Η μάχη της Ντιεν Μπιεν Φου

ΝΤΙΕΝ ΜΠΙΕΝ ΦΟΥ - 20 ΝΟΕΜΒΡΗ 1953

Η αρχή του τέλους του γαλλικού ιμπεριαλισμού στη Χερσόνησο της Ινδοκίνας

Ο «Ριζοσπάστης» συνεχίζει το αφιέρωμα στα διαχρονικά εγκλήματα του γαλλικού ιμπεριαλισμού

Προϊστορία

Στα χρόνια αμέσως μετά την καταστολή της Παρισινής Κομμούνας (1871), η ενίσχυση της γαλλικής αστικής τάξης, από τη μια πλευρά, πατούσε στην ένταση της εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων και, από την άλλη, στην επέκταση των γαλλικών αποικιών. Οι αποικίες χρησίμευαν ως πηγή πρώτων υλών και φθηνής εργατικής δύναμης και ως αγορές για τα προϊόντα της μητρόπολης.

Τη δεκαετία του 1880, οι Γάλλοι αποικιστές έφτασαν στην Αφρική έως το λεκανοπέδιο του Νίγηρα, το Κονγκό και τη Σαχάρα και εκστράτευσαν για πρώτη φορά εναντίον της Μαδαγασκάρης. Ομως, οι σημαντικότερες κατακτήσεις τους πραγματοποιήθηκαν στη Νοτιοανατολική Ασία και συγκεκριμένα στη Χερσόνησο της Ινδοκίνας, όπου διέθετε κτήσεις ήδη από τα χρόνια της δεύτερης αυτοκρατορίας (1852 - 1870). Το 1884, η Γαλλία κήρυξε τον πόλεμο στην Αυτοκρατορία της Κίνας, προκειμένου να επικρατήσει στο σύνολο των εδαφών του Βιετνάμ. Ωστόσο, οι συγκρούσεις με τον κινεζικό στρατό και τον ντόπιο πληθυσμό ήταν αρκετά σφοδρές και για μεγάλο διάστημα οι Γάλλοι οδηγούνταν σε αλλεπάλληλες ήττες¹.

Τελικά, το 1887, η Γαλλία κατόρθωσε να καταλάβει πλήρως τα εδάφη του Βιετνάμ και συνενώνοντάς τα με την Καμπότζη και άλλες κτήσεις της στη Χερσόνησο της Ινδοκίνας, ίδρυσε το προτεκτοράτο με τίτλο Ενωση της Ινδοκίνας. Σε αυτήν αργότερα εντάχθηκε και το Λάος².

Λίγο έως πολύ, η ίδια κατάσταση διατηρήθηκε στην περιοχή έως τις παραμονές του Β΄ Παγκοσμίου ιμπεριαλιστικού Πολέμου. Ωστόσο, κάτω από την επίδραση της Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης, της πληθυσμιακής αύξησης της εργατικής τάξης ειδικά στα εμπορικά κέντρα της εποχής και της δράσης του ΚΚ Κίνας και του ΚΚ Γαλλίας, από τη δεκαετία του 1920 άρχισαν να διαδίδονται οι ιδέες του επιστημονικού κομμουνισμού. Αρχικά επηρέασαν μόνο ορισμένους διανοούμενους, πολλοί από τους οποίους είχαν σπουδάσει σε χώρες της Δύσης και δρούσαν στα αστικά εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα της περιοχής³.

Στη συνέχεια, όμως, με βάση και τις κατευθύνσεις της Κομμουνιστικής Διεθνούς, οξύνθηκε η διαπάλη των κομμουνιστών με τα αστικά κόμματα και οργανώσεις, με αποτέλεσμα τη συγκρότηση αρχικά του ΚΚ Βιετνάμ και στη συνέχεια του ΚΚ Ινδοκίνας, στις αρχές του 1930⁴.

