Η λαϊκή αλληλεγγύη φάρος ελπίδας και δύναμης μέσα στα συντρίμμια και την οδύνη

Οργή απέναντι στο κράτος που αφήνει αθωράκιστο τον λαό

Του απεσταλμένου του «Ριζοσπάστη», Δημήτρη ΜΑΒΙΔΗ

Από το περασμένο Σάββατο, 11 Φλεβάρη, ο «Ριζοσπάστης» πραγματοποίησε ένα οδοιπορικό στη σεισμόπληκτη Τουρκία.

Το ίδιο βράδυ φτάσαμε στην ισοπεδωμένη Αντιόχεια (Αντάκια), της επαρχίας Χατάι, κοντά στα τουρκο-συριακά σύνορα, αντικρίζοντας την ολική καταστροφή. Εκεί καταγράψαμε συγκλονιστικές μαρτυρίες από επιζώντες, από διασώστες και από μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος Τουρκίας (TKP) που έδιναν στην πρώτη γραμμή τη μάχη για την ανακούφιση των πληγών και την επιβίωση του λαού.

Επόμενη στάση, το απόγευμα της Κυριακής, ήταν η Αλεξανδρέττα (Ισκεντερούν), όπου είδαμε από πρώτο χέρι το πώς επιβιώνουν στις γειτονιές των προαστίων όσοι άφησαν το κατεστραμμένο κέντρο της. Το οδοιπορικό συνεχίστηκε τη Δευτέρα σε φτωχές γειτονιές της πόλης Οσμάνιγιε, όπου οι κάτοικοι τα έβγαζαν δύσκολα πέρα και από πριν τους σεισμούς, καθώς και στα Αδανα, όπου λειτουργεί το κέντρο συντονισμού της τιτάνιας προσπάθειας του ΤΚΡ. Την Τρίτη 14/2 καταλήξαμε στην Κωνσταντινούπολη, σε ένα από τα κρίσιμα «μετόπισθεν» για την οργάνωση και την ενίσχυση της μεγάλης αλυσίδας λαϊκής αλληλεγγύης που έχει φτιαχτεί με την καθοριστική συμβολή του TKP.

Δίνοντας συνέχεια στις ανταποκρίσεις που δημοσιεύτηκαν σε φύλλα της εφημερίδας τις προηγούμενες μέρες, ο «Ριζοσπάστης του Σαββατοκύριακου» δημοσιεύει χαρακτηριστικές πλευρές και αποκαλυπτικές μαρτυρίες από αυτό το οδοιπορικό μας στην Τουρκία.

Μια απέραντη θάλασσα οδύνης

Το ΚΚ Τουρκίας στην πρώτη γραμμή για την επιβίωση του λαού, στην Αντιόχεια (φωτ.) και στις άλλες σεισμόπληκτες περιοχές

Είναι πραγματικά αδύνατο να χωρέσει σε μερικές προτάσεις η οδύνη του λαού της Τουρκίας, που ξεκίνησε τα ξημερώματα της 6ης Φλεβάρη, με τον πρώτο καταστροφικό σεισμό που άλλαξε για πάντα τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων. Συχνά το άκουσμα της λέξης «σεισμός» φέρνει στον νου την εικόνα σωστικών συνεργείων να σώζουν από τα ερείπια εγκλωβισμένους. Οι συγκινητικές αυτές ιστορίες όμως, ανθρώπων που κατάφεραν να βγουν ζωντανοί ακόμα και μετά από 200 ώρες εγκλωβισμού, είναι δυστυχώς μονάχα η «κορυφή του παγόβουνου», όπως συνηθίζει να λέει ακόμα και ο τουρκικός λαός.

Πίσω από αυτές τις ιστορίες ελπίδας απλώνεται αυτές τις μέρες μια θάλασσα ανθρώπινου πόνου στην Τουρκία, που δύσκολα μεταφέρεται. Κάθε φορά που τα σωστικά συνεργεία ανασύρουν ακόμα ένα πτώμα από τα ερείπια, υψώνονται κουβέρτες και σεντόνια γύρω από το σημείο.

