«Αυτός», «αυτή» και τα «μυστήρια» ενός ιμπεριαλιστικού παζαριού

 

ΔΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΕΠΑΦΕΣ ΕΛΛΑΔΑΣ - ΤΟΥΡΚΙΑΣ

Αν κανείς κρίνει με βάση όσα λένε κυβέρνηση και αστικά επιτελεία, η εικόνα είναι τουλάχιστον ανεξήγητη, και σίγουρα «γκροτέσκα»: Η τουρκική κυβέρνηση έρχεται στο τραπέζι του 61ου γύρου των διερευνητικών επαφών - το μεσημέρι της περασμένης Δευτέρας στην Κωνσταντινούπολη - με όλες τις απαράδεκτες διεκδικήσεις της παραμάσχαλα, από την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών μέχρι το «γκριζάρισμα» νησιών και βραχονησίδων και από τη μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη μέχρι το «casus belli» στο Αιγαίο, ενώ σύμφωνα με ορισμένα δημοσιεύματα θέτει και επιπλέον ζητήματα, όπως η απαίτησή της να κάνει έρευνα και διάσωση στο μισό Αιγαίο.

Κι όμως την ίδια ακριβώς μέρα, «μ' ένα στόμα μια φωνή» το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, οι υπουργοί στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ και ο γγ του ΝΑΤΟ χαιρετίζουν την «ελπιδοφόρα» επανέναρξη του διαλόγου, ζητάνε «να αξιοποιηθεί το μομέντουμ» και η «επίθεση γοητείας» (;) της Τουρκίας «για να κλείσουν συμφωνίες», ενώ ο υπουργός Εξωτερικών δηλώνει «αισιοδοξία» ενόψει και του επόμενου γύρου, που συμφωνήθηκε να γίνει στην Αθήνα το επόμενο διάστημα.

Πραγματικά... ανεξήγητο. Αν βέβαια κανείς κρίνει με βάση τα όσα λένε (δημοσίως) η κυβέρνηση και τα υπόλοιπα αστικά κόμματα, ότι ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ... έσυραν την «απομονωμένη» Τουρκία στο τραπέζι του διαλόγου για να συζητήσουν με την ελληνική αστική τάξη «αμοιβαία επωφελείς συμφωνίες» για τα συμφέροντα των λαών της περιοχής και για τη διασφάλιση της «ειρήνης και σταθερότητας», αρετές για τις οποίες άλλωστε φημίζονται.

Οι «σταθερές»...

Τα «μυστήρια» βέβαια γίνονται λιγότερο ανεξήγητα αν δει κανείς τι οριοθετεί τη «μακρά πορεία» του παζαριού των δύο αστικών τάξεων, μέσα στην οποία - όπως επιβεβαιώνουν ξανά οι εξελίξεις - εναλλάσσονται η προκλητικότητα και η επιθετικότητα με τις «φιλίες» και το «δημιουργικό πνεύμα», για λύσεις που οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε έναν νέο φαύλο κύκλο συγκρούσεων και ανταγωνισμών.

Αν δηλαδή δει:

1. Την προσπάθεια διασφάλισης της «ΝΑΤΟικής συνοχής» στην περιοχή απέναντι στα άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα - πρωτίστως την Κίνα, αλλά και τη Ρωσία. Για την αντιμετώπισή τους η ιμπεριαλιστική συμμαχία δρομολογεί μεταξύ άλλων ενίσχυση της «μεσογειακής πτέρυγας», επέκταση των επιθετικών της σχεδιασμών και συμμαχιών «προς Ανατολάς», μέχρι την Ινδία.

Ενα «καθήκον» που γίνεται όλο και πιο επιτακτικό, στο φόντο και της οικονομικής κρίσης που φέρνει πιο κοντά την αμφισβήτηση της πρωτοκαθεδρίας των ΗΠΑ από την Κίνα, επιδρά συνολικά στις ανακατατάξεις στο ιμπεριαλιστικό σύστημα, επιβάλλει να κλείνουν γρήγορα - συσσωρεύοντας επί της ουσίας επιπλέον «καύσιμη ύλη» για τους ανταγωνισμούς - ανοιχτά μέτωπα και ρωγμές στον αμερικανοΝΑΤΟικό σχεδιασμό.

