Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις της κυβέρνησης δεν έχουν στο επίκεντρό τους το παιδί και τα συμφέροντά του

«Ούτε το ισχύον Οικογενειακό Δίκαιο ούτε οι προτεινόμενες αλλαγές με το νομοσχέδιο της κυβέρνησης έχουν στο επίκεντρό τους το παιδί και τα συμφέροντά του, γιατί η γονική ευθύνη και σχέση δεν αναπτύσσεται σε κοινωνικό κενό, σε ουδέτερο έδαφος, αλλά σε συγκεκριμένες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες», επισήμανε στην παρέμβασή της στην Επιτροπή της Βουλής η Χριστίνα Σκαλούμπακα, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Γυναικών Ελλάδας (ΟΓΕ), στη διάρκεια ακρόασης φορέων στις Επιτροπές της Βουλής όπου συζητείται το νομοσχέδιο του υπ. Δικαιοσύνης με τίτλο «Μεταρρυθμίσεις αναφορικά με τις σχέσεις γονέων και τέκνων και άλλα ζητήματα Οικογενειακού Δικαίου».  

Για την ΟΓΕ, επισήμανε η πρόεδρος της Ομοσπονδίας, αφετηρία είναι οι σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες του παιδιού και από αυτήν την αφετηρία αντιμετωπίζει τις υποχρεώσεις των γονιών απέναντι στα παιδιά, είτε βρίσκονται σε συμβίωση είτε όχι.

Αναλυτικά, η Χριστίνα Σκαλούμπακα στην ομιλία της σημείωσε: 

«Η ΟΓΕ μαζί με το εργατικό κίνημα έβαλαν τη δική τους σφραγίδα στις αλλαγές του Οικογενειακού Δικαίου στις αρχές της δεκαετίας του '80, διεκδικώντας την άρση μιας σειράς αναχρονιστικών διατάξεων σε βάρος της γυναίκας που διατηρούνταν στο νόμο.

Όμως, ούτε το ισχύον Οικογενειακό Δίκαιο, ούτε οι προτεινόμενες αλλαγές του υπουργείου Δικαιοσύνης έχουν στο επίκεντρο το παιδί και τα συμφέροντά του.  Γιατί η γονική ευθύνη και σχέση δεν αναπτύσσεται σε κοινωνικό κενό - σε ουδέτερο έδαφος, αλλά σε συγκεκριμένες οικονομικές - κοινωνικές συνθήκες.

Η τοποθέτηση της ΟΓΕ στο νομοσχέδιο για την τροποποίηση του Οικογενειακού Δικαίου έχει ως αφετηρία τις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες του παιδιού και από αυτή την αφετηρία αντιμετωπίζει τις υποχρεώσεις των γονιών απέναντι στα παιδιά, είτε βρίσκονται σε συμβίωση είτε όχι. Παίρνουμε υπόψη και τα ιδιαίτερα οξυμένα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η εργατική - λαϊκή οικογένεια. Υποστηρίζουμε την κοινή άσκηση της γονικής μέριμνας, και μετά τη λύση του γάμου, την κοινή τους ευθύνη στα ζητήματα της φροντίδας και της ανατροφής των παιδιών.

Αναρωτιόμαστε όμως πώς προστατεύεται άραγε το συμφέρον του παιδιού, όπως διακηρυκτικά αναφέρεται στο άρθρο 5:

- Όταν ο πυρήνας του νομοσχεδίου ενισχύει την άποψη ότι η προσπάθεια των δύο γονέων να "ρυθμίσουν" τις σχέσεις τους με το παιδί αποτελεί ατομική τους υπόθεση, χωρίς καμιά κρατική στήριξη;

- Όταν διαχρονικά οι κυβερνήσεις εναποθέτουν αποκλειστικά το οικονομικό βάρος ανατροφής του παιδιού στους άνεργους ή κακοπληρωμένους γονείς του, χωρίς την παραμικρή κρατική πρόνοια για την οικονομική ενίσχυση του εισοδήματός τους μετά από ένα διαζύγιο;

Πώς προστατεύεται το συμφέρον του παιδιού όταν υπάρχει απουσία δωρεάν κρατικών υπηρεσιών οικογενειακού προγραμματισμού, υπηρεσιών συμβουλευτικής γονέων, παιδιών, που να είναι επαρκώς στελεχωμένες με κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους, ψυχιάτρους κλπ.;