Τις περισσότερες φορές στην Αντιόχεια, αφού αντηχούσε η κραυγή «Σεσιζλίκ» (ησυχία) και οι πάντες και τα πάντα σιωπούσαν για να ακουστεί με τα μηχανήματα ο παραμικρός θόρυβος - σημάδι ζωής στα χαλάσματα, δεν υπήρχε απάντηση. Αυτή, τη δεύτερη σιωπή είναι πιο δύσκολο να την περιγράψει κανείς...

Πώς να μεταφερθεί το τι νιώθει κανείς όταν περπατά σε αυτό που κάποτε ήταν η γειτονιά του, και εκείνη τη στιγμή γνωρίζει ότι κάτω από τα χαλάσματα υπάρχουν ακόμα τα πτώματα των συγγενών, των φίλων, των γειτόνων του που σαπίζουν; Δεν είναι κάτι που φαίνεται για να το φωτογραφίσεις. Δεν βρίσκονται λόγια να σου πουν για να το καταγράψεις. Δεν ακούγονται πλέον οι κραυγές τους για να τις ηχογραφήσεις. Και η οσμή που επικρατεί είναι αυτή της πηχτής ατμόσφαιρας από καμένο βερνίκι ξύλου και πλαστικού, από τις αυτοσχέδιες σόμπες των ζωντανών.

Και αυτοί, που είναι εκατομμύρια, με τη σειρά τους λίγα λένε για το πώς νιώθουν. Αυτό που κυρίως εκφράζουν, ανάμεσα στα αμέτρητα «ευχαριστώ» για τη λαϊκή αλληλεγγύη που λαμβάνουν, είναι η οργή ενάντια σε ένα κράτος που δείχνει το πιο στυγνό του πρόσωπο απέναντι σε έναν λαό που ενώ ζει σε μια από τις μεγαλύτερες οικονομικές και στρατιωτικές δυνάμεις του καπιταλιστικού κόσμου, αφέθηκε αθωράκιστος στην καταστροφή.

Κάθε βήμα και μια συγκλονιστική μαρτυρία

Είναι επίσης δύσκολο να επιλεγούν κουβέντες από τις μαρτυρίες που καταγράφηκαν.

Θα μπορούσαν να αποτυπωθούν ολόκληρες οι συζητήσεις με τον νεαρό Αχμέντ στο Ισκεντερούν, τον Σύρο πρόσφυγα με το πλατύ χαμόγελο, ο οποίος έχασε τους γονείς του στον πόλεμο και πλέον, οργανωμένος στο TKP, προσπαθεί να βοηθήσει τον λαό της πόλης...

Ολα τα λόγια της γυναίκας στην Αντιόχεια, που με λυγμούς ζητούσε να μάθει όλος ο κόσμος ότι το κράτος σκότωσε τον αδερφό της όπως είπε, αφήνοντάς τον να πεθάνει σε ένα από τα νοσοκομεία που εγκαταλείφθηκαν και ακόμα προσπαθούσε να βρει κάποιον, πέντε μέρες μετά τον σεισμό, για να ανασύρει το πτώμα του πατέρα της και να το θάψει...

Και της ηλικιωμένης που μαζί με άλλους στο κέντρο του Ισκεντερούν ζητούσε βοήθεια γιατί αυτή και οι υπόλοιποι στο παράπηγμα, μαζί με μικρά παιδιά, είχαν δύο μέρες να φάνε, και μας ευχαρίστησε με φιλιά στο μέτωπο, αφού τα μέλη του TKP ενημέρωσαν να φτάσει βοήθεια από το κέντρο αλληλεγγύης...

Σε πρόχειρα παραπήγματα μέσα στον δρόμο και στο κρύο, σεισμόπληκτοι παλεύουν να επιβιώσουν χωρίς ουσιαστική κρατική στήριξη

