Εφιάλτης «διά χειρός κεφαλαίου» για να φορτώσουν την κρίση στο λαό

ΕΚΘΕΣΗ «ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΙΣΣΑΡΙΔΗ»

Ενας πραγματικός εφιάλτης για το λαό, με στόχο να φορτώσει την καπιταλιστική κρίση στις πλάτες του, είναι η έκθεση της λεγόμενης Επιτροπής Πισσαρίδη που δημοσιοποιήθηκε χτες στην επίσημη κυβερνητική ιστοσελίδα.

Το σχέδιο προβλέπει μπαράζ καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, σε ολόκληρο το εύρος της οικονομικής πολιτικής, με προμετωπίδα την επιτάχυνση της ιδιωτικοποίησης της Ασφάλισης και των νέων αντεργατικών ανατροπών. Στην άλλη όψη του ίδιου νομίσματος ενσωματώνονται οι πάγιες αξιώσεις των βιομηχάνων και άλλων τμημάτων του εγχώριου κεφαλαίου για τη διασφάλιση νέων φοροαπαλλαγών και προνομίων, το «πογκρόμ» πλειστηριασμών και εκβιασμών για τη λαϊκή κατοικία, αυτοαπασχολούμενους και επαγγελματίες, ώστε οι επιχειρηματικοί όμιλοι και οι «εξωστρεφείς» επιχειρήσεις να βρουν πρόσβαση σε φτηνότερο δανεισμό, και νέες αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις σε Υγεία, Παιδεία, Δικαιοσύνη, αστικό κράτος, με στόχο να ανοίξουν νέα πεδία κερδοφορίας για τους επιχειρηματικούς ομίλους σε πεδία όπως αυτά της «πράσινης» και «ψηφιακής» οικονομίας.

Θυμίζουμε πως το αίσχος αυτό, γραμμένο «διά χειρός» κεφαλαίου, ο πρωθυπουργός το παρουσίαζε ως τον «οδικό χάρτη», για την ανάκαμψη του κεφαλαίου, «ο οποίος έχει στη διάθεσή του και τα πρόσθετα πολεμοφόδια του Ταμείου Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ενωσης», επιβεβαιώνοντας πως ο πακτωλός χρημάτων για τους επιχειρηματικούς ομίλους θα έχει ως «αντάλλαγμα» για το λαό τις βάρβαρες αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις. Ενώ με την προβιά των «ειδικών» απαιτούσε από το λαό να υποταχθεί στους στόχους του κεφαλαίου, λέγοντας ότι «αυτή η έκθεση (...) δεν είναι πολιτικό κείμενο και γι' αυτό και πιστεύω ότι πρέπει να μείνει έξω από την πολιτική, μάλλον θα έλεγα την κομματική, αντιπαράθεση».

«Προμετωπίδα» η παραπέρα ιδιωτικοποίηση της Ασφάλισης

Κεντρική θέση στο σχέδιο της «Επιτροπής Πισσαρίδη» κατέχει το Ασφαλιστικό, με την παραπέρα προώθηση του κεφαλαιοποιητικού συστήματος, αφού, όπως λέγεται, «το ασφαλιστικό σύστημα πρέπει να είναι μοχλός ανάπτυξης και όχι τροχοπέδη» και «κεντρικό ρόλο σε αυτή την κατεύθυνση καλείται να παίξει η κεφαλαιοποιητική ασφάλιση, η οποία αποτελεί βασικό μέρος της απάντησης στις δημογραφικές πιέσεις».

Δηλαδή, βλέπουν στο Ασφαλιστικό ένα πεδίο άντλησης πόρων που θα στηρίζει τους επιχειρηματικούς ομίλους, ενώ με την εφαρμογή της κεφαλαιοποίησης το κράτος δεν θα δεσμεύεται για το αν θα δίνει συντάξεις, ούτε το ύψος τους, αφού αυτό το δικαίωμα θα το «ασκούν» οι αγορές. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρουν, «η σημερινή δομή του Ασφαλιστικού θέτει σημαντικά αντικίνητρα τόσο στην εργασία όσο και στην αποταμίευση και τις επενδύσεις»! Θέτουν δε ως στρατηγικό στόχο της μεταρρύθμισης αυτό που έγινε και με τις προηγούμενες παρεμβάσεις, δηλαδή τη «σταδιακή αποκλιμάκωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης ως ποσοστού του ΑΕΠ, και τη μείωση της επιχορήγησης από τον κρατικό προϋπολογισμό ως ποσοστό των συνολικών δαπανών του».

