Επιλογή γλώσσας

Παρασκευή 30 Αυγούστου 2019

Το αντιμιλιταριστικό «ημερολόγιο» του Ανρί Μπαρμπίς


Ο σπουδαίος Γάλλος αντιφασίστας συγγραφέας Ανρί Μπαρμπίς γεννήθηκε στις 17 του Μάη 1873 κι έφυγε από τη ζωή στις 30 του Αυγούστου 1935.
Ποιητής, συγγραφέας επαναστατικών μυθιστορημάτων και διηγημάτων, δραματουργός, κριτικός θεάτρου της «Ουμανιτέ», ο Μπαρμπίς έγραψε το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο «Η κόλαση» το 1908.

Πήρε μέρος ως εθελοντής στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, παρόλο που είχε ήδη καθιερωθεί ως λογοτέχνης και η υγεία του ήταν σε κακή κατάσταση. Συγκλονισμένος από τις συνθήκες της στρατιωτικής ζωής και για τον εγκληματικό χαρακτήρα του ιμπεριαλιστικού πολέμου θα γράψει το βιβλίο του «Η φωτιά» (1915),  που είναι ένα από τα καλύτερα αντιπολεμικά μυθιστορήματα.
Η Μεγάλη Οχτωβριανή Επανάσταση είχε σημαντική επίδραση στη ζωή και το έργο του Μπαρμπίς.

Το 1919 υπήρξε ιδρυτής της αντιμιλιταριστικής, διεθνιστικής ομάδας «Κλαρτέ» («Εξέγερση»).Το 1923 εντάσσεται στο Κομμουνιστικό Κόμμα Γαλλίας και συνέχισε το έργο του με τη συγγραφή κυρίως πολιτικών μυθιστορημάτων.

Το 1927 κάνει το πρώτο του ταξίδι στη Σοβιετική Ένωση και το 1928 ξεκινά την έκδοση της εβδομαδιαίας κομμουνιστικής εφημερίδας Monde.

Το 1929, ως πρόεδρος της «Επιτροπής προστασίας των θυμάτων του φασισμού και της λευκής τρομοκρατίας» κατά των κομμουνιστών, ο Ανρί Μπαρμπίς καταγγέλλει σε γράμμα του προς την ελληνική κυβέρνηση την τρομοκρατία που ασκείται κατά του εργατικού κινήματος στην Ελλάδα.
Έργα του είναι «Οι δήμιοι στα Βαλκάνια», όπου καταγγέλλει τις δικτατορίες κατά της εργατικής τάξης και «Η λευκή τρομοκρατία».

Το 1935, έπειτα από επανειλημμένες επισκέψεις στη Σοβιετική Ένωση, γράφει το τελευταίο του βιβλίο, μια βιογραφία του Στάλιν. Ως το τέλος της ζωής του συγκέντρωνε υλικό για μια μεγάλη βιογραφία του Λένιν, την οποία δεν κατόρθωσε να ολοκληρώσει.
Υπήρξε επικεφαλής της Παγκόσμιας Επιτροπής Αγώνα κατά του φασισμού και δραστήριο μέλος των «Φίλων της Σοβιετικής Ένωσης».

Πέθανε στη Μόσχα και τάφηκε στο νεκροταφείο Περ Λασέζ του Παρισιού.

Στο βιβλίο του «Η φωτιά», από τα σπουδαιότερα της παγκόσμιας αντιμιλιταριστικής λογοτεχνίας, ο Ανρί Μπαρμπίς περιγράφει με γλαφυρό τρόπο τα βάσανα, τις ταλαιπωρίες, τους κινδύνους της καθημερινής στρατιωτικής ζωής στα μετόπισθεν και στην πρώτη γραμμή του μετώπου, τις ατέλειωτες συζητήσεις των Γάλλων στρατιωτών γύρω από την ουσία του πολέμου και την σταδιακή συνειδητοποίηση ορισμένων απ’ αυτούς, που καταλαβαίνουν τελικά ότι δεν αποτελούν παρά πιόνια στο παιχνίδι εκείνων που κερδίζουν από τον πόλεμο.