Και οι κουβέντες του Σαλί Ντεμίρ, που μας έδειχνε τις πληγές στα δάχτυλά του από την προσπάθεια που κατέβαλε για να απεγκλωβιστούν μόνοι τους αυτός και ο Σύρος γείτονάς του, μαζί με τα πέντε του παιδιά. Που μας είπε πως ακόμα κι όταν επέστρεψε από το χωριό του, τρεις μέρες μετά τους σεισμούς, είδε ότι κανείς δεν είχε ψάξει στα συντρίμμια του κτιρίου όπου ζούσε, από όπου άκουσε τη φωνή της εγκύου γειτόνισσάς του, που μαζί με τα δύο μικρά της παιδιά σχεδόν ψιθύριζε. Και όταν έφτασαν τα σωστικά συνεργεία βρήκαν ακόμα έναν άνδρα που το μόνο που μπορούσε να κάνει ήταν να χτυπά συνεχώς το χέρι του στον τοίχο. Επτά ακόμα γείτονές του παρέμεναν θαμμένοι, πιθανώς νεκροί σε αυτά τα χαλάσματα, και είναι πολύ πιθανό να βρίσκονται ακόμα εκεί.

Και τα λόγια των κατοίκων της γειτονιάς Τόρος στα Αδανα, οι οποίοι έκαναν τις αυλές τους αποθήκες για να συγκεντρώνεται η βοήθεια που θα κατευθυνθεί στους σεισμόπληκτους, των κατοίκων στα προάστια του Ισκεντερούν, των οικογενειών που ζούσαν στις καρότσες φορτηγών στην Οσμάνιγιε...

Υπάρχει ένοχος

Υπάρχουν ευθύνες για τα δάκρυα και τον πόνο όλων αυτών και αμέτρητων άλλων. Και δεν είναι η «μανία» της φύσης. Είναι το αστικό κράτος, που ακόμα και σε αυτές τις στιγμές του θρήνου και της καταστροφής, προτεραιότητά του είναι τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων και η εξασφάλιση της εξουσίας του κεφαλαίου. Το κράτος αυτό επέτρεψε, για τα κέρδη των κατασκευαστικών, να χτιστούν ολόκληρες πολιτείες με τέτοιο τρόπο που κατέρρευσαν σαν τραπουλόχαρτα.

Το Στέκι Γειτονιάς του ΤΚΡ στο Ισκεντερούν έγινε κι αυτό Κέντρο Αλληλεγγύης για τους σεισμόπληκτους

Και τώρα προσπαθεί να σβήσει τα ίχνη του εγκλήματος. Το Σάββατο, τα μηχανήματα των πρώτων κατασκευαστικών είχαν ήδη φτάσει στην Αντιόχεια προκειμένου να αρχίσουν την απομάκρυνση των μπάζων, ώστε να επισπευστούν οι εργασίες ανοικοδόμησης, ενώ ακόμα βρίσκονταν σε εξέλιξη επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης. Μερικές μπουλντόζες ωστόσο συγκεντρώθηκαν έξω από ένα μονοώροφο κτίριο, το οποίο αν και με ζημιές στεκόταν όρθιο, και άρχισαν την κατεδάφισή του. Το κτίριο αυτό ήταν το υποκατάστημα της Υπηρεσίας Επιθεώρησης Δόμησης και Κατασκευαστικών Υλικών, όπου υπήρχαν τα έγγραφα των αποτελεσμάτων εργαστηριακών δοκιμών των χώρων εργασίας και των κατοικιών...

Το ίδιο κράτος είναι αυτό που άφησε τον λαό κυριολεκτικά μόνο του τη στιγμή που χρειαζόταν τη διάσωση.

Μία ακόμα μαρτυρία που αποτυπώνει τη «γύμνια» του κράτους είναι αυτή του διασώστη και μέλους του TKP Σεμίχ Σαϊγκίν Σεζέρ, ο οποίος αμέσως μετά τον σεισμό έφυγε από την Κωνσταντινούπολη, όπου ζούσε, για να βοηθήσει στην πόλη καταγωγής του, το Ισκεντερούν. Την επόμενη μέρα βρέθηκε στη Σαμάνταγ.

Τα λόγια του συμπυκνώνουν την εικόνα που επικράτησε σε πολλές σεισμόπληκτες περιοχές τα πρώτα 24ωρα μετά τον σεισμό:

«Οταν φτάσαμε εκεί είδαμε ότι δεν υπήρχε καμία οργάνωση. Ξαφνικά είχαν σταλεί πολλά είδη ανάγκης και τα φορτηγά έμειναν στον δρόμο, ο οποίος έκλεισε από την κίνηση. Μερικά φορτηγά απλά άφηναν τα πράγματα όπου έβρισκαν, επειδή το κράτος δεν τους είχε δώσει κάποιον προορισμό ώστε να τα αφήσουν.