Με οδηγό τη σχετική μελέτη του ΙΟΒΕ, το σχέδιο της Επιτροπής προβλέπει τη μεταφορά πόρων από το δημόσιο ασφαλιστικό σύστημα στο νέο ιδιωτικό.

Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται, «δεδομένης της υφιστάμενης δομής του ασφαλιστικού συστήματος, η ενίσχυση του κεφαλαιοποιητικού χαρακτήρα του συστήματος προϋποθέτει μείωση της επιβάρυνσης από εισφορές που κατευθύνονται στον διανεμητικό πυλώνα (κύρια και επικουρική σύνταξη). Προς αυτή την κατεύθυνση, η υφιστάμενη επικουρική σύνταξη θα πρέπει να αλλάξει και στη θέση της να θεσπιστούν μηχανισμοί που λειτουργούν πλήρως κεφαλαιοποιητικά». Σε αυτό το πλαίσιο, προωθείται και η παραπέρα στήριξη των Επαγγελματικών Ταμείων και της ιδιωτικής Ασφάλισης ως πρόσθετων καναλιών ιδιωτικοποίησης.

Οσο για τους στόχους της «μεταρρύθμισης», επικαλούμενοι τη σχετική μελέτη του ΙΟΒΕ αναφέρουν: «Εκτιμάται ότι μια ασφαλιστική μεταρρύθμιση σε συνδυασμό με στοχευμένα φορολογικά κίνητρα για τοποθετήσεις στην εγχώρια κεφαλαιαγορά, στη βάση καλών πρακτικών της ΕΕ, θα δημιουργήσει νέα αποθεματικά προς επένδυση ύψους έως και 99 δισ. σε 40 χρόνια».

Οσον αφορά το κόστος μετάβασης η έκθεση το αποτιμά ως «διαχειρίσιμο» καθώς το εκτιμά στο «1,3% του ΑΕΠ τον πρώτο χρόνο της εφαρμογής» και «σε κάτω του 0,3% του ΑΕΠ σε βάθος 40 ετών», ενώ από το 5% σήμερα που καλύπτουν τα κεφαλαιοποιητικά συστήματα, με την ιδιωτικοποίηση της επικουρικής αυτά θα τετραπλασιαστούν και θα φτάσουν στο 20%!

Στο πλαίσιο διεύρυνσης της επιχειρηματικής δράσης στον τομέα της Ασφάλισης και της Πρόνοιας επιχειρείται να ενταχθεί και η μακροχρόνια φροντίδα ηλικιωμένων λόγω προβλημάτων υγείας που δεν απαιτείται η παραμονή τους σε νοσοκομείο, για την οποία προτείνεται «ένα υποχρεωτικό πρόγραμμα ασφάλισης», το οποίο «θα χρηματοδοτείται από ποσό που θα καταβάλλει το σύνολο του πληθυσμού υποχρεωτικά»! Με τον τρόπο αυτό άλλη μια βασική υποχρέωση του κράτους θα μεταφερθεί στις πλάτες των εργαζομένων - ασφαλισμένων. Αντί για δημόσιες δωρεάν δομές θα δημιουργηθεί πελατεία για την επιχειρηματική δράση, ενώ την ίδια στιγμή οι υποχρεωτικές αυτές εισφορές θα γίνουν αντικείμενο κερδοσκοπίας στα χρηματιστήρια.

Νέες αντεργατικές ανατροπές και περικοπές και στο επίδομα ανεργίας

Παράλληλα, το «σχέδιο» κλιμακώνει την επίθεση στα εργασιακά δικαιώματα των εργαζομένων προωθώντας την παραπέρα μείωση της αμοιβής των υπερωριών - κάτι που ήδη προωθεί για ψήφιση η κυβέρνηση - αλλά και τη δυνατότητα των επιχειρήσεων να απολύουν ακόμα πιο εύκολα, ενώ στο στόχαστρο μπαίνουν και τα επιδόματα ανεργίας. Συγκεκριμένα, υπό τον τίτλο «Επανασχεδιασμός του επιδόματος ανεργίας» προωθείται η μείωση απόδοσης του επιδόματος από τους 12 στους 6 μήνες και αυτό υπό την προϋπόθεση ότι ο άνεργος συμμετέχει σε προγράμματα κατάρτισης και ενεργής αναζήτησης εργασίας.

