο των συνοικιών της Αθήνας τον Δεκέμβρη του '44 δόθηκε μία μικρή ή μεγάλη μάχη. Έπεσε νεκρός ένας μαχητής ή μια μαχήτρια του ΕΛΑΣ.

Ισχυρές βρετανικές δυνάμεις εξαπολύουν επιθέσεις κατά του ΕΛΑΣ

Τις πρώτες πρωινές ώρες, 18/12/1944, ισχυρές βρετανικές δυνάμεις εξαπολύουν επιθέσεις κατά του ΕΛΑΣ σε Ζάππειο, Μακρυγιάννη, Βεΐκου-Φιλοπάππου και στο μέτωπο Νέας Σμύρνης-Καλλιθέας. Ο Αρδηττός μετατράπηκε σε «νεκρή ζώνη». Η Λ. Συγγρού πέρασε εξολοκλήρου στον έλεγχο του εχθρού. Παρόλα αυτά, πέρα από μια σειρά καίριες οδικές αρτηρίες και υψώματα-κλειδιά, λίγη «πρόοδος» είχε γίνει μέσα στους συνοικισμούς. 

Η μάχη στο Κεφαλάρι και η κατάληψη του αρχηγείου της RAF

Το ξενοδοχείο Σέσιλ χρησιμοποιείτο ως γραφεία Επιτελείου, της RAF

Η «μάχη του Κεφαλαρίου» ξεκίνησε στις 17-12-1944 και έληξε στις 19-12-1944 με τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ να καταλαμβάνουν το Αρχηγείο της βρετανικής αεροπορίας, που στεγαζόταν στο ξενοδοχείο «Σέσιλ» στην Κηφισιά, αιχμαλωτίζοντας πάνω από 500 Βρετανούς.

Οι εγχώριες αστικές και βρετανικές δυνάμεις επιτίθενται

Άγγλοι στρατιώτες στην Αθήνα

 Οι εγχώριες αστικές και βρετανικές δυνάμεις επιτίθενται, 16/12/1944, με όλα τα μέσα σε κάθε μέτωπο της Αθήνας και του Πειραιά. 

Ο ΕΛΑΣ κατάφερε να αποκρούσει τις επιθέσεις Βρετανών και Χωροφυλάκων στου Ψυρρή, καθώς και στη συνοικία του Δουργουτίου (Νέος Κόσμος) όπου οι παράγκες μετατράπηκαν σε πραγματικά κάστρα του αγώνα.

Ο λόχος Κοκκινιάς και ο 3ος λόχος Αθήνας του ΕΛΑΣ καταλαμβάνουν το κτίριο της Γενικής Ασφάλειας

Ο λόχος Κοκκινιάς και ο 3ος λόχος Αθήνας του ΕΛΑΣ καταλαμβάνουν, 15/12/1944, το κτίριο της Γενικής Ασφάλειας, ενώ ισχυρές βρετανικές επιθέσεις στο συνοικισμό Κουντουριώτη και το κέντρο του Πειραιά ανατράπηκαν με βαριές απώλειες για τον εχθρό. 

Ωστόσο, ο συσχετισμός δυνάμεων μεταβάλλονταν με ραγδαίους ρυθμούς σε βάρος του ΕΛΑΣ. 

Οι συνθήκες μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο στην Ελλάδα

Σε όλη την περίοδο της Κατοχής, η ψυχή και ο κύριος αιμοδότης του λαϊκού απελευθερωτικού αγώνα ήταν το ΚΚΕ. Ξεκινώντας από την πρώτη στιγμή της εισβολής των Γερμανών στην Ελλάδα, το ΚΚΕ, με ελάχιστες τότε οργανωμένες δυνάμεις και με τους εξόριστους που δραπέτευσαν από τα νησιά, όπου τους είχε εκτοπίσει η δικτατορία της 4ης Αυγούστου, πήρε την πρωτοβουλία για τη συγκρότηση του ΕΑΜ και στη συνέχεια του ΕΛΑΣ και της ΕΠΟΝ. Στις γραμμές τους συσπειρώθηκε σε μια πορεία η μεγάλη πλειοψηφία του λαού. Αυτές οι δυνάμεις, δίνοντας ποταμούς αίματος, συνέβαλαν στην απελευθέρωση της Ελλάδας, ήταν το μοναδικό φόβητρο των τριών κατοχικών δυνάμεων (Γερμανίας, Ιταλίας, Βουλγαρίας).