Υπάρχει ένα πολιτιστικό κέντρο που εκεί είχαν μαζευτεί πράγματα μέχρι το ταβάνι, τα τρόφιμα είχαν αρχίσει να σαπίζουν και οι εθελοντές από την AFAD (Διεύθυνση Αντιμετώπισης Καταστροφών) δεν ήξεραν τι να τα κάνουν. Μαζί με τους εθελοντές από την Κωντανστινούπολη, Σιμπέλ και Σεμίχ, αρχίσαμε να μοιράζουμε τα βοηθήματα στον λαό που τα είχε ανάγκη στο Σαμάνταγ.

Εγώ είμαι διασώστης, αλλά επειδή το κράτος δεν είχε στείλει διασώστες στην περιοχή, δεν μπόρεσα να κάνω διάσωση και έτσι βοήθησα στο μοίρασμα των ειδών. Στο Σαμάνταγ υπάρχουν πολλά γκρεμισμένα κτίρια. Ο κόσμος περίμενε έξω από τα κτίρια. Μέσα στα ερείπια άκουγαν τις φωνές των ανθρώπων τους και δεν μπορούσαν να τους φτάσουν...».

Στη συνέχεια μας ανέφερε ότι πολλοί εθελοντές, αλλά και κάτοικοι που ήθελαν να βοηθήσουν, μη γνωρίζοντας τι πρέπει να κάνουν έβαζαν σε κίνδυνο τη ζωή τους αλλά και τη ζωή αυτών που βρίσκονταν κάτω από τα ερείπια. «Δεν υπάρχει οργάνωση ή κάποια οδηγία, ο λαός προσπαθεί μόνος του να τους βγάλει. Ηταν ένα κοριτσάκι που ο πατέρας του βρισκόταν κάτω από τα ερείπια. Εβλεπε τον πατέρα του, ο οποίος κατέληξε, και το κοριτσάκι περίμενε μπροστά από τη σορό της μητέρας του. Μπροστά του πέρασε ένας γερανός που μπήκε στα ερείπια και ο πατέρας του έμεινε εκεί κάτω.

Κωνσταντινούπολη, στα «μετόπισθεν» της μεγάλης αλυσίδας λαϊκής αλληλεγγύης

(...) Ναι, είναι τεράστια φυσική καταστροφή, χρειαζόμαστε μεγάλη βοήθεια, αλλά απέναντί μας έχουμε ένα κράτος το οποίο δεν δέχεται ούτε την προσφορά για βοήθεια, ούτε την ευθύνη του. Ενα κράτος που δεν μπορεί να οργανωθεί και να βοηθήσει αποτελεσματικά, αλλά δεν το αποδέχονται. Εχουμε πολύ μεγάλη ανάγκη από βοήθεια...».

«Το κράτος χάθηκε, ο λαός επιβιώνει με τη βοήθεια του λαού»

Στην Τουρκία υπάρχουν πλέον τουλάχιστον 2,2 εκατομμύρια εκτοπισμένοι από τα σπίτια τους, οι οποίοι επιβιώνουν σε γενικές γραμμές χωρίς τη συμβολή του αστικού κράτους. Σε παραπήγματα, σκηνές, στα πεζοδρόμια με κουβέρτες, σε αυτοκίνητα και στις καρότσες φορτηγών, όπου μπορεί κανείς να φανταστεί. Μεγάλο μέρος αυτού του λαού κρατιέται ζωντανό, λαμβάνει τα απαραίτητα για την επιβίωσή του, δηλαδή ένδυση, φάρμακα, φαγητό κ.λπ., από μια μεγάλη αλυσίδα αλληλεγγύης που τον ενώνει με τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα όλης της χώρας, αλλά και τους λαούς άλλων χωρών, όπως η Ελλάδα.