Λίγο αργότερα, η ανάδειξη της κυβέρνησης του Λαϊκού Μετώπου στη Γαλλία (1936 - 1938), την οποία στήριζε και το ΚΚ Γαλλίας, καλλιέργησε προσδοκίες στο αντιαποικιακό κίνημα. Σε πρώτη φάση, η κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου απέστειλε νέο κυβερνήτη στην περιοχή, ο οποίος πήρε μέτρα για την προστασία της εργασίας, απελευθέρωσε τους πολιτικούς κρατουμένους και επέτρεψε την ελεύθερη λειτουργία των κομμάτων και των συνδικάτων. Ως αποτέλεσμα, το Κομμουνιστικό Κόμμα Ινδοκίνας, που είχε δεχτεί πολλαπλά χτυπήματα, κατόρθωσε να ανασυγκροτηθεί και να επεκτείνει την επιρροή του. Ομως, πλέον, η δράση του, προσανατολισμένη από την πολιτική γραμμή των αντιφασιστικών μετώπων που υιοθέτησε το 7ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς (1935), δεν στρεφόταν ενάντια στη γαλλική αποικιοκρατία, μιας και η καπιταλιστική Γαλλία θεωρούνταν μέρος της αντιφασιστικής συμμαχίας⁵.

Από την άλλη πλευρά, η καπιταλιστική Γαλλία σε καμιά περίπτωση δεν επιθυμούσε να εγκαταλείψει τις αποικιακές της κτήσεις στην περιοχή και οι ενέργειές της στρέφονταν αποκλειστικά στην προσπάθεια διαμόρφωσης μιας συμμαχίας με τους ντόπιους πληθυσμούς ενάντια στα σχέδια του ιαπωνικού ιμπεριαλισμού. Μέσα σε αυτά τα όρια κινήθηκε και η κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου⁶.

Μετά την πτώση της κυβέρνησης του Λαϊκού Μετώπου και ιδιαίτερα μετά την απαγόρευση της δράσης του Κομμουνιστικού Κόμματος Γαλλίας (Σεπτέμβρης 1939), τα πράγματα έγιναν ακόμα χειρότερα για τους κομμουνιστές της περιοχής οι οποίοι ήρθαν αντιμέτωποι με νέες διώξεις.

Εναν χρόνο αργότερα, μετά την εισβολή της Γερμανίας στη Γαλλία και τον σχηματισμό της κυβέρνησης του Βισί (Ιούλης 1940), η Ιαπωνία εισέβαλε και κατέλαβε τα εδάφη της Ινδοκίνας (Σεπτέμβρης 1940)⁷. Μάλιστα, οι Ιάπωνες επιχείρησαν να προσεταιριστούν τον ντόπιο πληθυσμό, προπαγανδίζοντας τις πολεμικές τους επιχειρήσεις ως απαλλαγή της Ασίας από τους Ευρωπαίους αποικιοκράτες.

Τότε, το ΚΚ Ινδοκίνας τέθηκε επικεφαλής του αντικατοχικού αγώνα και την άνοιξη πρωτοστάτησε στην ίδρυση της Ενωσης για την Ανεξαρτησία του Βιετνάμ (σε συντομία Βιετμίνχ), στην οποία συμμετείχαν και αστικές δυνάμεις⁸. Γρήγορα, η Ενωση ανέπτυξε πλούσια μαζική πολιτική και αντάρτικη δράση και μέχρι τον Ιούνη του 1945 ο Βιετναμέζικος Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (ΒΛΑΣ) απελευθέρωσε από την ιαπωνική κατοχή περιοχή που περιλάμβανε 6 επαρχίες⁹.

