24 Αυγούστου 1945, τεράστια συγκέντρωση του ΕΑΜ στη Θεσσαλονίκη (Ντοκουμέντο)

Νίκος Ζαχαριάδης: « Η υπομονή μα έχει όρια, που είνε το εθνικό και λαϊκό συμφέρο»

Στις 24 Αυγούστου 1945, στη Θεσσαλονίκη – και παρά το μεταβαρκιζιανό κλίμα τρομοκρατίας και διώξεων των αγωνιστών της Αντίστασης, των ΕΑΜικών οργανώσεων και του ΚΚΕ- πραγματοποιείται με πρωτοβουλία του ΕΑΜ η μεγαλύτερη συγκέντρωση της Αριστεράς (τότε του ΕΑΜ, αργότερα μετά το ’50 της ΕΔΑ και του ΚΚΕ μετά το ‘74) στην ιστορία της πόλης.

Δείγμα της πλατιάς απήχησης που συνέχιζε να έχει το ΕΑΜ, το ΚΚΕ στη χώρα μας.

Να σημειώσουμε ότι προηγήθηκαν (τις μέρες εκείνες) συγκεντρώσεις με στελέχη του ΕΑΜ και σε άλλες πόλεις της Βόρειας Ελλάδας.

Το σχετικό ρεπορτάζ στον ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ (25 και 26/8) περιέγραφε χαρακτηριστικά τη συγκέντρωση και το κλίμα που κυριάρχησε: «Πάνω από 120.000 δημοκρατικού λαού καταπλημμύρησαν χθες το απόγευμα ασφυκτικά το τεράστιο στάδιο Ηρακλέους και το γύρω χώρο, για να ακούσουν τους λαοφίλητους ηγέτες του ΕΑΜ και να διατρανώσουν την πίστη τους και την αφοσίωση τους στη Δημοκρατία καθώς και την απόφασή τους να αγωνιστούν ως το τέλος για τις λαϊκές ελευθερίες. Η συγκέντρωση αυτή είνε ο μεγαλύτερος λαϊκός συναγερμός που γνώρισε η Θεσσαλονίκη σ’ όλη την πολιτική ιστορίας της. Εξ’ αιτίας του πολλού κόσμου σημειώθηκαν πολλές λιποθυμίες. Συνεχώς η ανθρωποθάλασσα εδονείτο από τις ζητωκραυγές και τις επευφημίες των μυριάδων του λαού που την αποτελούσαν. Σ’ όλη την πόλη αντηχούσαν οι ιαχές του κόσμου για τη Δημοκρατία και τα τραγούδια του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ. Η είσοδος των εαμικών ηγετών στο στάδιο χαιρετίστηκε με αφάνταστο ενθουσιασμό.Ο συναγ. Μαραγκός γραμματέας του ΕΑΜ Μακεδονίας πρότεινε προϊστάμενο της συγκέντρωσης το σ. Παρτσαλίδη, που ευχαριστεί θερμά τον μακεδονικό λαό για τη μεγαλειώδη υποδοχή που φανερώνει την ακλόνητο απόφασή του να συνεχίσει τον αγώνα του για την κατάλυση του Κράτους ου δοσιλογισμού και για το θρίαμβο της λαϊκής Δημοκρατίας»

Για την ιστορία αναφέρουμε ότι ομιλητές της συγκέντρωσης ήταν: Ο στρατηγός Ν. Γρηγοριάδης., ο Γ. Πασαλίδης, ο Μ. Κύρκος και ο Κ. Γαβριηλίδης.

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του ο Γ.Γ του ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης αφού αναφέρθηκε στην πολιτική κατάσταση κατέληξε , προειδοποιώντας: «Η υπομονή μας έχει όρια Και τα όρια αυτά είνε το εθνικό και λαϊκό συμφέρο. Δηλώνουμε και προειδοποιούμε, πως αν η κατάσταση αυτή δεν αλλάξει σύντομα και ριζικά προς μία ομαλή δημοκρατική εσωτερική εξέλιξη, θα απαντήσουμε στο μοναρχοφασισμό στις πόλεις, στα βουνά και στα χωριά με τα ίδια μέσα που μας χτυπούν. Εκατοντάδες χιλιάδες μπρατσωμένα, ροζιασμένα χέρια τίμιων Ελλήνων βουλευτάδων ζητάν ν’ απαντήσουν ανοικτά στις δολοφονίες και τις ατιμίες. Τους συγκρατεί μόνο η λαϊκή δημοκρατική πειθαρχία. Με αυτό που σήμερα συγκρατούμε με τα δόντια αύριο με τη μοναρχική ασυδοσία θα γίνει επιτακτικό εθνικό καθήκον. Την ευθύνη την πρώτη και βασική φέρουν ο κ. Ατλυ και ο κ. Μπέβιν, που συνεχίζουν τις αποικιακές επεμβάσεις τη στιγμή που ο λαός με αγνή δημοκρατική αγαλλίαση περιμένει από την εργατική αγγλική κυβέρνηση και τον αγγλικό λαό δημοκρατική κατανόηση. Μα η αυτοσυγκράτηση έχει φυσικά όρια, που όταν ξεπεραστούν θα καταντήσει εθνική ταπείνωση που κανένας Έλληνας δε μπορεί να δεχθεί, ούτε να ανεχθεί. Και αν το υπέρτατο συμφέρον του λαού το απατήσει, στις βουνοκορφές και τους λόγγους θα ξαναντηχήσει το τροπαιοφόρο «Εμπρός ΕΛΑΣ για την Ελλάδα».

Αλέκος Χατζηκώστας