Έφυγε από την ζωή σε ηλικία 96 ετών η Ειρήνη Παπά, μια από τις σπουδαιότερες Ελληνίδες ηθοποιούς, με διεθνή καριέρα.
Λιτή, αρχαϊκή, δωρική μορφή, ενσάρκωσε σημαντικούς γυναικείους ρόλους του θεάτρου και του κινηματογράφου.
Η Ειρήνη Παπά γεννήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 1926 στο Χιλιομόδι Κορινθίας ως Ειρήνη Λελέκου και ήταν ένα από τα τέσσερα κορίτσια της οικογένειάς της, που ήταν δάσκαλοι και την επηρέασαν στη μόρφωσή της.
Στο θέατρο πρωτοεμφανίστηκε το 1948, στην επιθεώρηση των Σακελλάριου - Γιαννακόπουλου «Ανθρωποι Ανθρωποι», στη Λυρική Σκηνή. Όταν την είδε πρώτη φορά ο Σακελλάριος να περπατά στο Σύνταγμα, την αποκάλεσε «ζωντανή Καρυάτιδα». Τη γνώρισε στον Φίνο και έτσι έπαιξε στην πρώτη της ταινία που ήταν οι «Χαμένοι άγγελοι» του Νίκου Τσιφόρου.
Αξέχαστες θα μείνουν οι ερμηνείες της στις αρχαίες τραγωδίες «Ηλέκτρα» και «Ιφιγένεια», στο «Ζ» που έκανε τη γυναίκα του Λαμπράκη και στον «Ζορμπά».
Τρεις από τις ταινίες στις οποίες η Ειρήνη Παπά πρωταγωνίστησε προτάθηκαν για Οσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας, με το «Ζ» του Κώστα Γαβρά να το κατακτά. Επίσης βραβεύθηκε με τον Χρυσό Λέοντα της Μπιενάλε Θεάτρου της Βενετίας για την ερμηνεία της στην «Οδύσσεια», σε σκηνοθεσία Φράνκο Ρόσι.
Το 1962 συνεργάστηκε με τον Μιχάλη Κακογιάννη και πρωταγωνίστησε στην κινηματογραφική μεταφορά της «Ηλέκτρας» του Ευριπίδη μαζί με τον Γιάννη Φέρτη, την Αλέκα Κατσέλη και τον Μάνο Κατράκη. Η ταινία συνολικά κέρδισε 24 βραβεία και τιμητικές διακρίσεις, ανάμεσά τους και τα βραβεία καλύτερης κινηματογραφικής μεταφοράς και ηχητικής επένδυσης στο Φεστιβάλ των Καννών (1962)
Η Ειρήνη Παππά είχε συμμετάσχει σε πολλές ξένες παραγωγές, μεταξύ των οποίων και χολιγουντιανές παραγωγές, ενώ πρωταγωνίστησε και στο θέατρο Μπρόντγουεϊ. Στις ταινίες όπου ερμήνευσε ρόλους συμπεριλαμβάνονται «Τα κανόνια του Ναβαρόνε», «Άνω, κάτω και πλαγίως», «Ο Χριστός σταμάτησε στο Έμπολι», «Το μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι», κ.ά.
Είχε πάρει μέρος σε περισσότερες από 80 ταινίες, με γυρίσματα σε όλο τον κόσμο (Τσινετσιτά, Χόλιγουντ, Γιουγκοσλαβία, Λίβανος, Μαρόκο, Βραζιλία, Αυστραλία, Πορτογαλία κ.α.) έχοντας στο πλευρό της συμπρωταγωνιστές, μεταξύ άλλων, τους Μάρλον Μπράντο, Ιβ Μοντάν, Γκρέγκορι Πεκ, 'Αντονι Κουίν, Ρίτσαρντ Μπάρτον, Τζαν Μαρία Βολοντέ, Τζέιμς Κάγκνεϊ.
Η Ειρήνη Παπά βρέθηκε για πολλές δεκαετίες στο διεθνές κινηματογραφικό προσκήνιο. Το θεατρικό της ντεμπούτο στη σκηνή του Μπρόντγουει, πραγματοποιήθηκε το 1967 με το έργο «Εκείνο το καλοκαίρι, εκείνο το φθινόπωρο» στο πλευρό του Γιον Βόιντ ενώ αργότερα ερμήνευσε την Ελένη στις «Τρωάδες» (1972) και την Κλυταιμνήστρα στην «Ιφιγένεια» (1977) σε σκηνοθεσία του Μιχάλη Κακογιάννη.
Στις «Τρωάδες», που γυρίστηκε στα αγγλικά με ξένους ηθοποιούς, η Παπά γνώρισε τη συμπρωταγωνίστριά της Κάθριν Χέμπορν, η οποία σε δημόσιες δηλώσεις της, ανέφερε πως η Παπά είναι μια από τις καλύτερες ηθοποιούς του σινεμά.
Απέσπασε πλήθος διακρίσεων και βραβείων για τις ερμηνείες της.
 |
| Τέταρτη από αριστερά παρελαύνει με το όπλο στο χέρι ως τμήμα του εφεδρικού ΕΛΑΣ |
 |
| Η ΕΠΟΝίτισα Ειρήνη Λελέκου (μετέπειτα Ειρήνη Παππά) απαγγέλει ποιήματα μπροστά από τον Άρη Βελουχιώτη |
Αποχαιρετούμε με θλίψη τη μεγάλη ηθοποιό Ειρήνη Παπά, πρέσβειρα των παρακαταθηκών του κλασσικού πολιτισμού και της μεσογειακής αισθητικής σε όλο τον κόσμο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΓεννημένη το 1926 στο Χιλιομόδι Κορινθίας, η Ειρήνη Παπά διαμορφώθηκε από τις αφηγήσεις της "σπουδαίας παραμυθατζούς" γιαγιάς της, από την αγάπη για την Αρχαία Ελληνική Γραμματεία που της εμφύσησαν οι δάσκαλοι γονείς της και από τα νερά, τα πουλιά, το φεγγάρι και τους ίσκιους του χωριού της που, όπως αφηγήθηκε η ίδια, "μου έμαθε τον τρόπο να παίζω".