Οι συγκρούσεις για τη μεταπολεμική εξουσία και η επανάκαμψη του γαλλικού ιμπεριαλισμού

 

Η διαφαινόμενη απελευθέρωση του Βιετνάμ όξυνε την πάλη ανάμεσα στους κομμουνιστές και τις αστικές δυνάμεις που συμμετείχαν στην Ενωση για την Ανεξαρτησία του Βιετνάμ. Μετά την άνευ όρων συνθηκολόγηση της Ιαπωνίας (15 Αυγούστου 1945), με την παλιά γαλλική αποικιοκρατία να έχει εκμηδενιστεί από τους Ιάπωνες και τον βασιλιά να έχει εκπέσει, ένα επαναστατικό κύμα συγκλόνισε όλο το Βιετνάμ¹⁰. Στις 19 Αυγούστου, επικράτησε νικηφόρα εξέγερση στο Ανόι και ακολούθησαν το Χουέ (23 Αυγούστου) και η Σαϊγκόν (25 Αυγούστου). Τελικά, στις 2 Σεπτέμβρη ο Χο Τσι Μινχ, ως εκπρόσωπος της προσωρινής κυβέρνησης, ανακήρυξε τη Λαϊκή Δημοκρατία του Βιετνάμ¹¹.

Ομως, η ντόπια αστική τάξη και οι διεθνείς της σύμμαχοι δεν είχαν πει ακόμα την τελευταία τους κουβέντα. Τον Σεπτέμβρη του 1945, 200.000 στρατιώτες του Τσαγκ Κάι Σεκ¹² μπήκαν στο Ανόι με το πρόσχημα του αφοπλισμού των ιαπωνικών στρατευμάτων που συνθηκολόγησαν, ενώ ταυτόχρονα βρετανικά στρατεύματα αποβιβάστηκαν στη Σαϊγκόν. Πολύ σύντομα, στα ελεγχόμενα από τον βρετανικό στρατό εδάφη εμφανίστηκαν και τμήματα του γαλλικού εκστρατευτικού σώματος¹³.

Ηταν η πρώτη ένδειξη ότι η Γαλλία θα διεκδικούσε και πάλι να διαδραματίσει αυξημένο ρόλο στην περιοχή και παράλληλα να συμβάλει στη διάσωση της καπιταλιστικής εξουσίας. Η καπιταλιστική Γαλλία ενδιαφερόταν κυρίως να ελέγξει τις οικονομικά αναπτυγμένες νότιες επαρχίες του Βιετνάμ, ενώ, όπως ήταν αναμενόμενο, η επαναφορά των γαλλικών στρατευμάτων συνοδεύτηκε με νέες θηριωδίες εναντίον του ντόπιου πληθυσμού¹⁴.

Μέσα σε αυτό το κλίμα, στις 6 Γενάρη διεξήχθησαν γενικές εκλογές για την ανάδειξη Λαϊκών Συμβουλίων και της Εθνοσυνέλευσης, στις οποίες επικράτησαν οι υποψήφιοι των κομμουνιστών. Στις 28 Φλεβάρη 1946, υπό το βάρος και των εξελίξεων στον κινεζικό εμφύλιο πόλεμο, τα στρατεύματα του Τσαγκ Κάι Σεκ συμφώνησαν να αντικατασταθούν από τα γαλλικά στρατεύματα. Οι διαπραγματεύσεις που ακολούθησαν ανάμεσα στην κυβέρνηση του Βιετνάμ και τη γαλλική κυβέρνηση δεν έφεραν κάποιο σημαντικό αποτέλεσμα, ενώ τα γαλλικά στρατεύματα συνέχιζαν τις προκλήσεις¹⁵. Στις 19 Δεκέμβρη 1946 οι Γάλλοι απαίτησαν τον αφοπλισμό της βιετναμέζικης πολιτοφυλακής και την ίδια μέρα ξεκίνησε η επίθεση του ΒΛΑΣ ενάντια σε γαλλικούς στόχους¹⁶.

