Το ΣΕΚΕ αποφασίζει προσχώρησης του στην 3η Διεθνή.

Συνέρχεται το Εθνικό Συμβούλιο του ΣΕΚΕ (31/5/1919-5/6/1919), το οποίο αποφασίζει την αποχώρηση του Κόμματος από τη 2η Διεθνή και την προετοιμασία προσχώρησης του στην 3η Διεθνή.

Από την Α' Διεθνή στην Γ' (Κομμουνιστική) Διεθνή

1. Ο Καρλ Μαρξ και ο Φρίντριχ Ενγκελς, από τον καιρό ακόμα των αστικών επαναστάσεων, ανέδειξαν τον ιστορικό ρόλο της εργατικής τάξης ως «νεκροθάφτη του καπιταλισμού» και το διεθνιστικό χαρακτήρα της πάλης της. Θεμελίωσαν επιστημονικά την αναγκαιότητα και τη δυνατότητα της εργατικής κομμουνιστικής επανάστασης και έθεσαν ως απαραίτητη προϋπόθεση για τη νίκη της τη διεθνή οργάνωση του επαναστατικού κινήματος. Ασχολήθηκαν με το ζήτημα της σύνδεσης του αγώνα της εργατικής τάξης για την κατάκτηση της εξουσίας με τον πόλεμο που διεξήγαγαν τα αστικά κράτη μεταξύ τους για τη διανομή των αγορών και των πηγών πρώτων υλών.

Οι Μαρξ - Ενγκελς ήταν οι πρωτεργάτες στην ίδρυση της Διεθνούς Ενωσης των Εργατών ή Α΄ Διεθνούς, που συγκροτήθηκε στις 28 Σεπτέμβρη 1864 από εργατικές συνδικαλιστικές ενώσεις, εταιρείες αλληλοβοήθειας, πολιτικές και πολιτιστικές ομάδες, συνωμοτικές οργανώσεις. Η Α΄ Διεθνής ιδρύθηκε ως διεθνής οργάνωση με τμήματα και πόλους στις διάφορες χώρες. Εκανε έκκληση στη διεθνή αλληλεγγύη των εργατών, προειδοποιώντας την εργατική τάξη, ιδιαίτερα τους Γερμανούς και Γάλλους εργάτες, για τον κίνδυνο γαλλογερμανικού πολέμου που μπορούσε να μετατραπεί σε πόλεμο προσάρτησης. Η Ιδρυτική Διακήρυξη της Α΄ Διεθνούς, εμπνευσμένη από το Κομμουνιστικό Μανιφέστο, συνιστούσε σημαντικό ντοκουμέντο στους αγώνες και τη γενική προοπτική της εργατικής τάξης.

Σε όλη την πορεία της Α΄ Διεθνούς οι Μαρξ - Ενγκελς ηγήθηκαν στη θεωρητική διαπάλη στους κόλπους της ενάντια σε μικροαστικές και άλλες αντιλήψεις, που απομάκρυναν την εργατική τάξη από την άσκηση του αυτοτελούς ρόλου της. Αντιπάλεψαν τον οπορτουνισμό, τον μπακουνισμό, το λασαλισμό και τον αγγλικό συνδικαλισμό (τρεϊντγιουνιονισμό).

Ανεξάρτητα από τα προβλήματα ιδεολογικής ανομοιογένειας, καθώς από τις Οργανώσεις της δεν είχε υιοθετηθεί ο επιστημονικός σοσιαλισμός, η Α΄ Διεθνής συντέλεσε στο δυνάμωμα της δράσης των συνδικάτων σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, στην ανάπτυξη του πολιτικού χαρακτήρα της δράσης τους. Εδωσε ώθηση στη συνειδητοποίηση της ανάγκης δημιουργίας εργατικών πολιτικών κομμάτων. 

