Πεθαίνει ο Μητροπολίτης Ηλείας Αντώνιος στέλεχος του ΕΑΜ

Πεθαίνει, 13/11/1963, ο Μητροπολίτης Ηλείας Αντώνιος (Αντώνιος Πολίτης), στέλεχος του ΕΑΜ και εθνοσύμβουλος της ΠΕΕΑ. Μετά την απελευθέρωση, ο Αντώνιος κηρύχθηκε έκπτωτος από την Ιερά Σύνοδο λόγω της συμμετοχής του στην ΕΑΜική Εθνική Αντίσταση.

Γεννήθηκε στις 15 του Ιούνη 1890 στη Σύρο. Χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Ηλείας το 1922, αφού είχε πρωτύτερα υπηρετήσει (1918-22) ως στρατιωτικός ιερέας. Είχε αναπτύξει πλούσιο συγγραφικό και μεταφραστικό έργο.

Στα χρόνια της Κατοχής στάθηκε καταλυτικός για την εξέλιξη των πραγμάτων στην ευρύτερη περιοχή του Πύργου. Ο πύρινος λόγος του ξεσήκωνε. Ήταν ένα πραγματικός “Παπαφλέσσας της Κατοχής”.

 Βρέθηκε στο πλευρό του ποιμνίου του στις δύσκολες ώρες της Κατοχής και πάλεψε για το καλύτερο. Για κείνο, όμως, που ο Αντώνιος έμεινε στην ιστορία, είναι η συμμετοχή του στην Αντίσταση, πράξη σπάνια για ιεράρχη.

Το ράσο στην Εθνική Αντίσταση

 

Η Εκκλησία έπαιξε το δικό της ρόλο στις μεγάλες στιγμές του ελληνικού γένους και του λαού μας. Θα πρέπει, όμως, εξαρχής ν' αναφέρουμε ότι διαφορετικός ήταν ο ρόλος της ηγεσίας της, η πλειοψηφία της οποίας ζούσε μακριά από το λαό και, πολλές φορές, δρούσε εναντίον του, από κείνον των απλών κληρικών, που ζούσαν μαζί με το λαό και, στη συντριπτική πλειοψηφία τους, πάλευαν μαζί του.
Η ελληνική ιστορία - από την Εθνική Παλιγγενεσία και εντεύθεν - έχει να επιδείξει πολλά, θετικά και αρνητικά παραδείγματα, ιερωμένων. Είναι γνωστές οι ηρωικές μορφές του Γρηγορίου Δικαίου (Παπαφλέσσα),του Αθανασίου Διάκου,του επισκόπου Σαλώνων Ησαϊα,του καλόγηρου Σαμουήλ,που αγωνίστηκαν στην Επανάσταση του 1821 και θυσιάστηκαν για την απελευθέρωση της Ελλάδας από τον οθωμανικό ζυγό.

Στη διάρκεια της Εθνικής Αντίστασης φάνηκε καθαρά η διαφοροποίηση της προσφοράς ανάμεσα στον ανώτερο και κατώτερο κλήρο. Φάνηκε η απουσία - και, εν πολλοίς, η προδοσία - της πλειοψηφίας της ηγεσίας της Εκκλησίας από τον αγώνα κατά των κατακτητών και από την άλλη η μεγάλη συμμετοχή και προσφορά του λαϊκού κλήρου. Μόνο λίγοι, φωτισμένοι, επίσκοποι συντάχθηκαν με τους απλούς κληρικούς και τον ελληνικό λαό και, ανταποκρινόμενοι στο εθνεγερτικό κάλεσμα του ΕΑΜ, μετέτρεψαν τους άμβωνες των εκκλησιών σε επάλξεις του αγώνα, πήραν το όπλο στο χέρι να πολεμήσουν τον κατακτητή, έδωσαν τα πάντα για την πατρίδα.

Απόντες από τον αγώνα

Ο ανώτερος κλήρος, λοιπόν, στην πλειοψηφία του, έμεινε ασυγκίνητος από το δράμα του σκλαβωμένου ελληνικού λαού, ενώ πολλοί εκ των ιεραρχών πέρασαν με το μέρος των κατακτητών, δίνοντας "γην και ύδωρ".

Υπήρξαν, όμως, και λαμπρές εξαιρέσεις. Οπως οι Μητροπολίτες Κοζάνης και Σερβίων Ιωακείμ και Ηλείας Αντώνιος που οργανώθηκαν στο ΕΑΜ και εξελέγησαν Εθνοσύμβουλοι. Αλλά και άλλοι, όπως οι Μητροπολίτες Σάμου και Ικαρίας Ειρηναίος,Χίου Ιωακείμ Στρουμπής,Χαλκίδας Γρηγόριος,Αττικής Ιάκωβος,Βόλου Ιωακείμ,Δρυινουπόλεως και Κονίτσης Δημήτριος,ο δεσπότης Λάρισας και Ελασσόνας Καλλίνικος,ο επίσκοπος Μήθυμνας Διονύσιος,που βοήθησαν με πολλούς και διάφορους τρόπους τον αγώνα.

Το ράσο στον αγώνα για την πατρίδα

Οιμητροπολίτες Κοζάνης Ιωακείμ και Ηλείας Αντώνιος