Ξεκινά τις εργασίες του το 8ο Συνέδριο του ΚΚΕ
(2-8/5/1961). Η σύγκλησή του έγινε σε συνθήκες που είχαν διαμορφώσει η δεξιά
οπορτουνιστική στροφή, η εσωκομματική διαπάλη και οι Αποφάσεις της 6ης και 7ης
Ολομέλειας (το 1956 και 1957 αντίστοιχα), καθώς επίσης και η Απόφαση για τη
διάλυση των Κομματικών Οργανώσεων στην Ελλάδα και την ένταξη των κομμουνιστών
στην ΕΔΑ (8η Ολομέλεια 1958).Οι ίδιες οι διαδικασίες σύγκλησης και διεξαγωγής του Συνεδρίου συνιστούσαν σοβαρό κομματικό πρόβλημα. Οι διαδικασίες αντιπροσώπευσης ήταν ευάλωτες ως προς την τυπική, καταστατική νομιμότητά τους, αφού Κ.Ο. δεν υπήρχαν στις περισσότερες σοσιαλιστικές χώρες και ούτε βεβαίως στην Ελλάδα μετά από το 1958.