Ονορέ ντε Μπαλζάκ

Στις 20 Μαΐου 1799 γεννιέται ο Ονορέ ντε Μπαλζάκ, κορυφαία μορφή της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Ωστόσο άρχισε τη σταδιοδρομία του από πολύ χαμηλά. Καταπιάστηκε με τη λογοτεχνία αφού απέτυχε σ’ όλα τα επαγγέλματα που δοκίμασε διαδοχικά, σαν τυπογράφος, σαν εκδότης, σα μεταλλουργός κ.ά. Τα πρώτα νεανικά του χρόνια τα έζησε μέσα σε στερήσεις και άγονες προσπάθειες να δημιουργήσει μια οικονομική βάση ζωής. Η πείρα που απέκτησε από τις βιοποριστικές του περιπέτειες ήταν πολύτιμη για το μετέπειτα έργο του που το προίκισε με έναν αφάνταστο πλούτο ζωής.

Τα πρώτα του λογοτεχνήματα ήταν ταπεινά. Μετά τα 30 του άρχισε να καταγίνεται σοβαρά με το μυθιστόρημα. Το 1834 ο Μπαλζάκ συνέλαβε την ιδέα να συνδέσει με κοινούς ήρωες τα έργα που είχε γράψει μέχρι τότε και όσα επρόκειτο να γράψει στο μέλλον και κατόπιν τα ένωσε (το 1843) σε μια εποποιία με τίτλο «Ανθρώπινη κωμωδία». Στηριγμένος στις υλιστικές αρχές του 18ου αιώνα, σχεδίασε μια καθολική καλλιτεχνική μελέτη της γαλλικής κοινωνίας και του ανθρώπου. Πρώτος από τους λογοτέχνες είδε τις πραγματικές κοινωνικές συσχετίσεις που κρύβονται κάτω από την επιφάνεια της καπιταλιστικής κοινωνίας και φανέρωσε τις κοινωνικές αντιφάσεις αυτής της κοινωνίας. Κατάλαβε και περιέγραψε όλα τα χαρακτηριστικά του καπιταλισμού, τα αχαλίνωτα εγωιστικά πάθη του, τον κερδοσκοπικό πυρετό και την αρπαχτικότητά του, την αγριότητα του να εκμεταλλεύεσαι τον καθένα και οτ κάθε τι. Στα κοινωνικά φαινόμενα ξεχωρίζει τα βαθύτερα οικονομικά αίτια και τις ιστορικές δυνάμεις που κινούνται απ’ κάτω, εξηγεί τους ανθρώπινους χαρακτήρες από τις συνθήκες ζωής που τους διαμορφώνουν κι ανάμεσα από τα άτομα βλέπει τις τάξεις που συγκρούονται μεταξύ τους.

Το θαυμασμό τους για το έργο του Μπαλζάκ εξέφρασαν οι Κ. Μαρξ και Φρ. Ενγκελς. Όπως έγραψαν «ήταν αληθινή ειρωνεία της τύχης για τον Μπαλζάκ. που όλες του οι πολιτικές του προτιμήσεις στρέφονταν προς τον παλιό κόσμο, να βρει τη μεγαλύτερη κατανόηση κι επιδοκιμασία στους πιο αδιάλλαχτους επικριτές αυτού του κόσμου».

Ο Μαρξ σημείωνε την «εξαιρετική κατανόηση των πραγματικών σχέσεων στην κοινωνία», ενώ ο Ενγκελς έγραψε ότι διαβάζοντας την «Ανθρώπινη κωμωδία» έμαθε «περισσότερα από όλα μαζί τα βιβλία των ειδικών — ιστορικών, οικονομολόγων, στατιστικολόγων — αυτής της περιόδου».

Ο Ονορέ ντε Μπαλζάκ, ο συγγραφέας της «Ανθρώπινης Κωμωδίας», πέθανε σε ηλικία μόλις 51 ετών, στις 18 Αυγούστου 1850.

Σημαντικότερη πηγή: «Ο Μπαλζάκ και η κριτική» Μάρκου Αυγέρη / Άπαντα

ΗρακλήςΚακαβάνης