Πρόκειται για τις αναγκαίες δομές στήριξης των διαζευγμένων γονιών, που χρειάζεται να παρακολουθούν στενά τη διαδικασία του διαζυγίου, συμβουλεύοντας τους γονείς για τον τρόπο άσκησης της γονικής μέριμνας με βάση το πραγματικό συμφέρον του τέκνου. Διαφορετικά, οι συγκρούσεις μεταξύ των γονιών μετά το διαζύγιο θα παραμένουν, όσες νομοθετικές παρεμβάσεις και αν γίνουν. 

Πώς προστατεύεται άραγε το συμφέρον του παιδιού όταν ο δικαστής, για τον σχηματισμό της δικαστικής του κρίσης, δεν έχει στη διάθεσή του τη γνωμοδότηση των επιστημόνων Ψυχικής Υγείας, που από την άποψη της κρατικής μέριμνας στην όλη δικαστική διαδικασία είναι ανύπαρκτοι;

Πώς προστατεύεται το συμφέρον του παιδιού όταν γι' αυτό θα αποφασίζει ο ιδιώτης διαμεσολαβητής;

Πώς προστατεύεται το συμφέρον του παιδιού όταν οι προτεινόμενες διατάξεις του άρθρου 13, με στείρους μαθηματικούς υπολογισμούς, διανέμουν τον χρόνο του παιδιού ανάμεσα στους δύο γονείς; Χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους ουσιαστικά την καθημερινότητα του παιδιού, τις ιδιαίτερες συνθήκες ζωής και εργασίας των γονιών. Πώς πρακτικά θα υλοποιηθεί το μαχητό τεκμήριο επικοινωνίας στο 1/3 του συνολικού χρόνου του παιδιού, όταν ο ένας γονέας είναι εμποροϋπάλληλος και ο άλλος εργάζεται σε τηλεφωνικό κέντρο; Δηλαδή ζουν σε συνθήκες εργασιακού μεσαίωνα με ακανόνιστα και κυλιόμενα ωράρια.  Αυτές οι συνθήκες έχουν ως αποτέλεσμα οι γονείς να μεταφέρουν άγχος και απόγνωση στο σπίτι και στη σχέση τους με το παιδί, κατάσταση που διογκώνεται και από τη διάσπαση της έγγαμης σχέσης.

Η ουσιαστική σχέση προϋποθέτει, όμως, ότι οι γονείς έχουν σταθερό, ανθρώπινο ωράριο εργασίας,  χωρίς το άγχος και την ανασφάλεια των ελαστικών σχέσεων εργασίας, πραγματικά ελεύθερο χρόνο με δωρεάν υπηρεσίες αθλητισμού και πολιτισμού, αλλά και κοινωνικές υπηρεσίες στήριξης της οικογένειας.  Και όμως αυτήν την ώρα ο υπουργός Εργασίας ανακοινώνει το αντεργατικό τερατούργημα που καταργεί το 8ωρο, γενικεύει την κατάργηση της κυριακάτικης αργίας, διαλύει τις ζωές μας με ό,τι επίπτωση θα έχει αυτό στις οικογένειες και στα παιδιά μας.  

Η "ισότητα" των δύο γονέων στα ζητήματα της γονικής μέριμνας, όπως διατυπώνεται στο ισχύον πλαίσιο και στο νομοσχέδιο, είναι μόνο τυπική.  Στην πραγματική ζωή η ανισοτιμία ζει και βασιλεύει. Δεν αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα όλοι οι γονείς μετά από ένα διαζύγιο. Όταν και οι δύο έχουν χαμηλό εισόδημα, με τα ωράρια και τη ζωή-λάστιχο, συναντούν πρόσθετα εμπόδια στην κοινή άσκηση της γονικής μέριμνας: Από τη συντήρηση δύο σπιτιών μέχρι και τη συνεννόηση μεταξύ τους για το πρόγραμμα του παιδιού, με βάση τις αντικειμενικές δυσκολίες που προκύπτουν με τα ωράρια εργασίας.

