Γιάννης Σάλλας

Ο Γιάννης Σάλλας, γεννήθηκε το 1908 στο Φραντάτο Ικαρίας και εκτελέστηκε τον Οκτώβρη του 1949 στη Σάμο.

Η φασιστική δικτατορία της 4ης Αυγούστου τον κυνήγησε με μανία. Στάλθηκε στην Ακροναυπλία.

Η κατάρρευση κι η κατοχή τον βρήκε στο Σανατόριο Ασβεστοχωρίου. Δραπέτευσε τον Απρίλη του 1941, κατέβηκε στην Ικαρία κι από κει πέρασε στη Μέση Ανατολή.

Στις 10 Οκτώβρη 1941 ιδρύθηκε η Αντιφασιστική Στρατιωτική Οργάνωση (ΑΣΟ) με επικεφαλής τον Γιάννη Σαλά.

Η θρυλική Αντιφασιστική Στρατιωτική Οργάνωση (Α.Σ.Ο.), που κατόρθωσε να συσπειρώσει το μεγαλύτερο μέρος των Ελλήνων στρατιωτών. Εκτός από την Α.Σ.Ο. ιδρύθηκαν η Αντιφασιστική Οργάνωση Ναυτικού(Α.Ο.Ν.), η Αντιφασιστική Οργάνωση Αεροπορίας(Α.Ο.Α.) και η Αντιφασιστική Οργάνωση Χωροφυλακής (Α.Ο.Χ.). Φιλικά προσκείμενες στο Ε.Α.Μ. και την Α.Σ.Ο. ήταν η Ομοσπονδία Ελληνικών Ναυτεργατικών Οργανώσεων (Ο.Ε.Ν.Ο.) και η Ναυτεργατική Ένωση Ελλάδας(Ν.Ε.Ε.).

Τον Απρίλη - Μάη του 1943 δημιουργήθηκε το Κεντρικό Γραφείο των αντιφασιστικών οργανώσεων Μέσης Ανατολής με Γενικό Γραμματέα τον ίδιο.

Η στάση των Εγγλέζων, που ήδη είχαν πλάνα για την μεταπολεμική πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα, ήταν να καταπνίξουν οποιαδήποτε κίνηση δεν συμβάδιζε με αυτά.
Έτσι επέβαλλαν καθεστώς κλοιού – πολιορκίας γύρω από τους χώρους στρατοπέδευσης των ελληνικών δυνάμεων για να διακοπεί ο ανεφοδιασμός τους και να πιεστούν από την πείνα. Υπήρξε μάλιστα προσωπική παρακολούθηση του Ουίνστον Τσόρτσιλ που όλα αυτά τα έδινε ως κατευθύνσεις με τηλεγράφημά του προς τον Εγγλέζο πρεσβευτή Λήπερ.

Ακολούθως συνέλαβαν περίπου 15.000 Έλληνες στρατευμένους σύμφωνα με την πιο μετριοπαθή εκτίμηση, γιατί άλλες εκτιμήσεις ανεβάζουν τον αριθμό σε 20.000, επί συνολικής δύναμης των ελληνικών δυνάμεων της Μ. Ανατολής περίπου 30.000 (υπήρξαν και αρκετοί που πρόλαβαν και διέφυγαν τη σύλληψη) και τους έκλεισαν σε στρατόπεδα αιχμαλώτων, με άθλιες συνθήκες διαβίωσης, όπου δεν έλειψαν και οι βασανισμοί αρκετών εξ αυτών.

Οι πρώτες συλλήψεις ήταν των μελών της Επιτροπής Εθνικής Ενότητας Ενόπλων Δυνάμεων Μέσης Ανατολής και άλλων 280 στρατιωτών. 

Ελληνες αντιφασίστες στα σύρματα της Ελ Ντάμπα

Ο Γιάννης Σάλλας, πιάστηκε και κρατήθηκε στο «σύρμα»...

Μετά την απελευθέρωση δούλεψε στον Πειραιά σε υπεύθυνη κομματική δουλειά κι αργότερα το Κόμμα τον έστειλε στη Σάμο.

Το 1949, ο Γιάννης Σάλλας, εντάχτηκε στο ΔΣΕ

Τον Απρίλη του 1949 άρχισαν οι εκκαθαριστικές επιχειρήσεις από τον κυβερνητικό στρατό και πήραν τον πληθυσμό των χωριών στα ελεγχόμενα απ' αυτούς κέντρα, και αυτό στέρησε  τον ΔΣΕ, από το καθετί: Πληροφορίες, τρόφιμα, κλπ., τελείως.

Παρ' όλα αυτά, κράτησε, ο ΔΣΕ,  μέχρι τον Αύγουστο του '49 και οι τελευταίοι έως τον Οκτώβρη, όταν πιάστηκαν ο πολιτικός επίτροπος, αντισυνταγματάρχης Γιάννης Σαλάς και ο γιατρός Σαράντου από την Ικαρία, που εκτελέστηκαν στην τοποθεσία Κόκκινα Χώματα του Μαραθόκαμπου.