Σε αυτά τα μέτωπα που γίνεται προσπάθεια να κλείσουν συγκαταλέγονται οι ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό (η «επίλυση» του οποίου με βάση τα διχοτομικά σχέδια ζεσταίνεται ξανά με τη νέα 5μερή) και η κατάσταση στη Μέση Ανατολή (όπου οι ΗΠΑ επέβαλαν άρον άρον την «επαναπροσέγγιση» του Ισραήλ με αραβικά κράτη, με την κάννη στραμμένη στο Ιράν), μέτωπα όπου με το δικό της «ειδικό βάρος» συμμετέχει και η Τουρκία.

Καθόλου τυχαία άλλωστε δεν είναι η «σύμπτωση» ότι παράλληλα με την επανέναρξη των διερευνητικών ο γγ του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενμπεργκ, συναντήθηκε τις προηγούμενες μέρες με τους υπουργούς Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας για να συζητήσουν τη «διεύρυνση» του ΝΑΤΟικού «μηχανισμού αποκλιμάκωσης», ο οποίος στήθηκε το φθινόπωρο για να διασφαλίσει ότι οι «διμερείς διαφορές» (όπως βαφτίζονται οι τουρκικές διεκδικήσεις) θα λύνονται «σε συμμαχικό πνεύμα». Με βάση δηλαδή τα ΝΑΤΟικά σχέδια, που βάζουν «μπουρλότο» για τους λαούς και φουντώνουν την τουρκική επιθετικότητα απέναντι στα κυριαρχικά δικαιώματα Ελλάδας - Κύπρου.

2. Τα σχέδια συνεκμετάλλευσης του ενεργειακού πλούτου στην Ανατ. Μεσόγειο, με μπούσουλα τα συμφέροντα των ενεργειακών ομίλων, και το στόχο «απεξάρτησης» από το ρωσικό φυσικό αέριο, που προϋποθέτουν ανάμεσα σε άλλα να «τρέξουν» διευθετήσεις, να επιλυθούν τα «διμερή ζητήματα στις θαλάσσιες ζώνες» - όπως δεν κουράζονται να λένε οι ΗΠΑ.

Και εδώ η συγκυρία είναι «ευτυχής», αφού το βασικό «όχημα» των σχεδίων αυτών - το «Φόρουμ για το φυσικό αέριο της Ανατ. Μεσογείου» (EMGF), στο οποίο μέχρι στιγμής συμμετέχουν Αίγυπτος, Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ, Ιταλία, Ιορδανία και Παλαιστίνη - τη βδομάδα που πέρασε μετασχηματίστηκε και τυπικά σε «περιφερειακό οργανισμό», μετά την έγκριση του καταστατικού του από την ελληνική και την κυπριακή Βουλή.

Πέρα βέβαια από τα τυπικά, την «υπογραφή στην ούγια» φρόντισε να τη βάλει ο εμπνευστής του, οι ΗΠΑ, οι οποίες τις προηγούμενες μέρες έκαναν και επισήμως αίτημα για την είσοδό τους στο Φόρουμ.

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, ο Ισραηλινός υπουργός Ενέργειας Γ. Στάινιτς δήλωνε ότι «θα χαρώ πολύ να δω την Τουρκία να συμμετέχει στο Φόρουμ για το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου», ελπίζοντας «η Τουρκία να αλλάξει την περιφερειακή της στάση όσον αφορά την αντιπαράθεσή της με ορισμένους από τους γείτονές της, προς την κατεύθυνση της περιφερειακής συνεργασίας». Αντίστοιχα καλέσματα απηύθυναν ο Ν. Δένδιας και Κύπριοι αξιωματούχοι.

Σε εξέλιξη είναι επίσης τα παζάρια - με τη μεσολάβηση της ΕΕ - για τη διοργάνωση μιας «περιφερειακής διάσκεψης» για τα σχέδια συνεκμετάλλευσης, με τη συμμετοχή όλων των κρατών της περιοχής αλλά και όσων οι ενεργειακοί όμιλοι έχουν συμφέροντα στην περιοχή.

3. Τα παζάρια ΕΕ - Τουρκίας σε όλο το «φάσμα των αμοιβαίων συμφερόντων» (αλλά και των διμερών με ισχυρά κράτη - μέλη, όπως Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία), ενόψει και της σχετικής συνόδου τον Μάρτη, όπως έδειξαν και οι επαφές Τσαβούσογλου την προηγούμενη βδομάδα στις Βρυξέλλες.

