Η ιδεολογική απόχρωση στην ενδοϊμπεριαλιστική αντιπαράθεση ΗΠΑ - Κίνας

Εκτενή αποσπάσματα της ανοιχτής απάντησης του Κομμουνιστικού Κόμματος Σουηδίας στο Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας

Στη διαπάλη ανάμεσα στις ΗΠΑ και στην Κίνα για την πρωτοκαθεδρία στο ιμπεριαλιστικό σύστημα βλέπουμε την κάθε πλευρά να «ντύνει» τα συμφέροντα των μονοπωλίων της με το ανάλογο ιδεολογικό περίβλημα.

Ετσι, οι ΗΠΑ το πρώτο δεκαήμερο του περασμένου Δεκέμβρη πραγματοποίησαν τη λεγόμενη «Σύνοδο για τη δημοκρατία», προσκαλώντας επιλεκτικά εκπροσώπους 110 καπιταλιστικών χωρών και εξαιρώντας κάποιες από αυτές, όπως είναι η Κίνα και η Ρωσία.

Από την άλλη, η Κίνα ετοίμασε τη δική της «απάντηση», με μια δήλωση που κατάρτισε το ΚΚ Κίνας και στήριξαν με την υπογραφή τους 355 «πολιτικά κόμματα, κοινωνικές οργανώσεις και δεξαμενές σκέψης». Το ΚΚ Κίνας δεν έχει δημοσιεύσει τη συνολική λίστα αυτών των οργανώσεων, ωστόσο από δημοσιεύματα γνωρίζουμε πως αυτή υπογράφηκε τόσο από αστικές πολιτικές δυνάμεις, ακόμη και απροκάλυπτα αντικομμουνιστικές, όπως οι «Αδελφοί Μουσουλμάνοι της Υεμένης», όσο και κάποια ΚΚ, τα οποία την παρουσίασαν στην ιστοσελίδα τους (π.χ. ΚΚ Αργεντινής, ΚΚ Βραζιλίας, ΚΚ Ισπανίας, ΚΚ Ισραήλ, Λιβανέζικο ΚΚ, Ουγγρικό Εργατικό Κόμμα, ΚΚ Ουκρανίας, Κόμμα Λαού Παλαιστίνης, ΚΚ Ρωσικής Ομοσπονδίας).

Σήμερα δημοσιεύουμε εκτενή αποσπάσματα της ανοιχτής απάντησης που έδωσε η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚ Σουηδίας στο ΚΚ Κίνας, αρνούμενη να υπογράψει το συγκεκριμένο κείμενο.

***

Για την Κίνα και το Κόμμα μας

Από την αποκατάσταση του καπιταλισμού στην Κίνα με την άνοδο του Ντενγκ Σιαοπίνγκ στα τέλη της δεκαετίας του '70, η Κίνα αναδείχθηκε σε μία από τις ισχυρότερες καπιταλιστικές και ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Αποτελεί ένα νέο ιμπεριαλιστικό κέντρο που αμφισβητεί τους παλιούς κυρίαρχους.

Για να εξασφαλίσει μια συνεχή επέκταση των συμφερόντων της καλλιεργεί προσεκτικά όλες τις πολιτικές σχέσεις, εξαλείφοντας κάθε συζήτηση για ταξική πάλη, σοσιαλισμό και επανάσταση στις επίσημες δηλώσεις της. Αυτό αποτελεί μια ιδεολογική επίθεση που έχει στόχο να δέσει καλοπροαίρετες δυνάμεις με την Κίνα, να τις παρασύρει στον ολοένα οξυνόμενο ενδοϊμπεριαλιστικό ανταγωνισμό.

Αφού λάβαμε μια πρόσκληση να υπογράψουμε μια δήλωση που συντάχθηκε από το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ), αισθανόμαστε την επιτακτική ανάγκη να καταστήσουμε απολύτως σαφή τη θέση μας. Γι' αυτό θέλουμε να αναφερθούμε σε κεντρικά σημεία της δήλωσης αυτής και να διευκρινίσουμε τους λόγους για τους οποίους αρνούμαστε να την υπογράψουμε.