Οπως αναφέρεται, «προτείνουμε το επίδομα ανεργίας να μην είναι σταθερό και συνδεδεμένο με τον κατώτατο μισθό αλλά με τις προηγούμενες αμοιβές του ανέργου. Το επίδομα ανεργίας προτείνουμε όπως οριστεί στο 55% του μέσου μηνιαίου μισθού του ανέργου στα προηγούμενα 3 έτη... Η διάρκεια του αυξημένου επιδόματος να είναι στους έξι μήνες, αντί για δώδεκα μήνες που είναι τώρα, και να πληρώνεται υπό την προϋπόθεση ότι ο άνεργος αναζητά ενεργά εργασία ή συμμετέχει σε προγράμματα κατάρτισης...». Με την κατρακύλα που έχουν πάρει οι μισθοί είναι βέβαιο ότι η συντριπτική πλειοψηφία των απολυμένων θα λαμβάνει επίδομα στα σημερινά επίπεδα και ακόμα χαμηλότερα. Ιδιαίτερα βάλλει κατά των νέων εργαζομένων που λαμβάνουν χαμηλούς μισθούς αλλά πολύ περισσότερο αυτών που απασχολούνται με μερική απασχόληση. Σημειώνεται ότι περίπου 600.000 μισθωτοί με μερική απασχόληση έχουν σήμερα μισθό τα 400 ευρώ. Γι' αυτούς το επίδομα ανεργίας θα περικοπεί φτάνοντας μόλις στα 200 ευρώ! Για όσους έχουν υψηλότερους μισθούς το όποιο όφελος ανατρέπεται από το γεγονός ότι πλέον θα το λαμβάνουν για 6 αντί για 12 μήνες.

Ολα αυτά τη στιγμή που δίνουν σήμα για παραπέρα απελευθέρωση των απολύσεων καθώς θεωρούν ότι πρέπει να αρθούν οι περιορισμοί «στη δυνατότητα μιας επιχείρησης να μεταβάλλει τον αριθμό των απασχολούμενων»!

Οσον αφορά τον κατώτατο μισθό, το «σχέδιο» πάει ένα βήμα παραπέρα από το ισχύον καθεστώς - αποφασίζει μονομερώς η κυβέρνηση, με βάση την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας - και ζητά να «αποφασίζεται από ένα Συμβούλιο Εμπειρογνωμόνων με τριετή θητεία (ώστε να μη συμπίπτει απαραίτητα με τον πολιτικό κύκλο μιας κυβέρνησης)» και η πρότασή του να θεωρείται δεσμευτική.

Σε ό,τι αφορά την Πρόνοια στόχος μεταξύ άλλων τίθεται η «βελτίωση της δομής και στόχευσης κοινωνικών επιδομάτων» ώστε να μη λειτουργούν ως «αντικίνητρα για εργασία».

Φοροληστεία στο λαό, φοροαπαλλαγές και προνόμια στο κεφάλαιο

Σε ό,τι αφορά τη φορολογία, με «δεδομένο» ότι ο λαός θα συνεχίσει να σηκώνει πάνω από το 95% των φορολογικών βαρών, ως στόχος μπαίνει η «αλλαγή της σύνθεσης των εσόδων και της δομής των φόρων, ώστε να αμβλυνθούν οι στρεβλώσεις που υποβιβάζουν τις προοπτικές ανάπτυξης της οικονομίας», αφού, όπως χαρακτηριστικά τονίζεται, η διάρθρωση των φορολογικών εσόδων αντανακλά και αναπαράγει χρόνιες παθογένειες της ελληνικής οικονομίας: Μεγάλη άτυπη οικονομία, μεγάλο πλήθος αυτοαπασχολούμενων, χαμηλή παραγωγικότητα και προστιθέμενη αξία, υψηλή εξάρτηση από την κατανάλωση, μικρό ποσοστό οικονομικά ενεργού πληθυσμού και υψηλή ανεργία.