Καθοριστικός κρίκος αυτής της αλυσίδας είναι οι τιτάνιες προσπάθειες που καταβάλλουν ακατάπαυστα από την πρώτη στιγμή τα μέλη και οι φίλοι του TKP, αποδεικνύοντας στην πράξη τον αναντικατάστατο ρόλο της οργανωμένης πρωτοπορίας της εργατικής τάξης. Εκατοντάδες μέλη και φίλοι του Κόμματος βρέθηκαν άμεσα στις σεισμόπληκτες περιοχές, ενώ ακόμα περισσότεροι εργάζονται σε όλες τις γωνιές της χώρας για να τροφοδοτείται αυτή η αλυσίδα αλληλεγγύης με όσα έχουν ανάγκη οι σεισμόπληκτοι.

Οι Οργανώσεις του TKP έχουν στήσει Κέντρα Κρίσης και Αλληλεγγύης στην πρώτη γραμμή, όπως αυτό στη γειτονιά Αρμούτλου της Αντιόχειας, που έχουν γίνει σημεία αναφοράς για όσους παραμένουν στην πόλη αλλά και για τα σωστικά συνεργεία. Εκεί λαμβάνουν φαγητό, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, ρούχα, ακόμα και τεχνικό εξοπλισμό. Ακόμα, έχουν στήσει κέντρα αλληλεγγύης από όπου μοιράζεται βοήθεια σε χιλιάδες λαού.

Στο Ισκεντερούν, για παράδειγμα, είναι το μοναδικό σημείο για χιλιόμετρα όπου παραλαμβάνουν οι σεισμόπληκτοι τα παραπάνω, ενώ μόνο από ένα τέτοιο κέντρο στην Οσμάνιγιε λαμβάνουν πολύτιμη βοήθεια περισσότερες από 1.000 οικογένειες. Ακόμα και από το Κέντρο Κρίσης στην ισοπεδωμένη Αντιόχεια αναχωρούν καθημερινά δεκάδες οχήματα με εφόδια για τα γύρω χωριά.

Τα υλικά αυτά καταφτάνουν από τα Αδανα, όπου το Στέκι Γειτονιάς του TKP, στη γειτονιά Τόρος, έχει μετατραπεί σε κέντρο συντονισμού. Εκεί καταγράφονται οι ανάγκες κάθε σεισμόπληκτης περιοχής, τα φορτία ξεφορτώνονται και ετοιμάζονται νέες αποστολές με οχήματα φορτωμένα με τις ακριβείς καταγεγραμμένες ανάγκες, ώστε κάθε κιβώτιο να φτάσει εκεί όπου υπάρχει η πιο άμεση ανάγκη. Οι Οργανώσεις του ΤΚΡ παραμένουν σε παν-κινητοποίηση και στις υπόλοιπες πόλεις της χώρας, καλώντας με εξορμήσεις τον λαό να δείξει έμπρακτα την αλληλεγγύη του.

Το πιο σημαντικό όμως κομμάτι της συμβολής των κομμουνιστών είναι ο συντονισμός όλης αυτής της προσπάθειας. Η παράλληλη δουλειά να σταθεί ο λαός με τις δυνάμεις του στα πόδια του. Η δουλειά της οργάνωσής του. Το δίκτυο που μεγαλώνει, με τον λαό που αναλαμβάνει οργανωμένη δράση με πρωτοβουλία των κομμουνιστών, όπως π.χ. στα χωριά έξω από την Αντιόχεια, στις γειτονιές του Ισκεντερούν, όπου στήθηκαν επιτροπές για να αναλάβουν οι κάτοικοι τον δίκαιο διαμοιρασμό της βοήθειας.

Αλλά και για τις επιχειρήσεις διάσωσης. Οπως είπε χαρακτηριστικά ο Ερέν, μέλος του ΤΚΡ από την Αγκυρα, «πολλοί έρχονται από άλλες περιοχές της Τουρκίας για να βοηθήσουν, όμως αρκετοί από αυτούς μπερδεύονται, χάνουν τη συγκέντρωσή τους μετά την πρώτη μέρα. Ομως εμείς είμαστε εδώ, με την ίδια δύναμη που είχαμε την πρώτη μέρα, χάρη στη δύναμη της οργάνωσης. Αυτό που μου έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση ήταν ένας που είπε "τώρα καταλαβαίνω τη σημασία της οργάνωσης, ακόμα και αν απλά θέλεις να βοηθήσεις άλλους ανθρώπους"».