• «Τα πολιτικά κόμματα, καθώς είναι σε θέση να οικοδομήσουν, να διατηρήσουν και να αναπτύξουν τη δημοκρατία, έχουν επιφορτιστεί με τη σημαντική αποστολή να υλοποιήσουν τη δημοκρατία και να προωθήσουν την ανάπτυξη» (από το κείμενο του ΚΚ Κίνας)

Το ΚΚΚ υποβαθμίζει το ζήτημα της δημοκρατίας στο επίπεδο που αντιστοιχεί στην αστική τάξη και δεν λαμβάνει υπόψη του τα διαφορετικά χαρακτηριστικά που καθορίζουν τα διάφορα πολιτικά κόμματα. Αυτό σημαίνει ότι η δήλωση δεν γίνεται ούτε από σκοπιά πολιτική ούτε από σκοπιά ταξική. Αυτό που μένει είναι μια φανταστική αντίφαση μεταξύ δημοκρατίας και δικτατορίας. Μεταξύ προόδου και αντίδρασης.

Αυτή είναι μια ψεύτικη αντίφαση. Τα πολιτικά κόμματα δεν οικοδομούν τη δημοκρατία και σίγουρα δεν την υλοποιούν. Τα πολιτικά κόμματα είναι εκπρόσωποι των συμφερόντων διαφορετικών τάξεων. Με τη διατύπωσή της και την πολιτική της, η κινεζική δήλωση κρύβει αυτό το γεγονός. Αντίθετα, η δήλωση γίνεται εργαλείο της κινεζικής εξωτερικής πολιτικής και οι υπογράφοντες γίνονται εργαλεία του επίδοξου κινεζικού ιμπεριαλισμού.

• «Δεδομένου ότι οι διάφορες χώρες και περιοχές μπορεί να μην μοιράζονται απαραίτητα την ίδια ιστορία, τον ίδιο πολιτισμό, το ίδιο κοινωνικό σύστημα και το ίδιο στάδιο ανάπτυξης, δεν υπάρχει κανένα σύστημα δημοκρατίας ή πρότυπο ανάπτυξης που να μπορεί να ισχύει σε όλες τις χώρες»

Πίσω από τη διφορούμενη διατύπωση που αποδέχεται κάθε μορφή ταξικής κυριαρχίας σε όλο τον κόσμο, μπορεί να φανεί ο αγώνας για καλύτερες πολιτικές συνθήκες για τον κινεζικό ιμπεριαλισμό.

Ο σχετικισμός αυτός κρύβει επίσης ένα άλλο πράγμα: Την αναγκαιότητα του σοσιαλισμού. Χωρίς τη δυνατότητα κριτικής και αξιολόγησης των συστημάτων άλλων χωρών, ο σοσιαλισμός γίνεται ένας αφηρημένος και στην καλύτερη περίπτωση μακρινός στόχος. Με αυτόν τον τρόπο, καθίσταται εύκολο να δικαιολογηθεί οποιοσδήποτε δρόμος ανάπτυξης, είτε αυτός είναι συγκεκριμένος για την Κίνα είτε για οποιαδήποτε άλλη χώρα.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το ΚΚΚ αγωνίζεται να καθιερώσει αυτόν τον σχετικισμό ως πολιτικό εργαλείο. Πίσω από αυτόν, μπορεί να γίνει επίκληση στις κινεζικές ιδιαιτερότητες και να δημιουργηθούν ψευδαισθήσεις σχετικά με τον σοσιαλισμό με κινεζικά χαρακτηριστικά. Σε αυτό αρνούμαστε να συμμετάσχουμε.

