Ο μήνας Αύγουστος κάθε έτους θυμίζει τις τεράστιες πυρκαγιές που έζησε η Θεσσαλονίκη τα παλιότερα χρόνια και οι οποίες με τις ανυπολόγιστες καταστροφές που είχαν προκαλέσει στις υποδομές, τα εκατοντάδες καμένα σπίτια, τα λαβωμένα μνημεία, τα πυρπολημένα αρχεία και τους χιλιάδες άστεγους, σημάδεψαν βαθιά το κορμί της Μακεδονικής πρωτεύουσας.
Ο Λευκός Πύργος κτίστηκε το 15ο αι., μετά την άλωση της Θεσσαλονίκης από τους Οθωμανούς το 1430. Στη θέση του υπήρχε παλαιότερος πύργος της βυζαντινής οχύρωσης της Θεσσαλονίκης, στο σημείο που το ανατολικό τείχος συναντούσε το τείχος της θάλασσας.
Το αυτοκρατορικό συγκρότημα του Γαλέριου οικοδομήθηκε στις αρχές του 4ου αιώνα μ. Χ. και καταλάμβανε μια έκταση 150 στρεμμάτων, με εξέχοντα σημεία τη Ροτόντα, την Αψίδα του θριάμβου, τον Ιππόδρομο και το πολυτελέστατο ανάκτορο στην ανατολική πλευρά της πόλης, με θέα τη θάλασσα. Με εξαίρεση τη Ροτόντα (επισκέψιμο μνημείο σήμερα) και την Καμάρα, το μεγαλύτερο μέρος του Γαλεριανού Συγκροτήματος βρίσκεται κάτω από τη σύγχρονη πόλη και δεν είναι δυνατό να ανασκαφεί. Το Οκτάγωνο και το ανάκτορο στην πλατεία Ναβαρίνου είναι τα πιο προσιτά τμήματά του, τα πολύχρωμα μάρμαρα και τα ψηφιδωτά δάπεδα.
Η περιοχή πυκνοκατοικήθηκε τα τελευταία χρόνια του 19ου αιώνα και ιδιαίτερα μετά την άφιξη των Μικρασιατών προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής.
Η πυρκαγιά, όπως προέκυψε από την ανάκριση που διεξήγαγαν οι δικαστικές αρχές της Θεσσαλονίκης, ξεκίνησε το Σάββατο 18 Αυγούστου 1917 περίπου στις 3 το μεσημέρι από ένα φτωχικό σπίτι προσφύγων, στη διεύθυνση Ολυμπιάδος 3, στη συνοικία Μεβλανέ μεταξύ του κέντρου και της Άνω Πόλης.