«Εκεί όπου στοιβάζονται ζωντανοί – φαντάσματα με πτώματα, στην εσχατιά της απόγνωσης αναρωτιούνται: Γιατί ο πόλεμος; Κι η απάντηση, λίγες πύρινες λέξεις: Όχι στον πόλεμο, θάνατος στον πόλεμο, για τα παιδιά μας, για το μέλλον του κόσμου. Αυτοί οι εξουθενωμένοι, βυθισμένοι ως το ζενίθ στο χαμό, βρίσκουν το νήμα της Αριάδνης, που ξεκινάει από τους αίτιους – θύτες, που καρπώνονται “τ’ αγαθά” του πολέμου, ως τα θύματα – στρατιώτες – λαό, που ρίχνονται βορά στον Μινώταυρο – πόλεμο: “Θ’ αναρωτιόμαστε, λέει ένας: “γιατί να πολεμάμε;”.
Αν κάθε έθνος φέρνει στο Είδωλο του Πολέμου τις νωπές σάρκες χιλίων πεντακοσίων νέων την ημέρα για να τις ξεσκίζει, είναι για το κέφι κάποιων δημαγωγών, που μπορούμε να τους μετρήσουμε. Αν λαοί ολάκεροι πάνε στο σφαγείο παραταγμένοι σε στρατούς – κοπάδια, είναι για να γράφει μια κάστα με χρυσά γαλόνια τα ονόματά της στις σελίδες της ιστορίας, για να μπορούνε και κάποιοι, μέρος της ίδιας κλίκας βαθμούχων, να μεγαλώσουν τις δουλιές τους – για ζητήματα προσώπων και ζητήματα εμπορίου.
Καταγράφεται γραμμή τη γραμμή με ρεαλιστική περιγραφική ρώμη η ψυχογραφική ικανότητα του Μπαρμπίς να διεισδύει σ’ όλες τις διακυμάνσεις του πόνου, ψυχικού ή σωματικού…» σημειώνει στο Ριζοσπάστη για το βιβλίο η Ευγενία Ζωγράφου.

Πολύτιμο απόκτημα «Η φωτιά» του Ανρί Μπαρμπίς, με τη θαυμάσια μετάφραση του Κώστα Αλάτση, ζωντανό μνημείο του πολέμου, που, από τ’ αποκαϊδια του διαγράφεται λαμπρή κι ολόφωτη η εικόνα της πανανθρώπινης Ειρήνης. Ο συγγραφέας το έχει αφιερώσει: «στη μνήμη των συντρόφων που έπεσαν πλάι μου στο Κρουί και στο ύψωμα 119».

Συνυπογράφουμε μέχρι κεραίας το «κάλεσμα» της Αριστούλας Ελληνούδη, να διαβαστεί αυτό το σπουδαίο έργο: «Χωρίς περιστροφές, διαβάστε αυτό το «κινηματογραφικής» παραστατικότητας, χυμώδους λαϊκής γλώσσας, αυθεντικού λαϊκού αισθητηρίου, βιωματικά ωμού, βαθιά ψυχογραφικού ρεαλισμού, επαναστατικών ιδεών, μυθιστόρημα (από τα σπουδαιότερα της παγκόσμιας αντιμιλιταριστικής λογοτεχνίας). Στις 434 σελίδες του, «πρωταγωνιστούν» πολυάριθμοι εργάτες, φτωχοαγρότες, χειρώνακτες βιοπαλαιστές, πραματευτάδες, απλοί δημόσιοι υπάλληλοι κι ανάμεσά τους ο Μπαρμπίς – στρατιώτες πορευόμενοι προς τα «σφαγεία» της δαντικά πολεμικής «κόλασης».
«Φόντο» τους: τα γυναικόπαιδα, οι φτωχοδιάβολοι που ζουν απ’ τον πόλεμο (σαν την μπρεχτική «Μάνα Κουράγιο»), οι κοπανατζήδες στις στρατιωτικές υπηρεσίες και τα τέκνα της αστικής τάξης, γλεντοκόποι στις μεγαλουπόλεις. Η κορύφωση έρχεται στο κεφάλαιο «Φωτιά». Ποτάμι το αίμα. Ο στρατιώτης Μπερτράντ συλλογάται τον Λίμπκνεχτ κι αρχίζει η συνειδητοποίηση ορισμένων στρατιωτών, έως το έξοχο, επαναστατικά οραματικό κεφάλαιο «Αυγή» – αντιμιλιταριστική «διακήρυξη» του Μπαρμπίς . Του αμετάφραστου επί δεκαετίες στη χώρα μας. Το γιατί, ευεξήγητον…».

«Η φωτιά» του Ανρί Μπαρμπίς, σε μετάφραση του Κώστα Αλάτση, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή. Αναζητήστε το.

 Κατιούσα

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Tα σχόλια στο μπλοκ πρέπει να συνοδεύονται από ένα ψευδώνυμο, ενσωματωμένο στην αρχή ή το τέλος του κειμένου