• «Είμαστε της άποψης ότι ο καλύτερος τρόπος για να αξιολογήσουμε αν το πολιτικό σύστημα μιας χώρας είναι δημοκρατικό και αποτελεσματικό είναι να παρατηρήσουμε αν η διαδοχή του ηγετικού της οργάνου είναι ομαλή και σύμφωνη με τον νόμο...»

Πρόκειται για έναν αστικό νομικισμό που συσκοτίζει την κοινωνική πραγματικότητα. Δεν υπάρχει αταξική δημοκρατία που να χαρακτηρίζεται από μια ομαλή μετάβαση της εξουσίας μεταξύ των διαχειριστών της. Αντίθετα, κάθε δημοκρατία είναι μια δημοκρατία για μια συγκεκριμένη τάξη, μέσω της οποίας αυτή η τάξη κυβερνά. Το πολιτικό σύστημα είναι μια αντανάκλαση της οικονομικής πραγματικότητας, την οποία δεν είναι ποτέ δυνατόν να αγνοήσουμε.

Σε μια σύγκριση μεταξύ μιας σοσιαλιστικής και μιας καπιταλιστικής δημοκρατίας, θα ήταν αδύνατο να αγνοηθεί η κοινωνική πραγματικότητα. Ωστόσο, πίσω από αυτήν την προσπάθεια να περιγραφεί μια αταξική δημοκρατία, υπάρχουν ισχυρά υλικά συμφέροντα - σε τελική ανάλυση, έχει να κάνει με τη θέληση να παρουσιάσει κανείς τον εαυτό του όσο το δυνατόν πιο θετικά. Πρόκειται για έναν πόλεμο προπαγάνδας μεταξύ των ιμπεριαλιστών και δεν είναι δική μας δουλειά να πάρουμε θέση σε αυτόν.

• «Είμαστε της άποψης ότι η κρίση για το αν μια χώρα είναι δημοκρατική εξαρτάται από το αν ο λαός μπορεί να γίνει ο πραγματικός κυρίαρχος της χώρας...»

Αν η αστική τάξη ακολουθεί τους δικούς της κανόνες και νόμους κατά την άσκηση της δημοκρατίας, θα πρέπει να είμαστε ικανοποιημένοι; Αν η αστική τάξη πραγματοποιεί τις προεκλογικές της υποσχέσεις, θα πρέπει να είμαστε ικανοποιημένοι; Αν η αστική τάξη ελέγχεται από τον λαό, θα πρέπει να είμαστε ικανοποιημένοι;

Στην καλύτερη περίπτωση, αυτή η δήλωση του ΚΚΚ είναι ένα πρόγραμμα για έναν πιο δημοκρατικό καπιταλισμό. Η δήλωση αυτή καθεαυτή δεν αμφισβητεί τα ίδια τα θεμέλια της αστικής δημοκρατίας. Δηλαδή, τη δύναμη και την εξουσία του κεφαλαίου. Δεν ξεκαθαρίζει ότι οι πολιτικές που ακολουθούνται βασίζονται στη δύναμη και την εξουσία της αστικής τάξης και ανταποκρίνονται στις ανάγκες της.

Η δήλωση αντιστοιχεί σε μια κινεζική προσπάθεια να εγκλωβιστεί ο αγώνας στο πλαίσιο του καπιταλισμού. Η επέκταση της Κίνας δεν είναι τίποτα λιγότερο από τη διαμόρφωση και ενίσχυση ενός ακόμη ιμπεριαλιστικού μπλοκ και γι' αυτό είναι αδύνατο για το ΚΚΚ και το κινεζικό κράτος να διατυπώσουν μια δήλωση που να ξεφεύγει από το πλαίσιο του καπιταλισμού.

