Υιοθετείται το κείμενο της Συνθήκη του Μάαστριχτ

Στο Συμβούλιο Κορυφής, 10/12/1991, στο Μάαστριχτ της Ολλανδίας υιοθετείται το κείμενο για την ένωση της Ευρώπης. Είναι η περιβόητη Συνθήκη του Μάαστριχτ που δημιούργησε την ΕΕ στη θέση της ΕΟΚ.

Υιοθετείται, επίσης, το κείμενο για την Οικονομική και Νομισματική Ενωση (ΟΝΕ). Την ίδια μέρα, η Ελλάδα γίνεται μέλος της Δυτικοευρωπαϊκής Ενωσης (ΔΕΕ).
Το ΚΚΕ τάχθηκε εξαρχής κατά της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Στην απόφαση της ευρείας Συνόδου της ΚΕ του ΚΚΕ (16 - 17 Μάη 1992) αναφέρεται: «Το Κόμμα μας δεν μπορεί να συμφωνήσει με την αντίληψη του "μονόδρομου" και όταν μάλιστα είναι δεδομένη η 11χρονη αρνητική εμπειρία της χώρας από την ένταξη στην ΕΟΚ. Πρόκειται για αντίληψη, που ταυτίζει τα συμφέροντα των εργαζομένων και της χώρας με τα συμφέροντα και τις επιλογές του μεγάλου ντόπιου και ξένου κεφαλαίου. Αντίληψη που καταδικάζει την Ελλάδα στο περιθώριο των πολιτικών που χαράσσουν οι ισχυροί της ΕΟΚ. Το όραμα της "Ενωμένης Ευρώπης", της Ευρώπης των μονοπωλίων, που συνενώνει και εμπνέει βιομηχάνους, εφοπλιστές, μεγαλέμπορους, ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, "ΣΥΝ" και ο συγκεκριμένος στόχος "να μπούμε στο σκληρό πυρήνα της ΕΟΚ" δεν έχει καμιά σχέση με τα οράματα και τις ανάγκες της εργατικής τάξης, των εργαζομένων».

Οι τέσσερις ελευθερίες του Μάαστριχτ

Δε γνωρίζουμε πώς ακριβώς θα εξελιχθούν και πώς θα καταλήξουν οι εργασίες της Διακυβερνητικής Διάσκεψης στο Δουβλίνο. Οπως δε γνωρίζουμε, επίσης, πόσο θα διαρκεί η πορεία αναθεώρησης της Συνθήκης του Μάαστριχτ, που άρχισε πολύ πιο νωρίς απ' ό,τι πρόβλεπε η ίδια η συνθήκη και που μάλλον θα υλοποιείται μέσω αναθεωρήσεων. Αλλωστε, η λειτουργία και δράση του πολυεθνικού μονοπωλιακού κεφαλαίου προσαρμόζεται στη ζωή και τη διαμόρφωση της πραγματικότητας χωρίς φραγμούς και όρια με βάση το συσχετισμό των δυνάμεων. Οσο και αν η πορεία και η εξέλιξη της διαδικασίας της ενοποίησης μπορεί και να ελίσσεται, να αλλάζει, οι επιδιωκόμενοι στρατηγικοί στόχοι παραμένουν σταθεροί. Η προβολή μιας σειράς μεγαλόστομων διακηρύξεων της προπαγάνδας των θιασωτών της ενοποίησης, όπως, "για μια Ευρώπη των πολιτών, της δημοκρατίας, που θα οδηγήσει σε μια δίκαιη κοινωνία, σε ανάπτυξη, ότι η συμμετοχή στην πορεία ενοποίησης" "ωφελεί τον τόπο, την οικονομία και την κοινωνία" δεν μπορούν να κρύψουν τη σκληρή πραγματικότητα ότι οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και λιγότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι και περισσότεροι και οδηγούνται προς την εξαθλίωση. Οι αγώνες στη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ελλάδα αποκαλύπτουν σ' όλο της το μεγαλείο αυτή την πραγματικότητα.Θα προωθήσει τη θεσμοθέτηση πολιτικών όρων για τη διευκόλυνση της λειτουργίας και της δράσης του κεφαλαίου. Η αστική τάξη της Ελλάδας συνειδητά, και όσο ενεργά της επιτρέπει η θέση της, συμμετέχει και υποτάσσεται στις διαθέσεις των πολυεθνικών.

Μ' αυτή την πολιτική πραγματοποιεί τα συμφέροντά της και ενισχύει την εξουσία της. Η Συνθήκη του Μάαστριχτ θεμελιώνεται στις τέσσερις γνωστές "ελευθερίες".