Εκεί που ο Μπορέλ και οι υπόλοιποι αξιωματούχοι της ΕΕ έλεγαν ότι «Τουρκία και ΕΕ θα μπορούσαν να δράσουν με αμοιβαία κατανόηση», αφού «οι σχέσεις μας βασίζονται σε αμοιβαία συμφέροντα», ακούγοντας τον Τούρκο ΥΠΕΞ να απαντάει ως «ηχώ» πως «μια γνήσια συνεργασία Τουρκίας - ΕΕ μπορεί να φέρει πραγματικές αλλαγές σε κρίσιμους τομείς, περιλαμβανομένων του Μεταναστευτικού, του Εμπορίου, της Ενέργειας, Ασφάλειας και Αμυνας, όπως και σε Συρία, Λιβύη, Βαλκάνια, Καύκασο και άλλα θέματα».

Αν στα παραπάνω προστεθεί και η παράμετρος ότι η αστική τάξη βλέπει τον αμερικανοΝΑΤΟικό σχεδιασμό ως μονόδρομο για την «αναβάθμιση» της θέσης της στην περιοχή και μερίδιο από τη «λεία», τότε πραγματικά δεν μένουν και πολλά στη «φαντασία»: «Αυτός» - ο ευρωατλαντικός σχεδιασμός - και «αυτή» - η αστική τάξη και τα συμφέροντά της - ξεκλειδώνουν και τα «μυστήρια» του ιμπεριαλιστικού παζαριού που βρίσκεται σε εξέλιξη.

...όλων των αστικών κομμάτων

Αυτόν το σχεδιασμό στηρίζουν «μονοκούκι» και όλες οι αστικές πολιτικές δυνάμεις, είτε καταθέτουν αυτές τις μέρες τις αντιρρήσεις τους για χειρισμούς της κυβέρνησης, είτε τις «εποικοδομητικές» τους προτάσεις για το πώς μπορεί να υπηρετηθεί καλύτερα η «εθνική» γραμμή του κεφαλαίου, μεταξύ άλλων και με την ενεργότερη εμπλοκή των «Ευρωατλαντικών συμμάχων» και των σχεδιασμών τους.

Το γεγονός αυτό άλλωστε ήρθε να επιβεβαιώσει και η παρέμβαση του πρώην πρωθυπουργού, Αντ. Σαμαρά, τόσο με την ίδια τη συνέντευξή του στην «Καθημερινή» της προηγούμενης Κυριακής, όσο και με τις αντιδράσεις που αυτή προκάλεσε.

Στην παρέμβασή του ο πρ. πρωθυπουργός, στην ίδια λογική, της γεωστρατηγικής αναβάθμισης και της εμπλοκής των ελληνοτουρκικών σχέσεων στους ευρύτερους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς στην περιοχή, που αποτελεί τον πυρήνα της αστικής στρατηγικής, απέρριπτε τις διερευνητικές και την προσφυγή στη Χάγη, εκτιμώντας ότι έτσι ακυρώνεται «κάθε συζήτηση για κυρώσεις κατά της Τουρκίας» από την ΕΕ, άφηνε σαφείς αιχμές για τη στάση της Γερμανίας και ζητούσε παραπέρα «αξιοποίηση» των συμμαχιών της αστικής τάξης, όπως αυτές με το Ισραήλ και την Αίγυπτο, που στήθηκαν με τη «εποπτεία» των ΗΠΑ, αλλά και με τη Γαλλία. Προανήγγειλε δε ότι θα καταψηφίσει τα τρία μνημόνια συνεργασίας με τη Βόρεια Μακεδονία, που θα έρθουν στη Βουλή με βάση τη Συμφωνία των Πρεσπών.

Πέρα από τις υπόλοιπες προεκτάσεις, π.χ. την αξιοποίησή της για τις διεργασίες στο αστικό πολιτικό σύστημα και την προσπάθεια να στηθούν κάλπικες διαχωριστικές γραμμές, η παρέμβαση αυτή λειτούργησε εξόφθαλμα και ως ευκαιρία για να τονιστεί η «ομοψυχία» όλων των αστικών πολιτικών δυνάμεων σε ό,τι αφορά τα «εθνικά» συμφέροντα του κεφαλαίου, πέρα και πάνω από «πολιτικό κόστος».

