Οι άλλες μάσκες

 
Πετάξαμε τις μάσκες, το αναγκαστικό αξεσουάρ της πανδημίας, σχεδόν με αυτοκτονική αυταρέσκεια, δικαιολογημένη ψευδαίσθηση ελευθερίας και ταυτόχρονα την αβάσταχτη ελαφρότητα της άγνοιας ενός διάχυτου, και συνάμα άγνωστου σε διαστάσεις, κινδύνου. Ως εδώ ας πούμε από κατανόηση καλά, και μένει να φανεί πόσο τυχόν θα κοστίσει ο θερισμός αυτού που σπείραμε, με κριτήρια πρωτίστως οικονομικοτουριστικά. Αλλωστε, η κυρίαρχη αστική τάξη είναι πιστός ακόλουθος της ευρωπαϊκής γραμμής. Την ίδια ώρα φορέσαμε για τα καλά τη μάσκα μιας υποκρισίας, ειδικά σε ό,τι αφορά τους νέους, το μέλλον αυτού και κάθε τόπου. Φαίνεται στα μικρά των απλοϊκών σκέψεων αυτή η έλλειψη έγνοιας κι αγάπης για τα νιάτα, που μαστίζει την ελληνική κοινωνία, και προ, και κυρίως μετά την πανδημία.

Στα σχεδόν πενήντα χρόνια δημοσιογραφικής ζωής και ματιάς, τα σαράντα τουλάχιστον απ' αυτά, θυμάμαι κάθε τέλος Μαΐου και Ιουνίου σε εφημερίδες, τηλεοράσεις, ιστότοπους αλλά και σπίτια, καφετέριες και καφενεία ως και στις στάσεις των λεωφορείων, να τρέχει ως προτεραιότητα, και πολιτική και κοινωνική, το θέμα των πανελλαδικών εξετάσεων εισαγωγής στα πανεπιστήμια. Αλλοτε ως σκάνδαλο, συχνά ως δυσκολία των θεμάτων και των μαθημάτων, όχι σπάνια με σχεδόν μαζική αναφορά στο τι ησυχία πρέπει να κάνει ο γείτονας, πώς θα αντιμετωπιστεί το τσιτωμένο νεύρο παιδιών και γονιών, ως και συμβουλές για το τι πρέπει να τρώνε τα βλαστάρια μας έδιναν ακόμα κι αυτοί που δεν είχαν παιδιά σε ηλικία εξετάσεων, ή και καθόλου. Πάνε κάμποσα χρόνια που η κοινωνία δε δίνει φράγκο για τις εξετάσεις. Δεν αγχώνεται. Μπουρδουκλώνεται ανάμεσα στο μπρέην ντρέην, τη διαφυγή δηλαδή των πτυχιούχων στο εξωτερικό που κάποτε ήταν δυσβάσταχτο οικονομικά και αστικά απαξιωτικό για τους μη επιτυχόντες, αν πήγαιναν σε χώρες του «παραπετάσματος», ή ως εξυπνότεροι όλων, τουλάχιστον στο επίπεδο της γονεϊκής τσέπης, στις οξφόρδες και στα χάρβαρντ, και τώρα πια στο άθλιο «μπες όπου να 'ναι και θα ξεκαθαρίσεις στο πληρωμένο μεταπτυχιακό...».

Σε συνθήκες φρικτής νεανικής ανεργίας απ' την κρίση του '10 και μετά, αυτό το σπάνιο μέταλλο που είχαμε οι Ελληνες να αγαπάμε τα γράμματα, διαβρώθηκε απ' τη σκουριά της προπαγάνδας των εκμεταλλευτών και τις ευρωπαϊκές τάχα μου δήθεν οδηγίες για σύνδεση των σπουδών με την αγορά. Κι έτσι τα παιδιά έγιναν εμπορεύσιμο είδος. Κάτι σα γραμματιζούμενοι νεοδούλοι, πιονάκια σπουδών κατευθυνόμενων από τις ανάγκες των αφεντικών. Αδιάψευστος μάρτυρας αυτό που θα εμφανιστεί μες στον καύσωνα του φετινού καλοκαιριού, ως ένα ακόμα νομοσχέδιο ανασκολόπησης της Ανώτατης Παιδείας, στο οποίο ανάμεσα στ' άλλα προβλέπεται και βιομηχανικό διδακτορικό. Τόσο δωρεάν και τόσο δημόσιο στον 21ο αιώνα!

Οσους αυτές τις μέρες ρώτησα πώς πάνε με τις εξετάσεις, γονείς και παιδιά, τους βρήκα να αντιδρούν, θέλοντας και μη, σα θαμώνες ΠΡΟΠΟτζίδικου ή μανιώδεις με τα στατιστικά του ΛΟΤΤΟ και του ΤΖΟΚΕΡ. Οι πιο πολλοί έχουν ήδη εκτιναχθεί στο πεδίο των αλγοριθμικών μαντεψιών, που θα πρέπει να επιχειρήσουν για να δουν πού θα μπουν. Και μαζί με την αγωνία του μηχανογραφικού νιώθεις, πιάνεις στον αέρα, αυτή την πνιγηρή σχεδόν βεβαιότητα ότι το παιδί και να περάσει σε κάποια σχολή, όλα δείχνουν ότι αν είναι μακριά από το σπίτι του δε θα μπορεί για λόγους οικονομικούς να ανταποκριθεί στο λαχείο.

Θα μου πεις αλλάξαν οι καιροί. Οχι γιατί ήρθε η κεραμίδα της Κεραμέως, αλλά γιατί σε μια σάπια κι ανίδεη μικροαστίλα της γκλαμουριάς και της «αναγνωρισιμότητας», εδώ και τώρα στην ευρωελλαδίτσα, ρίχνονται τείχη επειδή επιστρέφει ο κομμένος από το survivor κι όχι από τα ΑΕΙ. Οπότε άλλο να πάρεις την ποδιά του μάστερ σεφ λίγο πριν ξεσπάσει παγκόσμια επισιτιστική κρίση, κι άλλο το πτυχίο τουριστικών σπουδών σε μια χώρα που πενήντα χιλιάδες, νέοι κυρίως, φέρονται να έχουν εγκαταλείψει τη γαλέρα της βαριάς τουριστικής βιομηχανίας.

Ξέρω. Μοιάζουν ασύνδετοι οι συνειρμοί νέοι - σπουδές - πανελλαδικές... Στο βάθος δεν είναι εύκολο να διαχωρίσεις τον τουρίστα των θερινών μηνών από τον τουρίστα των σπουδών. Ακόμα και με οικονομικούς όρους, μέρες που είναι, η αντίφαση είναι συντριπτική. Το καλοκαίρι αρχίζει. Οι Τούρκοι αμφισβητούν την κυριαρχία των νησιών μας. Και τα παιδιά που θα τελειώσουν τις εξετάσεις και θα 'θελαν να δραπετεύσουν σ' αυτά, με υπέρογκα ναύλα και ακρίβεια στα ύψη, δεν μπορούν καν να τα γνωρίσουν από κοντά. Κι όμως, ξέρουν πως θα κληθούν να τα υπερασπιστούν! Κι όπως λέει ο ποιητής, όπου κι αν πας η Ελλάδα σε πληγώνει, και σε σπουδάζει για να το δέχεσαι αδιαμαρτύρητα...

Της
Λιάνας ΚΑΝΕΛΛΗ