Πεθαίνει ο Τάσος Χαλκιάς

Ο Τάσος Χαλκιάς, αφήνει την τελευταία του πνοή στις 12/8/1992, στον Πειραιά.

Γεννήθηκε στη Γρανιτσοπούλα Ιωαννίνων το 1914.

Πρωτομάστορας της ψυχής μας

"Στο κλαρίνο του Χαλκιά βογκάει, τινάζεται, χαμογελάει, χορεύει η Ελλάδα - θάλασσες και βουνά της, δεκαπεντασύλλαβα ποτάμια της, αρματολοί και κλέφτες, παλικαράκια στριφτομούστακα στη μάχη και στο τσάμικο, μαυροφορούσες ανταρτομανάδες και κοράσια

πλεξουδοστεφάνωτα, πέντε κοτσύφια στον ελαιώνα και, στο βάθος βάθος, πάντα το άγρυπνο, μερακλωμένο αηδόνι".

Τα παραπάνω λόγια του ποιητή Γιάννη Ρίτσου σκιαγραφούν, ίσως με τον πιο γλαφυρό τρόπο, τον ήχο του κλαρίνου του Τάσου Χαλκιά,του κορυφαίου δημιουργού της μουσικής λαϊκής μας παράδοσης. Του μουσικού που υπήρξε το "καλύτερο κλαρίνο της Ελλάδας" και που με τρόπο μοναδικό, αυθεντικό, πηγαίο αφουγκράστηκε και τραγούδησε "όλη την ψυχή της Ρωμιοσύνης". Τις χαρές, τις πίκρες, τους καημούς, τα βάσανά της. Χαρακτηριστικά τα λόγια του Σουηδού φιλοσόφου και ιστορικού της λογοτεχνίας Μπενγκτ Χόλμκβιστ για τη μουσική του Τάσου Χαλκιά: "Ενιωσα με τη ζεστασιά της δύναμής του πως μονάχα έτσι δε θα πεθάνουμε, γιατί η μουσική η ερμηνευμένη από τον ασύγκριτο μαέστρο Τάσο Χαλκιά ποτέ δεν πεθαίνει".

Το κλαρίνο του, όλη η Ελλάδα

Εχοντας "βαθιά στην ψυχή του το κλαρίνο" ο Τάσος Χαλκιάς από πολύ νωρίς "έδεσε" τη ζωή του με αυτό. Παιδί της ξακουστής ηπειρώτικης μουσικής οικογένειας των Χαλκιάδων (γεννήθηκε το 1914 στη Γρανιτσοπούλα της Ηπείρου) είχε τα πρώτα του μουσικά ακούσματα σ' ένα σπίτι όπου πάντα ακουγόταν μουσική. Εφηβος ακολουθεί στα πανηγύρια άλλους οργανοπαίχτες, ενώ το 1930 μαζί με τα αδέλφια του, Μήτσο και Φώτη, δημιουργεί το συγκρότημα "Τα μαύρα πουλιά".

Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος τον βρίσκει να υπηρετεί στο στρατό και του δίνει ένα μεγάλο χτύπημα: το '41 βομβαρδίζεται το χωριό του και σκοτώνεται η γυναίκα του και τα δυο παιδιά τους. 

Το 1942 κατατάσσεται στον ΕΛΑΣ, στα Γιάννενα, στο εφεδρικό. "Τους γλένταγα τους αντάρτες, αλλά τους έραβα και τα άρβυλα. Ημουν καλός και ως τσαγκάρης", έλεγε αργότερα. Ενα χρόνο αργότερα ξαναπαντρεύεται και κάνει τρία παιδιά. Το 1951 επισκέπτεται για πρώτη φορά την "Κολούμπια" και αρχίζει τις ηχογραφήσεις, ενώ δύο χρόνια αργότερα θα ηχογραφήσει για το Λαογραφικό Αρχείο της Ακαδημίας Αθηνών 80 τραγούδια. Ακολουθούν τα ταξίδια στο Κάιρο, την Αλεξάνδρεια, την Αμερική και ηχογραφήσεις.

Στη Ν. Υόρκη θα συναντηθεί με τον βασιλιά του σουίνγκ, τον Μπένι Γκούντμαν.Ηταν στο κέντρο "Αλί Μπαμπά", όπου πήγε ο Αμερικανός τζαζίστας για να γνωρίσει από κοντά το μουσικό, που θα έπαιζε ένα μοιρολόι για τις ανάγκες της ταινίας "Αντι" του Ρ. Σεραφιάν. "Διαβάζεις νότες;" ρώτησε ο Γκούντμαν τον Τ. Χαλκιά, εντυπωσιασμένος από τη μουσική και την αρνητική απάντηση του Ελληνα καλλιτέχνη. "Και περνάς τόσα πράγματα; Εγώ να ήμουνα, χωρίς να διαβάζω, δε θα τα κατάφερνα ποτέ", του εκμυστηρεύτηκε ο Γκούντμαν. "Πού να το φανταζόμουν, έλεγε αργότερα ο Τ. Χαλκιάς, ότι αυτός ο μεγάλος μουσικός, όχι μόνο θα με άκουγε, αλλά και θα με αγκάλιαζε συγκινημένος από τη μουσική μου".

Το 1966, επιστρέφοντας στην Ελλάδα θα "πουλήσει δυο οικόπεδα για να φτιάξει μια δική του εταιρία", τη "Σπέσιαλ Μιούζικ", η οποία θα έχει δέκα χρόνια ζωής. Εγραψε πολλά τραγούδια, από το πιο γνωστά ο "Ηπειρώτικος γάμος", το "Δεν μπορώ μανούλα δεν μπορώ", το "Βορειοηπειρώτικο μοιρολόι", το "Μη με κοιτάς που γέρασα" κ. α., ενώ συνεργάστηκε με τους Δ. Σαββόπουλο, Γ. Μαρκόπουλο, Χρ. Λεοντή, το Θέατρο Τέχνης, το ΚΘΒΕ και συμμετείχε σε πολλά φεστιβάλ του εξωτερικού. "Αν το θέατρο δεν ήταν κρατικό, θα άφηνα μόνο τη μουσική του Τάσου Χαλκιά. Κλαρίνο μόνο, χωρίς κανένα όργανο" είχε πει χαρακτηριστικά ο σκηνοθέτης Κ. Μιχαηλίδης μόλις άκουσε τη μουσική που έγραψε "το καλύτερο κλαρίνο της Ελλάδας" για την παράσταση του "Αίαντα" του Σοφοκλή (ΚΘΒΕ, 1972).

Συνεχιστής και συνάμα εμπνευστής μιας μεγάλης λαϊκής μουσικής παράδοσης ο Τ. Χαλκιάς, τόσο σαν συνθέτης, όσο και σαν εκτελεστής, για έξι δεκαετίες βάδισε με έμπνευση, συνέπεια και αγάπη στους δρόμους της παραδοσιακής μας μουσικής. Η σημαντική αυτή προσφορά του, γνώρισε την καταξίωση στο εξωτερικό και στο εσωτερικό και ήταν πολλοί αυτοί που τίμησαν τον μεγάλο δεξιοτέχνη.

Μεγάλη απούσα η πολιτεία, η οποία του πρόσφερε μόνο την πίκρα. Ο Τ. Χαλκιάς έφυγε με το παράπονο. Η σύνταξη, που είχε ζητήσει από την πολιτεία, δεν του δόθηκε ποτέ. Οι αιτήσεις του γι' αυτήν απορρίφθηκαν, επειδή δε συγκέντρωνε τα τυπικά προσόντα!!!.