Ομως, η καπιταλιστική Γαλλία ήταν αποφασισμένη να συντρίψει τον ΒΛΑΣ, ανάμεσα στα άλλα και γιατί εκτιμούσε ότι η νίκη του θα σήμαινε αρνητική εξέλιξη στη διεθνή αντιπαράθεση ανάμεσα στις δυνάμεις του σοσιαλισμού και του καπιταλισμού. Γι' αυτό, τον Οκτώβρη του 1947, ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Ζορζ Μπιντό, ζήτησε τη στήριξη των ΗΠΑ, υποστηρίζοντας ότι αν ο γαλλικός στρατός δεν κατόρθωνε να επιβάλει την «ειρήνευση» στην περιοχή, σύντομα όλη η Ινδοκίνα θα κυβερνιόταν από κομμουνιστές, γεγονός που θα επιδρούσε και σε άλλες αποικίες, όπως η Μαδαγασκάρη¹⁷.

Φυσικά, οι μέθοδοι ειρήνευσης των Γάλλων αποικιοκρατών ήταν γνωστές και πέρα από την πολεμική αναμέτρηση με τον ΒΛΑΣ περιλάμβαναν και τη μαζική τρομοκράτηση του ντόπιου πληθυσμού που στήριζε τις δυνάμεις του. Ετσι, έναν μήνα αργότερα, συγκεκριμένα στις 29 Νοέμβρη 1947, σημειώθηκε μία από τις μεγαλύτερες θηριωδίες του γαλλικού στρατού στην Ινδοκίνα: Η σφαγή του Μάι Τραχ. Ο γαλλικός στρατός έκαψε όλο το χωριό, βίασε τις γυναίκες και δολοφόνησε πάνω από 400 αμάχους, στην πλειοψηφία τους γυναίκες και παιδιά¹⁸.

Παρά τις μαζικές σφαγές του γαλλικού ιμπεριαλισμού και τα πενιχρά μέσα του, ο ΒΛΑΣ κατόρθωσε να ανακόψει τα σχέδια εκμηδένισής του και να εδραιώσει τις βάσεις του, κυρίως στις ζούγκλες και στα εδάφη του Βόρειου Βιετνάμ. Μπροστά σε αυτήν την εξέλιξη, ο γαλλικός ιμπεριαλισμός επιχείρησε έναν ελιγμό και στις 8 Μάρτη 1949 παραχώρησε «αυτονομία» στο Βιετνάμ, επαναφέροντας ως επικεφαλής τον παλιό αυτοκράτορα Μπάο Ντάι¹⁹. Μετά από λίγο, ο Μπάο Ντάι ανέλαβε και επικεφαλής της Γαλλικής Ενωσης, στην οποία, πέρα από το Βιετνάμ, προσχώρησαν ως συσχετιζόμενα το Λάος και η Καμπότζη, τον Ιούλη και τον Νοέμβρη του 1949 αντίστοιχα, διατηρώντας την κυριαρχία τους στο εσωτερικό, αλλά παραδίδοντας την ασφάλεια και την εξωτερική τους πολιτική στη γαλλική κυβέρνηση²⁰.

Την ίδια περίοδο, ο αγώνας του βιετναμέζικου λαού ευνοήθηκε από την αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων στην ευρύτερη περιοχή. Τον Οκτώβρη του 1949, ανακηρύχτηκε η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας και τον Γενάρη του 1950 η ΕΣΣΔ, η Κίνα και οι άλλες Λαϊκές Δημοκρατίες αναγνώρισαν τη Λαϊκή Δημοκρατία του Βιετνάμ, ανοίγοντας τον δρόμο για την πολύπλευρη ενίσχυσή της²¹. Ως απάντηση, στις 7 Φλεβάρη 1950, οι κυβερνήσεις του Βιετνάμ, του Λάος και της Καμπότζης αναγνωρίστηκαν από τις ΗΠΑ και τη Μεγάλη Βρετανία²². Τον Σεπτέμβρη του 1950, μετά από μια αντεπίθεση, ο ΒΛΑΣ κατόρθωσε να απελευθερώσει 5 βόρειες επαρχίες του Βιετνάμ που συνόρευαν με τη ΛΔ της Κίνας και έτσι κατόρθωσε να ανοίξει διαδρόμους ενίσχυσής του από την ΕΣΣΔ, την Κίνα και τις άλλες Λαϊκές Δημοκρατίες²³.