Ο ΕΛΑΣ καταλαμβάνει το εργοστάσιο Πουλοπούλου

Οι ερπύστριες ενός χτυπημένου Βρετανικού άρματος στην οδό Πειραιώς

Ο ΕΛΑΣ καταλαμβάνει, 14/12/1944, το εργοστάσιο Πουλοπούλου, ενώ περισφίγγει ακόμα περισσότερο τον κλοιό γύρω από τις βρετανικές δυνάμεις στο Γηροκομείο, την έπαυλη Θων και την περιοχή μέχρι την Σχολή Χωροφυλακής και τον Ερυθρό Σταυρό. Βρετανικές εφοδιοπομπές και άρματα μάχης χτυπήθηκαν επίσης στην οδό Πειραιώς και τη Λεωφόρο Συγγρού. Στο μέτωπο του Μακρυγιάννη ο ΕΛΑΣ πέρασε σε αμυντικές θέσεις.

Ο ΕΛΑΣ κατέλαβε τα αεροδρόμια Τατοΐου και Ελευσίνας

Ο ΕΛΑΣ κατέλαβε, 13/12/1944, τα αεροδρόμια Τατοΐου και Ελευσίνας, ενώ συνέχισε να περισφίγγει τον κλοιό γύρω από το κέντρο της Αθήνας. 

Οι εμπροσθοφυλακές του είχαν διεισδύσει έως τις οδούς Σόλωνος και Σωκράτους, στην περιοχή της αγοράς και βρίσκονταν πλέον μόλις 1.000 μέτρα από ξενοδοχείο της «Μεγάλης Βρετανίας» και το Μέγαρο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού, όπου ήταν εγκατεστημένα τα επιτελεία των εγχώριων αστικών και των βρετανικών δυνάμεων. 

Στον Πειραιά, ο ΕΛΑΣ κατέλαβε αιφνιδιαστικά το κτίριο της βρετανικής αστυνομίας

Μετά την ολοκληρωτική κατάληψη της Σχολής Ευελπίδων, 12/12/1944, ο ΕΛΑΣ κινείται κατά των βρετανικών εγκαταστάσεων στα «Παραπήγματα» (Μέγαρο Μουσικής), όπου έδρευε σημαντική στρατιωτική δύναμη, συνεπικουρούμενη από τανκς και πυροβολικό. Έπειτα από πολύωρη μάχη, που κράτησε έως τις πρωινές ώρες της επόμενης μέρας, ο ΕΛΑΣ επικράτησε, πιάνοντας 200 περίπου αιχμαλώτους και αρκετό οπλισμό. 

«33 μέρες - Ο λόχος των φοιτητών Λόρδος Βύρων»

Δείτε σε βίντεο το μελοποιημένο ποίημα του Νικηφόρου Βρεττάκου «33 μέρες - Ο λόχος των φοιτητών Λόρδος Βύρων» για τα Δεκεμβριανά.

Ερμηνεύουν: Βασίλης Παπακωνσταντίνου - Αφροδίτη Μάνου.

Οι βρετανικές επιθέσεις σε Βατραχονήσι-Παγκράτι και στο Νοσοκομείο «Σωτηρία»

Με νυχτερινή επίθεση, 11/12/1944, τμήματα του 4^ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ προωθήθηκαν μέχρι την Ομόνοια, η οποία είχε περιφραχθεί με συρματόπλεγμα και διέθετε καλά οργανωμένη άμυνα.

Ο ΕΛΑΣ ανακατέλαβε ακόμη την περιοχή γύρω από τις στήλες του Ολυμπίου Διός, καθώς και το Πολυτεχνείο, ενώ κυριεύτηκαν το Δ’ Αστυνομικό Τμήμα και η Τροχαία. Ιδιαίτερα σημαντική υπήρξε η άλωση της Σχολής Ευελπίδων, όπου οι μάχες σώμα με σώμα, όροφο τον όροφο, υπήρξαν σφοδρότατες και διήρκεσαν πολύ ώρα. Οι βρετανικές επιθέσεις σε Βατραχονήσι-Παγκράτι και στο Νοσοκομείο «Σωτηρία» αποκρούστηκαν με επιτυχία, παρά την χρήση αρμάτων μάχης.

Έκθεση για τον Δεκέμβρη του '44 και τη συμβολή των υγειονομικών και του νοσοκομείου στην ηρωική λαϊκή πάλη

ΚΟΒ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ «ΑΓ. ΟΛΓΑ» ΤΗΣ ΚΟΑ ΤΟΥ ΚΚΕ

Μια ξεχωριστή πρωτοβουλία πήρε η ΚΟΒ Νοσοκομείου «Αγία Όλγα» της ΚΟΑ του ΚΚΕ στη Νέα Ιωνία. 

Τιμώντας την ηρωική πάλη της εργατικής τάξης και του λαού της Αθήνας κατά το Δεκέμβρη του ‘44 πραγματοποιεί  έκθεση φωτογραφικού υλικού στην είσοδο του κεντρικού κτιρίου του νοσοκομείου, που καταγράφει τη συμβολή των υγειονομικών του νοσοκομείου και των απλών ανθρώπων στην περίθαλψη των τραυματιών ΕΛΑΣιτών και του άμαχου πληθυσμού.