• «Η κρίση για το αν μια χώρα είναι δημοκρατική ή όχι θα πρέπει να γίνεται από τον λαό της»

Το νόημα αυτού είναι ότι η δημοκρατία μπορεί να είναι οτιδήποτε, αρκεί ένας λαός να θεωρεί ότι το σύστημα στο οποίο ζει είναι δημοκρατικό. Τελικά, αυτό σημαίνει ότι η δημοκρατία μπορεί να είναι τα πάντα και τίποτα. Αυτό σημαίνει ρήξη όχι μόνο με την κοινωνική πραγματικότητα, όπου η δημοκρατία είναι ένα εργαλείο για τη διατήρηση της εξουσίας μιας τάξης, αλλά και με κάθε αντικειμενικό κριτήριο... Για εκείνους που υποστηρίζουν τον επιστημονικό σοσιαλισμό, η συλλογιστική αυτή είναι ένας πλήρης παραλογισμός.

• «Είμαστε της άποψης ότι η αφετηρία καθώς και ο στόχος της ανάπτυξης της ανθρώπινης κοινωνίας πρέπει να είναι η βελτίωση της ευημερίας των ανθρώπων και η επίτευξη μιας ολοκληρωμένης ανθρώπινης ανάπτυξης»

Η δήλωση αποφεύγει κάθε αναφορά στην ταξική πάλη, στον σοσιαλισμό. Αντ' αυτού, διατυπώνει γενικά συνθήματα που δεν σημαίνουν τίποτα και που δεν δεσμεύουν σε τίποτα άλλο παρά στη συνεχή ανάπτυξη του κινεζικού καπιταλισμού και ιμπεριαλισμού.

Είναι γεγονός ότι εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι έχουν βγει από την απόλυτη φτώχεια στην Κίνα. Ωστόσο, το ίδιο έχει γίνει και σε πολλές άλλες χώρες, των οποίων ο καπιταλιστικός χαρακτήρας δεν αμφισβητήθηκε ποτέ. Ως εκ τούτου, δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέτρο της ανθρώπινης προόδου. Καθώς ο κινεζικός ιμπεριαλισμός επεκτείνεται στον κόσμο, είναι φυσικό να παίρνει και επιπλέον κέρδη (υπεραξία), τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για εσωτερικούς πολιτικούς σκοπούς.

Συμφωνώντας σε μια δήλωση αυτού του είδους, το κόμμα μας θα γινόταν υπερασπιστής του κινεζικού ιμπεριαλισμού. Θα αρνιόμασταν την ανάγκη για σοσιαλισμό και εργατική εξουσία. Αντίθετα, θα αρκούμασταν σε μια σταθερή ανάπτυξη του καπιταλισμού, παρά το γεγονός ότι η πραγματικότητα έχει επανειλημμένα δείξει ότι αυτό είναι αδύνατο.

Η υπογραφή μιας τέτοιας συμφωνίας θα μας έκανε οπορτουνιστές του χειρότερου είδους.

• «Είμαστε της άποψης ότι ο εκδημοκρατισμός των διεθνών σχέσεων είναι επίκαιρος και ότι ο μόνος τρόπος για να πραγματοποιηθεί αυτός ο εκδημοκρατισμός είναι να υπάρχει μια πραγματική πολυπολική σχέση»

Η ιδέα του πολυπολικού κόσμου, όπου πολλά κέντρα εξουσίας κρατούν το ένα το άλλο υπό έλεγχο, είναι βαθιά αντιδραστική γιατί κρύβει την πραγματική φύση του συστήματος. Η ισορροπία δυνάμεων μέσα στο καπιταλιστικό σύστημα έχει αλλάξει ξανά και ξανά και ένα επαναστατικό κομμουνιστικό κόμμα δεν πρέπει να προσπαθεί να αλλάξει αυτήν την ισορροπία δυνάμεων προς κάποια συγκεκριμένη κατεύθυνση.

