Η μάχη της Παναγιάς Κεραμιών

 Στις 12 Νοέμβρη 1944, περίπου 1.000 άνδρες του γερμανικού στρατού, με μηχανοκίνητα και με τη βοήθεια πυροβολικού από την Μαλάξα, Βαντέ, Πενταριανά, Γαλατά, Κόκκινο Χωριό, εξόρμησε κατά του 14ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ, στην περιοχή Κεραμειών. 

Το μήκος του μετώπου ήταν 15 χιλιομέτρων (Κλεφτοπέραμα –Κάμπος Κυδωνίας). 

Οι Γερμανοί χτύπησαν τις θέσεις: Χαράδρα Κλεφτοπεράματος, χαράδρα Θερίσου, Λέμπλας,Κυπαρισσία, Κοπράνα, χωριό Αγ.Γεώργιος και τα τέσσερα υψώματά του, χω-ριό Λούλος, Κατωχώρι, Αλετρουβάρι, Κά-μπος, Γερωλάκος. 

Οι ανταστασιακές δυνάμεις ανέρχονταν σε 760 άντρες.

Συγκεκριμένα:

α) Το 2ο Τάγμα (Λόχοι: 5,6,7ος)

β) Το 1ο Τάγμα (Λόχος 1,2,8,1).

γ) Ο Λόχος Ρεθύμνης του 44ου Συντάγματος.

Δ) Ο Λόχος Ηρακλείου ε) Διάφορες Ομάδες (Μεραρχίας, Συντάγματος, Διοίκησης Τάγματος, Φρουρά Δρακώνας

 στ) Φυλάκιο Άγγλων, από Κρητικούς

ζ) Εφεδρικές δυνάμεις περιοχής (ΕΛΑΣ).

Να σημειώσουμε για τους αντιπάλους όχι μόνον για τη διαφορά οπλισμού (σε ποιότητα και ποσότητα) αλλά και σε αριθμό:760 αντάρτες και 3-4 χιλιάδες Γερμανοί.

Η μάχη αυτή είχε διάρκεια 4 μέρες (12-14 Νοέμβρη).

Την πρώτη μέρα έγιναν οι βασικότερες συγκρούσεις.

Οι γερμανικές δυνάμεις ξεκίνησαν πεζή και με τροχοφόρα. 

 Οι πεζικές από το Στύλο και Σαμωνά νύχτα και τα ξημερώματα της 12ης Νοεμβρίου έφθασαν στις θέσεις του ΕΛΑΣ (2ο Τάγμα, με τους λόχους 5,6,7).

 Τα εποχούμενα γερμανικά τμήματα ξεκίνησαν από το Νεροκούρου–Μαλάξα –Κοντόπουλο κι έφτασαν στις 6 π.μ. στις θέσεις του5 και 6 Λόχου και 300 -400 Γερμανοί χτυπούν τους λόχους αυτούς (90 άντρες).

 Ο ΕΛΑΣ υποχωρεί Ν και ΝΔ ́ του Κατωχωριού.

 Το 2ο τάγμα (5,6,7 Λόχος) κρατούσε τις θέσεις Κατωχώρι, Κοντόπουλα (Δυτική με-ριά), Μαραβελιανά (75 άντρες).

Δυτικά του Κατωχωριού χτυπήθηκε ο 2ος Λόχος (1ου Τάγματος) από την μεριά του Αγ. Γεωργίου. 

Όλη την μέρα καθηλώθηκαν και οι Γερμανοί.

Από 12-14 Νοέμβρη σκοτώθηκαν 9 Ελασίτες και τραυματίστηκαν 20.