Αρχής γενομένης από την ίδια την κυβέρνηση της ΝΔ, με τοποθετήσεις όπως του υπουργού Επικρατείας Γ. Γεραπετρίτη, ο οποίος έσπευσε να διαβεβαιώσει ότι ο πρωθυπουργός «στο πλαίσιο του δημοσίου συμφέροντος, όπως ο ίδιος το αντιλαμβάνεται (...) δεν θα συνυπολογίσει το κόστος, δεν θα υποχωρήσει, ακόμα κι αν αυτό δεν αρέσει στον πολύ κόσμο. Δεν εκβιάζεται, δεν φοβάται, προχωράει με την κρίση του και την άποψή του», αλλά και της Ντ. Μπακογιάννη, η οποία με την απαραίτητη δόση ειρωνείας θύμισε πως «ο κ. Σαμαράς έχει παγίως αυτές τις απόψεις, με ένα μικρό διάλειμμα - της δικής του πρωθυπουργίας. Γιατί κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας του οι διερευνητικές επαφές προχωρούσαν. Αρα είχαν τον ίδιο στόχο με τον δικό μας. Μάλιστα, με παρέμβαση του κ. Βενιζέλου τότε, το αντικείμενο των διερευνητικών επεκτάθηκε και στην Ανατολική Μεσόγειο και τα ανώτατα συμβούλια συνεργασίας των χωρών προχωρούσαν. Οταν άσκησε την εξουσία, την άσκησε με τις πάγιες θέσεις του υπουργείου Εξωτερικών».

Ακόμα πιο «ηχηρή» όμως ήταν η παρέμβαση του ΣΥΡΙΖΑ και του προέδρου του, Αλ. Τσίπρα, ο οποίος, πίσω από τις γνωστές κορόνες περί «ομηρίας από την ακροδεξιά πτέρυγα» και «έλλειψης σχεδίου» της κυβέρνησης, έσπευσε να κάνει υποδείξεις στην κυβέρνηση και προσωπικά στον Κυρ. Μητσοτάκη για το πώς να υπηρετήσει με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα την κοινή τους στρατηγική: Καλώντας τον να κάνει το «εθνικά» επωφελές χωρίς να υπολογίζει το πολιτικό κόστος, όπως έκανε και ο ίδιος με τη ΝΑΤΟική Συμφωνία των Πρεσπών, επισημαίνοντάς του πως οι «κωλυσιεργίες» σε ό,τι αφορά τις ευρωατλαντικές διευθετήσεις μπορούν να οδηγήσουν την αστική τάξη «σε έναν διάλογο με την πλάτη στον τοίχο» και ενώνοντας τη «φωνή» του στα εκβιαστικά διλήμματα που αξιοποιούνται για τα επικίνδυνα σχέδια, λέγοντας ότι αν η κυβέρνηση αναλάβει «στα μάτια της διεθνούς κοινής γνώμης την ευθύνη για το ενδεχόμενο ναυάγιο των συνομιλιών», τότε «η επόμενη ημέρα, με μια Τουρκία ολοένα και πιο επιθετική, που θα έχει ενισχύσει τις σχέσεις της με τον διεθνή παράγοντα, θα είναι μια πολύ δύσκολη ημέρα για την Ελλάδα».

Οι εξελίξεις λοιπόν το «φωνάζουν»: Τα συμφέροντα του λαού για ειρήνη και ασφάλεια, οικοδόμηση σχέσεων αμοιβαίου οφέλους με τους γείτονες λαούς, για την εκμετάλλευση του θαλάσσιου πλούτου με κριτήριο τις δικές του ανάγκες και όχι τα κέρδη των ενεργειακών ομίλων, όχι μόνο δεν χωράνε στις συμμαχίες και στα παζάρια των αστικών τάξεων και των ιμπεριαλιστικών οργανισμών, από όποια «διαδρομή», αλλά αντίθετα προϋποθέτουν σύγκρουση μαζί τους, πάλη για να κάνει ο λαός κουμάντο στη χώρα του, να αποδεσμευτεί από τον επικίνδυνο κορσέ όλων των ιμπεριαλιστικών ενώσεων.

Τ. Γαλ