Την περίοδο 1950 - 1953, οι Ενοπλες Δυνάμεις του Βιετνάμ πέρασαν από τον ανταρτοπόλεμο στον πόλεμο ελιγμών και κατόρθωσαν να απελευθερώσουν πολλές επαρχίες του Βιετνάμ, ενώ στα μετόπισθεν του εχθρού συνεχιζόταν ο ανταρτοπόλεμος²⁴.

Η μάχη του Ντιέν Μπιέν Φου

Στα τέλη του 1953 και εν μέσω νέων επιχειρήσεων του ΒΛΑΣ, οι Γάλλοι ιμπεριαλιστές προσπάθησαν να ανακτήσουν την πρωτοβουλία των κινήσεων. Ως αποτέλεσμα, στις 20 Νοέμβρη 1953, ξεκίνησαν την επιχείρηση «Castor», που είχε ως στόχο την κατάληψη της κοιλάδας του Ντιέν Μπιέν Φου και τη μετατροπή της σε φρούριο. Πέρα από το γεγονός ότι αποτελούσε φυσικό οχυρό, το Ντιέν Μπιέν Φου αποτελούσε και στρατηγικό σημείο, κόμβο για την επικοινωνία με τις περιοχές των πολεμικών επιχειρήσεων του γαλλικού στρατού στο Βόρειο Βιετνάμ και για την επαφή με το Λάος²⁵.

Η γαλλική στρατιωτική επιχείρηση ξεκίνησε με ρίψη αλεξιπτωτιστών, που κατόρθωσαν να αντιμετωπίσουν τις δυνάμεις του ΒΛΑΣ και να εδραιώσουν την παρουσία τους²⁶. Στη συνέχεια, οι Γάλλοι συγκέντρωσαν έναν μεγάλο όγκο εφοδίων στην περιοχή και προχώρησαν σε εκτεταμένα αμυντικά έργα (ορύγματα, συρματοπλέγματα, νάρκες κ.τ.λ.). Τελικά, το στρατόπεδο που δημιουργήθηκε αποτελούνταν από 49 οχυρές θέσεις οργανωμένες σε βόρειο, κεντρικό και νότιο τομέα άμυνας και επανδρωνόταν από γαλλική φρουρά 16.000 περίπου ανδρών, με επικεφαλής τον στρατηγό Ντε Καστρί²⁷.

Οι Γάλλοι υπολόγιζαν ότι η ισχύς πυρός της βάσης και η υπεροχή τους στον αέρα αποτελούσαν παράγοντες που μπορούσαν να ανακόψουν οποιαδήποτε επίθεση του ΒΛΑΣ. Παράλληλα, εκτιμούσαν πως η καθήλωση σημαντικών τμημάτων του τελευταίου στην περιοχή, θα τους επέτρεπε να επιτύχουν σημαντικά πλήγματα σε άλλα σημεία.

Στις αρχές του 1954, το σύνολο σχεδόν των αξιόμαχων δυνάμεων των Βιετναμέζων ανταρτών, με επικεφαλής τον στρατηγό Βο Νγκουγιέν Γκιαπ, συνέκλιναν προς το Ντιέν Μπιέν Φου αφού πρώτα κάλυψαν με πεζοπορία τεράστιες αποστάσεις μέσα στη ζούγκλα. Οι αντάρτικες δυνάμεις είχαν και την υποστήριξη χιλιάδων αμάχων:

«Χιλιάδες πρόσθετοι τόνοι εφοδίων μεταφέρθηκαν από απλούς χωρικούς πάνω σε ποδήλατα, από τα οποία είχε αφαιρεθεί το κάθισμα και είχαν προστεθεί ενισχύσεις από ξύλο στον σκελετό και βέργες μπαμπού στα χερούλια για να διευκολύνεται ο χειρισμός σε ογκώδη φορτία»²⁸.