Η "ζωντανή Καρυάτιδα", όπως την αποκαλούσε ο διεθνής Τύπος, με τη δωρική κατατομή και την υψηλή υποκριτική, που αντανακλούσε τη βαθιά καλλιεργημένη προσωπικότητά της και το ήθος της, ενσάρκωσε πλήρως τη δύναμη της αρχαίας τραγωδίας, ενώ κατέκτησε το διεθνές θεατρικό και κυρίως κινηματογραφικό στερέωμα με σπουδαίους ρόλους, μεταξύ αυτών στην "Ηλέκτρα" και στον "Ζορμπά" του Μ. Κακογιάννη και στο "Ζ" του Κ. Γαβρά.
Έχοντας συμμετάσχει σε περισσότερες από 80 ταινίες διεθνώς, σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης, δίπλα σε μεγάλους σκηνοθέτες και ηθοποιούς, η Ειρήνη Παπά στη μακρόχρονη καριέρα της τιμήθηκε με πολλά διεθνή βραβεία.
Το ΚΚΕ εκφράζει τα συλλυπητήριά του στους οικείους της.
Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ
Η καλλιτεχνική ζωή της Μόσχας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕιρήνης Παπά, ηθοποιού
- Ποιες είναι λοιπόν οι εντυπώσεις σας από το ταξίδι αυτό; Ρωτάμε την κα Παπά που μας δέχτηκε προχτές το απόγευμα στο σπίτι της.
- Περίεργο! Το ίδιο κι εσείς...Αναρωτιέμαι γιατί όλοι με ρωτούν πώς μου φάνηκε η Σοβιετική Ένωση; Είναι μια χώρα ανοικτή, ελεύθερη, χιλιάδες τουρίστες απ' όλον τον κόσμο τριγυρίζουν αυτή τη στιγμή σ' όλες τις σοβιετικές πόλεις. Είναι σα να με ρωτάτε πώς μου φάνηκε το Παρίσι...Πάντως μπορώ να σας πω πως είναι μια χώρα πεντακάθαρη που ο κόσμος συνωστίζεται σε τεράστιες ουρές στα μοναδικά μουσεία της, ενώ από τις δώδεκα το βράδυ σταματά κάθε ζωή, η νυχτερινή δηλαδή λεγόμενη ζωή στην ΕΣΣΔ δεν υπάρχει.
Ακόμα δεν θα ξεχάσω ποτέ την επίσκεψή μας στο απέραντο νεκροταφείο του Λένινγκραντ. Οι νεκροί από τους βομβαρδισμούς κάπου ένα εκατομμύριο, αναπαύονται εκεί, ενώ συνέχεια τα μεγάφωνα μεταδίδουν μια απλή μουσική, κυρίως πένθιμα εμβατήρια, που σε συγκλονίζει.
- Επισκεφτήκατε θέατρα, είδατε μπαλέτο; Ρωτούμε την Ειρήνη Παπά.
- Εκτός από το μπαλέτο "Δον Κιχώτης" που είδαμε στο Λένινγκραντ και που μας άφησε άριστες εντυπώσεις, παρ' ότι το ερμήνευαν όλο νέοι καλλιτέχνες, δυστυχώς δεν είδαμε τίποτε άλλο γιατί αυτή την εποχή στην ΕΣΣΔ όλα τα θέατρα είναι κλειστά. Αποζημιωθήκαμε βέβαια, κάπως από τα μουσεία τους. Πήγαμε στο Κρεμλίνο, στη γκαλερί Τρετιακώφ, στο Ερμιτάζ. Και παρ' όλο που πλήγιασαν τα πόδια μας μπορώ να σας πω ότι ήταν εντελώς αδύνατο να γυρίσουμε τις δεκάδες τεράστιες αίθουσες αυτών των μουσείων. Επίσης μας δέχτηκε, αμέσως μετά τη Λολομπρίτζιτα, η υπουργός πολιτισμού κα Φούρτσεβα.
Τέλος εγώ είχα και ενδιαφέρουσες συναντήσεις με αρμόδιους του κινηματογράφου. Από τις συζητήσεις αυτές θα σας αναφέρω ορισμένα στοιχεία για την αμοιβή των ηθοποιών του κινηματογράφου. Εκεί μόλις ο νέος καλλιτέχνης αποφοιτήσει από τη σχολή αμέσως θεωρείται εργαζόμενος και αμείβεται. Το κατώτερο όριο μισθού, όταν δεν εργάζεται είναι 65 ρούβλια το μήνα (2.000 δρχ) και όταν δεν εργάζεται 13,5 ρούβλια την ημέρα (400 δραχ). Ο ανώτερος είναι 75 ρούβλια την ημέρα, όταν ο καλλιτέχνης εργάζεται και 400 ρούβλια το μήνα όταν κάθεται. Το καταπληκτικό είναι δε ότι για κάθε μέρα "γύρισμα" έχουν δύο μέρες πρόβα πληρωμένη όπως και η μέρα του "γυρίσματος".
( "Αυγή", 23 Ιούλη 1961 )
Από "Συλλογικό, τι είδαμε στη Σοβιετική Ένωση. Αναμνήσεις - εντυπώσεις".
https://www.scribd.com/.../%CE%A3%CF%85%CE%BB%CE%BB%CE%BF...