Την ελευθερία κίνησης των κεφαλαίων, των εμπορευμάτων, των υπηρεσιών και του εργατικού δυναμικού. Αυτές οι "ελευθερίες" είναι η απόλυτη αρχή της συνθήκης. Καθιερώνονται, γιατί εναρμονίζουν τη δράση του απόλυτου οικονομικού νόμου του καπιταλισμού που είναι το κυνήγι του κέρδους, στις συνθήκες έντασης της διεθνοποίησης, έντασης του διεθνούς ανταγωνισμού, ανάμεσα στα διαμορφωμένα ιστορικά τρία ιμπεριαλιστικά κέντρα, και στα πλαίσια λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Το ευρωπαϊκό πολυεθνικό κεφάλαιο απαιτεί την αδιάκοπη ενίσχυση της λειτουργίας και της δράσης του στα πλαίσια του διεθνούς ανταγωνισμού για τις αγορές, τις πηγές πρώτων υλών, ενέργειας για την ακόμη μεγαλύτερη και πιο ισχυρή παγκόσμια διείσδυση και εξάπλωσή του.

Οι τρεις πρώτες ελευθερίες (κίνησης κεφαλαίων, εμπορευμάτων και υπηρεσιών) δίνουν τη δυνατότητα, το μονοπωλιακό κεφάλαιο της Ενωσης να διεισδύει και να δρα ελεύθερα, να αναπτύσσεται και να βγάζει κέρδη, μέσα και έξω από τα όρια της Ενωσης, με πολλαπλές συνέπειες για τους λαούς τόσο των χωρών της ΕΕ όσο και άλλων χωρών. Η δυνατότητα αυτή απαιτεί πολιτικές που εντείνουν την εκμετάλλευση των λαών, εξαγοράζουν τους πιο κερδοφόρους τομείς, στρέφουν τις οικονομίες των χωρών που υποτάσσονται στις πολυεθνικές σε ανάπτυξη όχι με κριτήριο τις δυνατότητες των χωρών και προς όφελος των λαών, αλλά σύμφωνα με το αν και κατά πόσο αποκομίζουν όλο και μεγαλύτερα κέρδη. Αλλωστε, κριτήριο ανάπτυξης για το κεφάλαιο είναι η αποκόμιση του όσο γίνεται μεγαλύτερου κέρδους. Για την Ελλάδα οι συνέπειες είναι ήδη γνωστές και οξύνονται. Συρρίκνωση της παραγωγικής βάσης της χώρας. Καταστροφή παραδοσιακών κλάδων και στη βιομηχανία και στην αγροτική οικονομία, άρα βασικών δυνατοτήτων ανάπτυξης. Αύξηση του τομέα εμπορίου και υπηρεσιών. Αύξηση των εισαγωγών εμπορευμάτων. Εξαγορά επιχειρήσεων σε όλους τους τομείς της οικονομίας με τη διείσδυση στους πιο κερδοφόρους, των πολυεθνικών. (Βιομηχανίες ποτών, τροφίμων, "Πράκτικερ", "Κόντινετ" στο εμπόριο κλπ.). Βίαιη απαλλοτρίωση των μικρομεσαίων στρωμάτων της πόλης και του χωριού. Παράδοση της παιδείας και έρευνας στο κεφάλαιο, ξεπούλημα των επιχειρήσεων του κράτους, στρατηγικής σημασίας, στα μονοπώλια, ραγδαία αύξηση της ανεργίας... Ταυτόχρονα συνυπάρχουν οι κίνδυνοι μεταφοράς (λόγω δυνατοτήτων εξαγωγής κεφαλαίου) επιχειρήσεων από την Ελλάδα σ' άλλες χώρες. Σε τέτοιες απειλές από βιομηχάνους, μετά τη μεταφορά του Θεοχαράκη και της Good Year, έχουμε συχνές αναφορές (πλεκτοβιομήχανοι).

Σε ό,τι αφορά την "ελευθερία κίνησης εργατικού δυναμικού", πρόκειται για την ασυδοσία του μονοπωλιακού κεφαλαίου στην εκμετάλλευσή του. Είναι όλη η αναπτυσσόμενη πολιτική καταστροφής των κατακτήσεων και δικαιωμάτων και η νομοθετική κατοχύρωση αυτής της καταστροφής. Δικαιωμάτων που κατακτήθηκαν με αγώνες και αίμα, αλλά που θεωρούνται εμπόδιο για ασύδοτη αύξηση κερδών. Γι' αυτό και καταστρέφεται η κοινωνική ασφάλιση, οι εργασιακές σχέσεις γίνονται ελαστικές με ωρομίσθια, καταργείται το 8ωρο, 7ωρο, μοιράζεται μια θέση εργασίας σε 2,3 και 4 ανέργους, ενώ οι απαιτήσεις του κεφαλαίου είναι ηπλήρης κατάργηση των ασφαλιστικών τους υποχρεώσεων και των μέτρων προστασίας των ανέργων, κατάργηση αποζημιώσεων στις απολύσεις και δυνατότητα απεριόριστου αριθμού απολύσεων. Ουσιαστικά ένα εντελώς αυθαίρετο καθεστώς, που οδηγεί στην πιο άγρια εκμετάλλευση της εργατικής τάξης και των συμμάχων της. Υπάρχει άλλη προοπτική; Η πάλη ενάντια στη Συνθήκη του Μάαστριχτ, μέσα απ' όλα τα μέτωπα πάλης και τις άμεσες διεκδικήσεις, για την κατάργησή της, ενταγμένη στην προοπτική του αντιιμπεριαλιστικού αντιμονοπωλιακού δημοκρατικού μετώπου για το σοσιαλισμό.