Υπερμνημόνιο

«Χαράς ευαγγέλια» για την κυβέρνηση και τα άλλα αστικά κόμματα σήμερα με την κύρωση της σύμβασης του Ταμείου Ανάκαμψης, του υπερμνημονίου δηλαδή που έρχεται να δέσει νέες «αλυσίδες» στα εργατικά - λαϊκά στρώματα.

«Η χώρα μεταμορφώνεται» λέει η ΝΔ, «πρόκειται για ιστορική τομή στην ΕΕ» συμπληρώνει ο ΣΥΡΙΖΑ. Αυτά για τα 32 δισεκατομμύρια ευρώ που θα εισρεύσουν, είτε ως επιδοτήσεις είτε ως δάνεια από την ΕΕ, προς τους επιχειρηματικούς ομίλους, ώστε να ανακάμψει η κερδοφορία τους, να προχωρήσουν σε επενδύσεις. Και αν το κεφάλαιο και τα κόμματά του έχουν κάμποσους λόγους να χειροκροτούν την εξέλιξη αυτή, οι εργαζόμενοι έχουν ακόμα περισσότερους για να μην προσδοκούν οφέλη, παρά μόνο νέα βάρη.

Πρώτον γιατί, όπως οι ίδιοι οι αξιωματούχοι της ΕΕ επισημαίνουν, «τζάμπα γεύμα» δεν υπάρχει. Ηδη άλλωστε έχει ξεκινήσει η συζήτηση για το πότε θα αρχίσει το «σφίξιμο», μετά τη δημοσιονομική χαλάρωση που επιλέχθηκε για την αντιμετώπιση των συνεπειών από την πανδημία. Τα 750 δισ. ευρώ που συνολικά θα έχουν να λαμβάνουν οι μονοπωλιακοί όμιλοι θα φορτωθούν στις πλάτες όλων των λαών της Ευρώπης και μάλιστα σε βάθος πολλών δεκαετιών, αποτελώντας ένα μόνιμο εργαλείο ξεζουμίσματος.

Δεύτερον, οι επιδοτήσεις αυτές προς το κεφάλαιο θυμίζουν το «χωρίς κέρδος κέρατα» για τον λαό, καθώς δεν πρόκειται για πόρους που θα πάνε π.χ. σε έργα υποδομής που έχουν ανάγκη οι εργαζόμενοι. Τέτοια έργα είναι εξαρχής «κομμένα», δεν είναι επιλέξιμα, αφού δεν έχουν κερδοφόρα προοπτική. Δηλαδή, δεν θα γίνουν ούτε νοσοκομεία, ούτε ΜΕΘ, ούτε προσλήψεις προσωπικού. Δεν θα δει ο λαός νέα, σύγχρονα και ασφαλή σχολεία, έργα αντιπλημμυρικής θωράκισης, αντισεισμικής και αντιπυρικής προστασίας. Πρόκειται για κονδύλια που θα πάνε «συστημένα» - είτε ως δάνεια είτε ως άμεσες επιχορηγήσεις - στις επενδύσεις που προτάσσουν οι επιχειρηματικοί όμιλοι, στις ψηφιακές και «πράσινες» μπίζνες τους. Που στην άλλη τους όψη έχουν καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων, όπως συμβαίνει με την απολιγνιτοποίηση, ενεργειακή φτώχεια και πιο «αποτελεσματικό κράτος» για την εξασφάλιση της έντασης της εκμετάλλευσης.

Τρίτον, όλα τα παραπάνω συνοδεύονται και από μια σειρά προαπαιτούμενα μέτρα για τον λαό. Για να «πάρει» ρευστό το κεφάλαιο, οι εργαζόμενοι πρέπει να «δώσουν» δικαιώματα. Και εδώ ο λαός έχει πλούσια πείρα από «αξιολογήσεις» και «εκταμιεύσεις». Η διαδικασία λοιπόν προβλέπει τη γνωστή από τα μνημόνια διαδικασία όπου οι «θεσμοί» επιβλέπουν και για να αποδεσμεύονται ποσά χρειάζεται να τηρείται χρονοδιάγραμμα μέτρων. Μια διαδικασία που άλλωστε έχει ήδη ξεκινήσει, με κορυφαία παραδείγματα τον νόμο - έκτρωμα για τη 10ωρη δουλειά, τη νέα επίθεση στην Κοινωνική Ασφάλιση με το νομοσχέδιο που συζητιέται στη Βουλή, το «νέο ΕΣΥ» για την ένταση της επιχειρηματικής δράσης στην Υγεία το οποίο είναι στα σκαριά, κ.ο.κ.

Ως «κερασάκι» στα παραπάνω λοιπόν προκύπτει και το τι σόι θέσεις εργασίας θα είναι αυτές που τσαμπουνάει η κυβέρνηση ως μόνιμη επωδό για να αποσπάσει τη στήριξη του λαού στο σχέδιο «Ελλάδα 2.0»: Θέσεις εργασίας με ημερομηνία λήξης, με ωράρια - λάστιχο, χωρίς μέτρα προστασίας, με εντατικοποίηση και με μισθούς πείνας. Με εισφορές που θα πέφτουν στη «χοάνη» του τζόγου για να αυγαταίνουν οι επενδύσεις.

Αν υπάρχει λοιπόν μία «τομή» που φέρνει το Ταμείο Ανάκαμψης, αυτή είναι ότι αποκαλύπτει περίτρανα το γεγονός ότι πουθενά δεν πρόκειται να συναντηθούν οι εργατικές - λαϊκές ανάγκες ούτε με τους στόχους, ούτε με τα αποτελέσματα της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Αποκαλύπτει ότι κάθε προσδοκία ή αυταπάτη για μια «ανάπτυξη για όλους» ή για μια «δίκαιη ανάπτυξη» είναι χάσιμο χρόνου για τον λαό, διαρκής οπισθοχώρηση σε δικαιώματα και κατακτήσεις. Στο προσκήνιο λοιπόν μπαίνει ξανά το πραγματικό ερώτημα: «Ανάπτυξη για ποιον;». Το κεφάλαιο, τα κόμματά του και η ΕΕ έχουν απαντήσει, κι αυτό αποτυπώνεται στο «μνημόνιο 5.0» του Ταμείου Ανάκαμψης. Η ανάπτυξη με κριτήριο τις σύγχρονες εργατικές - λαϊκές ανάγκες προϋποθέτει την οργανωμένη πάλη και διεκδίκηση σε σύγκρουση με αυτόν τον δρόμο, που είναι χιλιοπερπατημένος.