Ως «απόλυτη προτεραιότητα» τίθεται η «ελάφρυνση του βάρους στη μισθωτή εργασία», για ακόμα μεγαλύτερες εισφοροαπαλλαγές και φοροαπαλλαγές του κεφαλαίου, ενώ στις προτάσεις συγκαταλέγονται ακόμη η ευνοϊκότερη φορολογική μεταχείριση αποσβέσεων για επενδύσεις σε μηχανολογικό εξοπλισμό και καινοτομία (οδηγεί σε ταχύτερες και μεγαλύτερες φοροαπαλλαγές προς τους επιχειρηματικούς ομίλους), επιπλέον φορολογικά κίνητρα για επενδύσεις σε εταιρείες που είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο της Αθήνας, «δεκαετής ρήτρα μη επιδείνωσης του φορολογικού πλαισίου για νέες επενδύσεις» κ.ά.

Την ίδια ώρα, για τους έμμεσους φόρους που θα συνεχίσει να πληρώνει ο λαός τονίζεται πως «ενδεχόμενη μείωση των φόρων στην κατανάλωση (και ειδικότερα στον ΦΠΑ και στην περιουσία), δεν κρίνεται ως εξίσου σημαντική προτεραιότητα» και πως απαιτείται η «διεύρυνση» της φορολογικής βάσης και με τους ακόμα φτωχότερους.

Στην ίδια κατεύθυνση εξάλλου προτείνεται καθιέρωση ενιαίας κλίμακας φορολογίας, ανεξάρτητα από την πηγή προέλευσης των εισοδημάτων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ένταση της φοροληστείας απέναντι στο λαό αλλά και για νέες ελαφρύνσεις σε μεγαλοεισοδηματίες, μετόχους επιχειρήσεων κ.ά.

Για την ακίνητη περιουσία προτείνονται ο «εξορθολογισμός» των φόρων και το πέρασμα για την είσπραξή τους στην Τοπική Διοίκηση, για την «ενίσχυση της αγοράς ακινήτων». Ενώ ειδική αναφορά γίνεται και στα «πράσινα» χαράτσια που έρχονται, αφού, σύμφωνα με την έκθεση, «ειδικοί περιβαλλοντικοί φόροι θα μπορούσαν να έχουν σταδιακά υψηλότερο μερίδιο στο μείγμα των εσόδων», ως μια ακόμα «συνεισφορά» σε επενδυτές ΑΠΕ και λοιπά «πράσινα» αρπακτικά.

Επιτάχυνση των αντιδραστικών αλλαγών σε όλο το φάσμα

Τη δική τους ξεχωριστή θέση στο κυβερνητικό σχέδιο έχουν και οι αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις σε όλο το φάσμα του κρατικού μηχανισμού, ώστε αυτός να γίνει ακόμη πιο αποτελεσματικός για τα «θέλω» του κεφαλαίου και αντίστοιχα ακόμη πιο εχθρικός απέναντι στις εργατικές - λαϊκές ανάγκες. Στην κατεύθυνση αυτή προτείνονται νέες αντιδραστικές αλλαγές:

-- Στη Δικαιοσύνη, με συγκρότηση ειδικών τμημάτων δικαστηρίων, αυστηρότερη «αξιολόγηση» των δικαστών με «ποσοτικούς» στόχους, συγχωνεύσεις δικαστηρίων, αλλά και «διεύρυνση» όλων των απαράδεκτων διαδικασιών που έχουν θεσμοθετηθεί τα τελευταία χρόνια (μηχανισμοί εξωδικαστικής επίλυσης, «εμπροσθοβαρής δίκη», «πιλοτική δίκη», ασφυκτικά χρονικά περιθώρια κ.ο.κ.), ώστε με συνοπτικές διαδικασίες να «ξεσκαρτάρονται» και τα αιτήματα εργαζομένων και λαϊκών στρωμάτων και να θωρακίζονται τα συμφέροντα επιχειρηματικών ομίλων και «επενδυτών».

-- Στοχοθεσία για ταχύτερη μείωση των προβληματικών δανείων από τις τράπεζες, με έμφαση στην αποτελεσματική εφαρμογή του νέου Πτωχευτικού Κώδικα.