Οι Βιετναμέζοι περικύκλωσαν τις γαλλικές θέσεις, σχηματίζοντας καλά αναπτυγμένες γραμμές υπόγειων διαβάσεων και τάφρων²⁹. Επίσης, μετέφεραν στην περιοχή πυροβόλα και όλμους που τα είχαν σύρει «πάνω από απότομα μονοπάτια και τα είχαν παραλλάξει αριστοτεχνικά, δένοντας ακόμα και κορυφές δέντρων πάνω τους»³⁰.

Οπως τόνιζε αργότερα ο στρατηγός Γκιαπ, στις προπαρασκευαστικές επιχειρήσεις και στη μετέπειτα επίθεση ήταν καθοριστική η συμβολή της πολιτικής δουλειάς:

«Η πολιτική δουλειά έπαιξε μεγάλο ρόλο. Θεωρώντας τους πυρήνες ως κύτταρα του Κόμματος, αυτή η δουλειά προσέφερε στους αξιωματικούς και στους μαχητές μια διεξοδική πολιτική εκπαίδευση και την ιδεολογική ηγεσία, τους εμπότισε με τη μεγάλη σημασία της εκστρατείας του Ντιέν Μπιέν Φου. Εκανε όλους να συνειδητοποιήσουν ότι η επιτυχία της εκστρατείας, όπως και η επιτυχία όλης της επαναστατικής δουλειάς, έρχεται μόνο μέσα από γενναίους αγώνες, θυσίες και κακουχίες»³¹.

Στις 13 Μάρτη 1954, ο ΒΛΑΣ πραγματοποίησε την πρώτη επίθεση εναντίον των γαλλικών οχυρών. Αργά τη νύχτα, οι Βιετμίνχ κατάφεραν να καταλάβουν το οχυρό «Μπεατρίς», προκαλώντας ταυτόχρονα βαριές απώλειες στους Γάλλους. Οι επιθέσεις συνεχίστηκαν και μέσα σε 48 ώρες «τρία από τα κύρια γαλλικά οχυρά είχαν καταρρεύσει»³².

Η δεύτερη φάση της μάχης άρχισε στις 30 Μάρτη και κράτησε μέχρι τις 4 Απρίλη. Τα στρατεύματα του Γκιαπ χτύπησαν ταυτόχρονα σε πέντε σημεία της γαλλικής βάσης. Στο τέλος αυτής της φάσης, οι Γάλλοι είχαν καταφέρει, παρά τις απώλειες, να επιβιώσουν και οι Βιετναμέζοι να πλησιάσουν ακόμα πιο κοντά στην «καρδιά» της γαλλικής βάσης.

Η Πρωτομαγιά του 1954 αποτέλεσε την έναρξη της τελικής εφόρμησης των Βιετμίνχ και στις 7 Μάη κατέλαβαν με έφοδο τον κεντρικό τομέα και στη συνέχεια τον νότιο αμυντικό τομέα. Ετσι, οι εναπομείνασες γαλλικές δυνάμεις αναγκάστηκαν να παραδοθούν.

Οι Γάλλοι είχαν απώλειες 2.242 νεκρούς, 6.463 τραυματίες και 2.711 αγνοούμενους, ενώ υπολογίζουν ότι 10.754 άνδρες τους αιχμαλωτίστηκαν³³. Σε άλλη πηγή αναφέρεται ότι από τους 15.094 στρατιώτες των Γάλλων στο Ντιέν Μπιέν Φου 5.000 πέθαναν στο πεδίο της μάχης, 10.000 αιχμαλωτίστηκαν και μόλις 73 είναι γνωστό ότι διέφυγαν³⁴.

Ο στρατηγός Γκιαπ σημείωσε αργότερα:

«Το σημαντικότερο δίδαγμα του Ντιέν Μπιέν Φου είναι ότι όσο σπουδαίο και αν είναι το στρατιωτικό και οικονομικό δυναμικό του αντιπάλου, ποτέ δεν θα είναι τόσο υψηλό ώστε να υπερνικήσει τους ενωμένους ανθρώπους που παλεύουν για τα βασικά δικαιώματά τους»³⁵.