Έτσι, η νομοθετική ρύθμιση δεν μπορεί να δώσει ουσιαστική και πραγματική λύση στο ζήτημα της ισότιμης σχέσης του παιδιού και με τους δύο γονείς. Η ισότιμη σχέση του παιδιού και με τους δύο γονείς, που συνίσταται στη δυνατότητά τους να ασχοληθούν και οι δύο ουσιαστικά και αποτελεσματικά με τις ανάγκες ομαλής ψυχοσωματικής ανάπτυξης  του παιδιού τους, χρειάζεται να στηριχθεί σε γερά θεμέλια. Μπορεί να καλλιεργηθεί και να αναπτυχθεί όταν εξασφαλίζονται καθολικά τα σύγχρονα δικαιώματα ανδρών και γυναικών στη σταθερή εργασία, με σταθερό ωράριο εργασίας και εισόδημα που να καλύπτει τις  λαϊκές ανάγκες. Ταυτόχρονα, χρειάζονται μέτρα προστασίας της μητρότητας και ολόπλευρη κρατική στήριξη της οικογένειας, προστασία των παιδιών (μέσω ενός αποκλειστικά δημόσιου και δωρεάν συστήματος Υγείας - Πρόνοιας και Παιδείας, δωρεάν αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες).

Με βάση αυτά προτείνουμε να απαλειφθεί το άρθρο 6 και η παράγραφος 3γ στο άρθρο 8 για τη διαμεσολάβηση, να αφαιρεθεί ο απαράδεκτος όρος για το 1/3 του συνολικού χρόνου στην επικοινωνία στο άρθρο 13,  στο άρθρο 7 πρέπει να απαλειφθεί η λέξη εξίσου για την άσκηση της γονικής μέριμνας από τους δύο γονείς μετά το γάμο και στο άρθρο 14 για τις συνέπειες της κακής άσκησης να ενταχθούν ως περιπτώσεις κακής άσκησης: Η παραμέληση της υγείας του παιδιού, η παρεμπόδιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας και τέλος να αφαιρεθεί η απαράδεκτη προϋπόθεση που μπαίνει καταδικαστικής οριστικής απόφασης για τον γονέα που έχει διαπράξει αδικήματα ενδοοικογενειακής βίας».

Μέτρα ολόπλευρης προστασίας της οικογένειας

Video 

Η ισότητα των δύο γονέων στα ζητήματα της γονικής μέριμνας είναι μόνο τυπική, στην πραγματική ζωή η ανισοτιμία ζει και βασιλεύει, επισήμανε η  Χριστίνα Σκαλούμπακα, στη δευτερολογία της στη συνεδρίαση της Επιτροπής της Βουλής επί του νομοσχεδίου για τη γονική μέριμνα. Όπως πρόσθεσε, οι δύο γονείς δεν αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα μετά από ένα διαζύγιο, όταν έχουν χαμηλό εισόδημα με τα ωράρια και ζωή-λάστιχο, αντιμετωπίζουν πρόσθετα εμπόδια και στην κοινή άσκηση της γονικής μέριμνας.

Σημείωσε πως η νομοθετική ρύθμιση της κυβέρνησης δεν μπορεί να δώσει ουσιαστική λύση στην ισότιμη σχέση των γονιών με το παιδί, αυτή χρειάζεται να στηριχθεί σε γερά θεμέλια και μπορεί να γίνει όταν εξασφαλίζονται καθολικά τα σύγχρονα δικαιώματα ανδρών και γυναικών με σταθερό ωράριο εργασίας και με εισόδημα που να καλύπτει τις ανάγκες της οικογένειας.

Υπογράμμισε ακόμα πως χρειάζονται μέτρα προστασίας της μητρότητας, της  ολόπλευρης προστασίας της οικογένειας, μέτρα προστασίας των παιδιών μέσω ενός αποκλειστικά δημόσιου και δωρεάν συστήματος Υγείας, Πρόνοιας και Παιδείας, με δωρεάν αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες.

Τέλος, εξέφρασε την αντίθεση της ΟΓΕ στο άρθρο 14 όπου ο κακοποιητής γονέας μπορεί να έχει επαφή με το παιδί για 5 και επιπλέον χρόνια, επισημαίνοντας ότι αυτό δεν πρέπει να επιτραπεί.