-- Στην Εκπαίδευση, όπου με μπούσουλα τα «θέλω» του κεφαλαίου ανάμεσα στους στόχους για τα σχολεία τίθενται η αυτονομία, η αποκέντρωση και η αξιολόγηση, κεντρικές στρατηγικές επιλογές που περιλαμβάνουν μεταβίβαση αρμοδιοτήτων από την κεντρική διοίκηση προς την Τοπική Διοίκηση και τις σχολικές μονάδες, αξιολόγησή τους από ανεξάρτητο φορέα που θα συνδέεται και με τη χρηματοδότηση, μέτρα που σε άλλες χώρες εκτίναξαν τις εκπαιδευτικές ανισότητες, αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, στροφή στις δεξιότητες. Καλεί ακόμη σε στροφή στην Επαγγελματική Εκπαίδευση, με βελτίωση της ελκυστικότητάς της, με συνεργασία του υπουργείου Παιδείας με τους κοινωνικούς εταίρους και τις τοπικές κοινωνίες, κάτι που δρομολογείται με το νομοσχέδιο που δόθηκε χτες στη δημοσιότητα.

Για την Ανώτατη Εκπαίδευση προτείνεται ανασχεδιασμός του χάρτη της και των προγραμμάτων σπουδών, «με ενίσχυση κατευθύνσεων και ειδικοτήτων σε γνωστικά αντικείμενα όπου αναμένεται σημαντική αύξηση της ζήτησης στην αγορά εργασίας», «χρηματοδότηση ερευνητικών προγραμμάτων από επιχειρήσεις», οι οποίες θα μπορούν να τα εκμεταλλευτούν, επέκταση του ρόλου των πανεπιστημίων στη διά βίου μάθηση κ.ά.

Με οδηγό τις «προτεραιότητες» του κεφαλαίου

Συνολικά, το σχέδιο δράσεων που παρουσιάζεται στην έκθεση θέτει στόχο την ετήσια αύξηση του ΑΕΠ σε ποσοστό της τάξης του 3,5% κατά μέσο όρο για την επόμενη δεκαετία (!), και την «αύξηση της παραγωγικότητας» της εργασίας κατά μέσο όρο 2,5% σε ετήσια βάση.

Στην έκθεση ενσωματώνονται και συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, με βάση τις οποίες συντάσσεται το εθνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Εμφαση δίνεται σε τομείς όπως οι ΑΠΕ, οι μεταφορές και η εφοδιαστική, η αναβάθμιση κόμβων συνδυασμένων μεταφορών, καθώς και η διαχείριση σκουπιδιών.

Σε αυτό το πλαίσιο, η έκθεση Πισσαρίδη εστιάζει στη στροφή σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, με παράλληλη άμβλυνση του κόστους μετάβασης κατά τη διαδικασία απολιγνιτοποίησης, στην ανάπτυξη συστημάτων κυκλικής οικονομίας και διαχείρισης απορριμμάτων, στη βελτίωση των σιδηροδρομικών και οδικών προσβάσεων στα σύνορα για τη δημιουργία αποτελεσματικών διαδρόμων για εμπορεύματα, αναβάθμιση των εξαγωγικών λιμανιών και της διασυνδεσιμότητάς τους με τις λοιπές υποδομές μεταφορών, αναβάθμιση του κεντρικού σιδηροδρομικού δικτύου. Οπως τονίζεται, «η ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας ως διαμετακομιστικού κόμβου εξαρτάται κρίσιμα από τη δυνατότητα μετακίνησης φορτίων από και προς τα λιμάνια με τον σιδηρόδρομο».

Βέβαια, μεγάλο τμήμα των συγκεκριμένων επιχειρηματικών πλάνων θα «τρέξει» με τη μορφή Συμπράξεων Δημόσιου - Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) καθώς και πλήθος ιδιωτικών επενδύσεων που θα χρηματοδοτούνται μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων του κρατικού προϋπολογισμού. Οπως αναφέρεται στην έκθεση, «ο θεσμός των ΣΔΙΤ θα πρέπει να έχει ευρύτερη εφαρμογή για την υλοποίηση και συντήρηση δημόσιων υποδομών, καθώς και δημόσιων έργων γενικότερα».

Σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων επισημαίνεται ότι «είναι κρίσιμο να συνεχιστεί, με προτεραιοποίηση που να μεγιστοποιεί τις θετικές επιδράσεις σε σημαντικούς τομείς όπως ο Τουρισμός και η Ενέργεια, αλλά και με μεγαλύτερη ένταση».