Δεκέμβρης ’44

Μετά από 4 χρόνια ένοπλου, σκληρού και ηρωικού αγώνα για την απελευθέρωση της πατρίδας από την ιταλογερμανική κατοχή (1941-1944), ο λαός της Αθήνας και του Πειραιά πήρε ξανά τα όπλα, αυτή τη φορά απέναντι στους Άγγλους ιμπεριαλιστές και τη ντόπια αστική τάξη.(Βίντεο)

Κρίσιμα γεγονότα πριν τον Δεκέμβρη

Ο ΕΛΑΣ καταλαμβάνει το 3ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο

Ο ΕΛΑΣ καταλαμβάνει, 10/12/1944, το 3^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο (Λεωφόρος Αλεξάνδρας) και το Νοσοκομείο Συγγρού, όπου είχαν ταμπουρωθεί 400 περίπου χωροφύλακες και άνδρες της Ορεινής Ταξιαρχίας. 

Ο ΕΛΑΣ κατέλαβε ακόμη τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων στον Πειραιά, ενώ σε μια ορμητική και αιφνιδιαστική επίθεση, διέλυσε κυριολεκτικά τα βρετανικά φυλάκια στην πλατεία Καραμάνου. 

Μπορούσαν το ΚΚΕ και το ΕΑΜ να καταλάβουν την εξουσία;

 

Κείμενο βασισμένο σε απόσπασμα από το βιβλίο «Δεκέμβρης του '44. Κρίσιμη ταξική σύγκρουση»

Μπορούσαν, άραγε, το ΕΑΜ - ΚΚΕ να καταλάβουν την εξουσία τις μέρες της Απελευθέρωσης της Αθήνας (12 Οκτώβρη 1944); Παρότι η Ιστορία δεν γράφεται με υποθετικά σχήματα, το ερώτημα στην πραγματικότητα μεταφράζεται αν το ΚΚΕ έπρεπε να πάρει την εξουσία, αν είχε την ανάλογη προετοιμασία, και η απάντηση είναι σαφώς πως ναι.

Η βρετανική αεροπορία συνέχισε την τρομοκρατική της δράση, βομβαρδίζοντας το νοσοκομείο του Άη Γιάννη

Ο ΕΛΑΣ, 9/12/1944, κινείται κατά της Σχολής Ευελπίδων, ενώ συνεχίζονται και οι επιθέσεις στου Μακρυγιάννη. Τμήματα του Τάγματος Καλλιθέας καταφέρνουν να φτάσουν μαχόμενα μέχρι την Ακρόπολη, διευρύνοντας έτσι ακόμη περισσότερο το άνοιγμα που είχε δημιουργήσει ο ΕΛΑΣ.

Για τη στάση του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος τον Δεκέμβρη

Το κείμενο βασίζεται σε αποσπάσματα από το Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ τ.Β1 (1939 - 1949), καθώς και στο κείμενο του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ με τίτλο «Συμπεράσματα για το πέρασμα από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό» (ΚΟΜΕΠ τ.3/2020)

Η Καισαριανή δέχτηκε γενικευμένη επίθεση με αεροπλάνα

Η γενική απεργία συνεχίστηκε, 8/12/1944, στην Αθήνα και τον Πειραιά με απόλυτη επιτυχία, ενώ εκδηλώσεις και απεργίες αλληλεγγύης πραγματοποιήθηκαν σε όλη τη χώρα.

Το βράδυ της 7^ης προς 8^ης Δεκέμβρη ο ΕΛΑΣ κατέλαβε τις φυλακές των παραπηγμάτων στην οδό Βουλιαγμένης. Η Καισαριανή δέχτηκε και πάλι γενικευμένη επίθεση με αεροπλάνα, όλμους, πυροβολικό και άρματα μάχης, ωστόσο αποκρούστηκε με επιτυχία από τον ΕΛΑΣ.

Το «χρονικό» της μάχης του Δεκέμβρη

Αποσπάσματα από το Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ 1918 - 1949

Στα τέλη Νοέμβρη 1944 η πολιτική κρίση στους κόλπους της κυβέρνησης «Εθνικής Ενότητας» έφτασε στο αποκορύφωμά της με αιχμή τον αφοπλισμό του λαϊκού κινήματος, του ΕΛΑΣ.

Το βράδυ της 30ής του μήνα ο Γ. Παπανδρέου, παρακάμπτοντας τους υπουργούς του ΕΑΜ και τις ξεκάθαρα διατυπωμένες ενστάσεις τους, έδωσε στον Τύπο απόφαση, με την οποία όριζε για κάποιες περιοχές την 1η Δεκέμβρη ως μέρα παράδοσης του οπλισμού της Εθνικής Πολιτοφυλακής και ανάληψης της «τήρησης της τάξης» από τα υπό σύσταση Τάγματα Εθνοφυλακής. Οσοι δεν συμμορφώνονταν απειλούνταν με ποινικές διώξεις.