Ο λαός υποδέχεται αυτήν την πλατιά αλληλεγγύη με δάκρυα στα μάτια. Στην Οσμάνιγιε, για παράδειγμα, μας είπαν: «Το κράτος δεν μας βοηθά, μας βοηθά όμως ο λαός από άλλες πόλεις».

Είναι τέτοια η αναγνώριση της δράσης των κομμουνιστών, που πολλοί απευθύνονται στις Οργανώσεις του ΤΚΡ, ακόμα κι αν δεν είχαν επαφή με αυτές προηγουμένως, για να προσφέρουν βοήθεια.

Οι μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η λειτουργία της αλυσίδας της αλληλεγγύης ξεπερνιούνται με την ενεργή συμμετοχή του λαού. Στα Αδανα, για παράδειγμα, το κρίσιμο ζήτημα της εξασφάλισης αποθηκευτικών χώρων λύθηκε έτσι: Οι αυλές και πυλωτές, τα πάρκινγκ των πολυκατοικιών γύρω από το Στέκι Γειτονιάς του ΤΚΡ έχουν μετατραπεί σε αποθηκευτικούς χώρους. Μάλιστα, ένα ζευγάρι που έφυγε από την πόλη για να μείνει στο χωριό, παρέδωσε τα κλειδιά του σπιτιού του, λέγοντας πως μπορεί να αξιοποιηθεί όπως κριθεί αναγκαίο.

Δύο είναι οι κόσμοι και δεν χωρίζονται από το Αιγαίο

Η δύναμη της ταξικής αλληλεγγύης είναι τεράστια και δεν γνωρίζει σύνορα. Ο ελληνικός λαός το αποδεικνύει κι αυτός τούτες τις μέρες, καθώς τα πρώτα φορτία με βοήθεια έχουν αρχίσει να φτάνουν στην Τουρκία για τον λαό της, που δοκιμάζεται. Το μήνυμα «Γίνε καλά γρήγορα, γείτονα» αποτυπώνεται σε όλη την Ελλάδα, στα κιβώτια που συγκεντρώνουν τα συνδικάτα και οι φορείς.

Σε αυτήν τη μεγάλη προσπάθεια, με την οποία γίνεται και ο ελληνικός λαός κρίκος της αλυσίδας της αλληλεγγύης, μπαίνουν μπροστά οι Οργανώσεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, κινητοποιώντας χιλιάδες μέλη, οπαδούς και φίλους του Κόμματος από τον Εβρο μέχρι την Κρήτη και στέλνοντας ισχυρό μήνυμα ότι οι δυο λαοί δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν μεταξύ τους, έχουν σχέσεις αδελφικές.

Αν υπάρχει ένας διαχωρισμός, είναι αυτός ανάμεσα στην παραπάνω εικόνα και στην «ευκαιρία» που βρήκαν οι αστικές κυβερνήσεις σε Ελλάδα και Τουρκία, οι ιμπεριαλιστικές ενώσεις, οι πρεσβείες των ΗΠΑ, για να προχωρήσουν τα παζάρια και τις επικίνδυνες διευθετήσεις. Οι χειραψίες που ανταλλάσσουν όλοι αυτοί δεν έχουν καμία σχέση με το χέρι που απλώνει ο λαός της Ελλάδας με την αλληλεγγύη του στον λαό της Τουρκίας, για να σταθεί αυτός στα πόδια του.

Απέναντι στα παζάρια και τις διευθετήσεις τους, που στρώνουν το έδαφος για τις επόμενες τραγωδίες για τους λαούς της περιοχής, οι λαοί έχουν τη δύναμη να χαράξουν τον δικό τους δρόμο. Αυτόν της αδελφοσύνης, της αλληλεγγύης, της φιλίας και της συνεργασίας. Ακτίνες φωτός που δείχνουν αυτήν την προοπτική φαίνονται αυτές τις μέρες, και πρέπει να δυναμώσουν μέσα από την ένταση της πάλης ενάντια στο βάρβαρο εκμεταλλευτικό σύστημα, που θάβει κυριολεκτικά και μεταφορικά σε συντρίμμια ακόμα και τις πιο στοιχειώδεις ανάγκες τους.