Ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός παραιτείται από αντιβασιλέας

 Ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός παραιτείται, 23/11/1945, από αντιβασιλέας αρνούμενος να ορκίσει την κυβέρνηση Θ. Σοφούλη.

Στις 31 Δεκέμβρη ο Δαμασκηνός ορκιζόταν αντιβασιλιάς. Την ίδια μέρα ο Γεώργιος Παπανδρέου υπέβαλε την παραίτηση της κυβέρνησής του. Ουσιαστικά απολυόταν από τους Αγγλους. Είχε πια παίξει το μακάβριο ρόλο του. 

Ο Τσόρτσιλ γνώριζε ότι η περαιτέρω παραμονή του Παπανδρέου στην πρωθυπουργία θα προκαλούσε το ούτως ή άλλως εχθρικό αίσθημα του ελληνικού λαού, ενώ δε θα μπορούσε να έχει πλέον καμιά επαφή με την ηγεσία του ΕΑΜ. 

Ετσι, οι Αγγλοι προχωρούν σε έναν ελιγμό: αφού εξασφαλίζουν μέσω του Δαμασκηνού την απόλυτη εποπτεία, στις 4 Γενάρη του 1945 «διορίζουν» πρωθυπουργό το στρατηγό Ν. Πλαστήρα. Στόχος τους ήταν μετά τη στρατιωτική νίκη να πετύχουν και την πολιτική θωράκιση του «αποικιακού» καθεστώτος στην Ελλάδα. 

Στο σχέδιο τους χρειαζόταν έναν πολιτικό με λαϊκή απήχηση, όπως ήταν ο Πλαστήρας, που θα έδινε την εντύπωση του «ειρηνευτή» και του εγγυητή της ομαλότητας. 

Εξάλλου, όπως σημείωνε ο Τσόρτσιλ στα απομνημονεύματα του: «αι επιβλητικαί βρετανικαί δυνάμεις, που ευρίσκονταν επί του ελληνικού εδάφους, είχαν μεταβάλει την κατάστασιν».

• Ο Δαμασκηνός διορίστηκε στη θέση του αρχιεπισκόπου από την κατοχική «κυβέρνηση» του Τσολάκογλου. Στις επιστολές του προς την «κυβέρνηση» των προδοτών, ο Δαμασκηνός ευλογούσε τους «Κουίσλιγκ», δηλώνοντας ότι «αποβλέπομεν μετά βαθείας εκτιμήσεως προς την τολμηράν πρωτοβουλίαν την οποίαν αναλάβατε», ενώ χαρακτήριζε τη συνθηκολόγηση με τους κατακτητές σαν «μέτρον ανάγκης»...

Τα συνήθιζε κάτι τέτοια εκείνη την εποχή το ανώτατο εκκλησιαστικό ιερατείο (σε αντίθεση με τους απλούς παπάδες και το λαϊκό κλήρο που είχαν ενταχθεί στην Αντίσταση). Για παράδειγμα, τότε που ο Δαμασκηνός προσκυνούσε τον Τσολάκογλου, οι επικεφαλής του Αγίου Ορους έστειλαν μέχρι και επιστολή προς τον Χίτλερ, με την οποία καλούσαν την «Υμετέρα Εξοχότητα» (σ.σ: τον Χίτλερ) να «αναλάβη υπό την υψηλήν προσωπικήν Αυτής προστασίαν και κηδεμονίαν» το Αγιον Ορος, ενώ «αξιοσέβαστοι» Μητροπολίτες, όπως ο Φλωρίνης, ο Εδέσσης, ο Αιτωλοακαρνανίας, ο Φθιώτιδας υποδέχονταν τα Ες-Ες με δοξολογίες υπέρ «του μεγάλου γερμανικού έθνους» και με κηρύγματα ότι «τάσσεται ο ελληνικός λαός παρά τω πλευρώ των δυνάμεων του Αξονος» (σ.σ.: φυσικά, υπήρχαν και Μητροπολίτες που τίμησαν το σχήμα τους, όπως ο Κοζάνης Ιωακείμ ή ο Ηλείας Αντώνιος, που στάθηκαν δίπλα στο ΕΑΜ. Μόνο που αυτούς η Ιεραρχία τους κυνήγησε και τους καθαίρεσε)...

*

Για να επιστρέψουμε στον Δαμασκηνό

(που είχε εκδιώξει από το θρόνο του τον Χρύσανθο, ο οποίος με τη σειρά του ομολογούσε αργότερα ότι αυτός ήταν που καθοδηγούσε τον Γρίβα και τη φασιστική οργάνωση των Χιτών και αποκαλούσε τα Τάγματα Ασφαλείας σαν «τελευταία εφεδρεία» του Εθνους - σόι το «βασίλειο» της ιεροσύνης...)

• γνωστός είναι ο ρόλος του και ως συνεργάτη των Αγγλων.

Αφού δηλαδή πρώτα είχε ορκίσει τις «κυβερνήσεις» των γερμανοτσολιάδων, των Λογοθετόπουλου και Ράλλη, οι Αγγλοι, μετά τη συνάντηση του Δαμασκηνού με τον Τσόρτσιλ στα «Δεκεμβριανά», τον όρισαν έως και αντιβασιλέα της χώρας.

Με άλλα λόγια, η εξαργύρωση της στάσης του Δαμασκηνού στο ματοκύλισμα του λαού από τους Αγγλους, τους συνεργάτες των Γερμανών και αργότερα τους Αμερικανούς υπήρξε πλήρης.

Αλλά κι αυτός - ο Δαμασκηνός - στάθηκε στο «ύψος» του.

• Υπό την ηγεσία του, το 1946, η έκτακτη σύνοδος της Ιεραρχίας εξέδωσε την ποιμαντορική εγκύκλιο για την καταδίκη της Αριστεράς.
• Υπό την καθοδήγησή του, η Ιερά Σύνοδος της 30/5/47 τασσόταν παρά τω πλευρώ του μοναρχοφασιστικού εμφυλιοπολεμικού κράτους και «αφόριζε» σαν «εθνικώς εγκληματικόν κίνημα» (!) τον αγώνα των μαχητών του ΔΣΕ.
• Αργότερα, μάλιστα, το 1949, δήλωνε «υπερήφανος» για την «εθνικήν κολυμβήθραν» της Μακρονήσου...

Α, ναι: Ο Δαμασκηνός ήταν εκείνος που το '48 ευλογούσε τα εκτελεστικά αποσπάσματα των στρατοδικείων, αφού, όπως έλεγε, οι δολοφονηθέντες δημοκράτες είχαν το ανάθεμα, καθ' ότι επρόκειτο για «καταδικασθέντες εις θάνατον κατόπιν νομίμου και δημοσίας διαδικασίας»!