Ολες οι συμμαχίες μέσα στο ιμπεριαλιστικό σύστημα είναι εφήμερες λόγω των διαρκώς μεταβαλλόμενων σχέσεων εξουσίας. Δεν είναι στο χέρι μας να προσπαθήσουμε να ρυθμίσουμε τις σχέσεις μεταξύ των ιμπεριαλιστών, αλλά να κινητοποιήσουμε τους εργαζόμενους σε έναν αγώνα ενάντια σε ολόκληρο το σύστημα, όποια έκφραση κι αν παίρνει αυτό.

Κάνοντας αυτό, ένα πολύ σημαντικό καθήκον είναι να καταρρίψουμε τις ψευδαισθήσεις σχετικά με τον καπιταλισμό που υφαίνονται συνεχώς γύρω μας. Γι' αυτόν τον λόγο διακηρύσσουμε ανοιχτά την άποψή μας για τη δήλωση αυτή. Δεν μπορεί να υπάρξει κανένα ζήτημα πραγμάτωσης της δημοκρατίας στον καπιταλισμό και η συμμετοχή των καπιταλιστικών κρατών σε έναν πολυπολικό κόσμο δεν ισοδυναμεί με καμία πρόοδο για τους λαούς οποιουδήποτε έθνους.

Οι διεθνείς σχέσεις στον καπιταλισμό είναι εξ ορισμού αντιδημοκρατικές. Το ΚΚΚ προσπαθεί να κρύψει αυτό το γεγονός και με αυτόν τον τρόπο προσπαθεί να ενισχύσει τη δική του θέση μέσα στο ιμπεριαλιστικό σύστημα.

• «Οι κοινές ανθρώπινες αξίες της ειρήνης, της ανάπτυξης, της ισότητας, της δικαιοσύνης, της δημοκρατίας και της ελευθερίας πρέπει να χρησιμεύσουν ως οδηγός».

Μπορεί ο καπιταλισμός να συνυπάρξει με άλλα οικονομικά συστήματα; Οχι, ξεριζώνει τα πάντα από τις ρίζες τους και συντρίβει ό,τι υπήρξε... Ηταν ποτέ δυνατή η ειρηνική συνύπαρξη μεταξύ σοσιαλισμού και καπιταλισμού; Οχι, δεν ήταν. Ο καπιταλισμός δεν θα μπορούσε ποτέ να δεχτεί μια τέτοια συνύπαρξη. Μέσα στο ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα, μια τέτοια ειρηνική συνύπαρξη είναι ακόμη λιγότερο δυνατή, καθώς το ίδιο το σύστημα χαρακτηρίζεται από όλο και πιο βίαιες αντιφάσεις.

Ο καπιταλισμός δεν μπορεί ποτέ να καταστήσει οτιδήποτε άλλο εκτός από το γυμνό κέρδος ως πραγματική κατευθυντήρια αρχή του και όλες οι προσπάθειες να μας πουν κάτι άλλο είναι προπαγάνδα και ψέματα. Οταν προκύψει η ανάγκη, τα όμορφα λόγια γίνονται περιττά και η πραγματικότητα την προλαβαίνει.

Αυτήν την πραγματικότητα προσπαθούν τώρα να μας αποκρύψουν, προσπαθώντας να μας πείσουν ότι η ειρήνη, η ανάπτυξη, η δημοκρατία, η δικαιοσύνη και η ελευθερία είναι δυνατόν να επιτευχθούν υπό τον καπιταλισμό.

Απέναντι στους υποστηρικτές του κινεζικού ιμπεριαλισμού βάζουμε τον προλεταριακό διεθνισμό και τον επιστημονικό σοσιαλισμό, που μας δίνουν όχι μόνο τα εργαλεία που χρειαζόμαστε για να κατανοήσουμε τον κόσμο αλλά και τα εργαλεία που χρειαζόμαστε για να τον αλλάξουμε. Αρνούμαστε να γίνουμε όργανο της κινεζικής εξωτερικής πολιτικής.

Ζήτω ο σοσιαλισμός!