Η διάλυσή της (1876) ήταν αποτέλεσμα της ανεπάρκειάς της να εκπληρώσει το ρόλο της σε συνθήκες νέων απαιτήσεων, που έγινε φανερή και μετά την ήττα της Παρισινής Κομμούνας (1871), σε μια περίοδο που ο καπιταλισμός άρχισε να περνά στο ανώτατο και τελευταίο στάδιό του, το ιμπεριαλιστικό.

2. Η Β΄ Διεθνής συγκροτήθηκε στις 14 Ιούλη 1889 στο Παρίσι, 100 χρόνια από το ξέσπασμα της αστικής Γαλλικής Επανάστασης και την πτώση της Βαστίλης, σε περίοδο γρήγορης ανάπτυξης και επέκτασης του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος, με τον σχηματισμό των μονοπωλίων και του χρηματιστικού κεφαλαίου καθώς και ορμητικής ανάπτυξης του εργατικού κινήματος. Βασίστηκε κυρίως σε κόμματα που διαμορφώθηκαν από τις παλιές ομοσπονδίες και ομάδες της Α΄ Διεθνούς, στα οποία - παρά το γεγονός ότι ο μαρξισμός είχε γίνει κυρίαρχο ρεύμα στο εργατικό κίνημα - ασκούσαν επίδραση ρεφορμιστικές, αναρχοσυνδικαλιστικές και άλλες οπορτουνιστικές δυνάμεις. Τα περισσότερα κόμματα ήταν αδύναμα οργανωτικά και ιδεολογικοπολιτικά και δέχονταν πιέσεις για τον περιορισμό της πάλης στο πλαίσιο της αστικής νομιμότητας.

Τελικά, η κυριαρχία του ρεφορμισμού στα κόμματα της Β΄ Διεθνούς είχε αντικειμενικά υλικά στηρίγματα στους κόλπους των καπιταλιστικά αναπτυγμένων κοινωνιών της Δύσης, στο βαθμό που η εκμετάλλευση των αποικιών τούς έδωσε τη δυνατότητα για παραχωρήσεις στην εργατική τάξη και για τη διαμόρφωση εκτεταμένης εργατικής αριστοκρατίας.

Η Β΄ Διεθνής δεν λειτούργησε ως διεθνές επαναστατικό κέντρο, αφού δεν διαμόρφωσε ενιαίο καθοδηγητικό όργανο και κοινό Πρόγραμμα και Καταστατικό, ούτε εξέδωσε δημοσιογραφικό όργανο, ενώ οι Αποφάσεις των Συνεδρίων της δεν ήταν δεσμευτικές για κάθε εθνικό κόμμα.

Η Β΄ Διεθνής διαλύθηκε (1916) λόγω της κυριαρχίας της οπορτουνιστικής παρέκκλισης, που οδήγησε στην προδοσία των συμφερόντων της εργατικής τάξης υπέρ της αστικής τάξης στον Α΄ Παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό Πόλεμο.

Οι περισσότεροι ηγέτες της Β΄ Διεθνούς βρέθηκαν σε αντίπαλα ιμπεριαλιστικά στρατόπεδα, ορισμένοι έγιναν και υπουργοί πολέμου. Η προδοσία τους δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία, αλλά το αποτέλεσμα της ρεφορμιστικής γραμμής και της συνεργασίας με την αστική τάξη σε καιρό ειρήνης και «της υπεράσπισης της αστικής πατρίδας» σε καιρό πολέμου. Ο ρεφορμισμός γέννησε τον σοσιαλσοβινισμό. Φωτεινή εξαίρεση αποτέλεσαν οι μπολσεβίκοι στη Ρωσία, υπό την ηγεσία του Β. Ι. Λένιν, οι Διεθνιστές - Σπαρτακιστές στη Γερμανία (Καρλ Λίμπκνεχτ, Ρόζα Λούξεμπουργκ, Φραντς Μέρινγκ κ.ά.) και ορισμένοι Βαλκάνιοι σοσιαλιστές.