Ο απόηχος του Ντιέν Μπιέν Φου

Η επιχείρηση στο Ντιέν Μπιέν Φου επέδρασε καθοριστικά στο μέλλον των διαπραγματεύσεων με τη γαλλική κυβέρνηση που είχαν αρχίσει ήδη από τον Απρίλη του 1954. Ετσι, στις 20 Ιούλη αποφασίστηκαν ο χωρισμός του Βιετνάμ στον 17ο παράλληλο και η προσωρινή κατάπαυση του πυρός, μέχρι τη διεξαγωγή εκλογών μέσα στα επόμενα 2 χρόνια. Στην πράξη, η συμφωνία αναγνώριζε την κυριαρχία της ΛΔ του Βιετνάμ στο βόρειο τμήμα της χώρας³⁶. Παράλληλα σήμανε το τέλος των γαλλικών επιχειρήσεων στη Χερσόνησο της Ινδοκίνας. Σύντομα, οι ΗΠΑ θα έπαιρναν τη σκυτάλη των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων στην περιοχή και ο λαός του Βιετνάμ θα έπρεπε να συνεχίσει τον σκληρό αγώνα για δύο ακόμα δεκαετίες.

Παρ' όλα αυτά, η νίκη στο Ντιέν Μπιέν Φου έδωσε νέα πνοή στον ΒΛΑΣ, αλλά και στα αντιαποικιοκρατικά κινήματα σε όλο τον κόσμο.

Παραπομπές:

1. Ακαδημία Επιστημών της ΕΣΣΔ, «Παγκόσμια Ιστορία», τόμ. Ζ1, εκδ. «Μέλισσα», Αθήνα, 1961, σελ. 127 - 128.

2. Barbara Stallings - Eun Mee Kim, «Promoting Development: The Political Economy of East Asian Foreign Aid», Palgrave - Macmillan Editions, Singapore, 2017, p. 166.

3. Huynh Kim Khanh, «Vietnamese Communism 1925-1945», Cornell University Press, New York, 1982, pp. 33 - 72.

4. R. B. Smith, «Communist Indochina», Routledge Editions, Oxon & New York, 2009, pp. 5 - 6.

5. Van Nguyen Marshall, «In Search of Moral Authority», Peter Lang Publishing, New York, 2008, pp. 120 - 121, και K. W. Taylor, «A History of the Vitnamese», Cambridge University Press, Cambridge, 2013, p. 516.

6. William B. Cohen, «The Colonial Policy of the Popular Front», French Historical Studies, vol. 7, no. 3, Spring 1972.

7. Greg Huff, «World War II and Southeast Asia», Cambridge University Press, Cambridge & New York, 2020, p. Xvi.

8. Kevin Ruan, «Vietnam Wars», Manchester University Press, Manchester & New York, 2000, pp. 18 - 19.

9. Επιτροπή Μελέτης της Ιστορίας του Κόμματος Εργαζομένων Βιετνάμ, «Η εποποιία του βιετναμέζικου λαού», εκδ. «Τύμφη», Αθήνα, 1978, σελ. 35.

10. David G. Marr, «Vietnam: State, War and Revolution (1945 - 1946)», University of California Press, Berkeley, Los Angeles & London, 2013, pp. 2 - 4.

11. Επιτροπή Μελέτης της Ιστορίας του Κόμματος Εργαζομένων Βιετνάμ, «Η εποποιία του βιετναμέζικου λαού», εκδ. «Τύμφη», Αθήνα, 1978, σελ. 37.

12. Ηγέτης των εθνικιστικών αστικών πολιτικών δυνάμεων της Κίνας.

13. Α. Σ. Βορόνιν, «Βιετνάμ», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 1980, σελ. 9 - 10.

14. David G. Marr, «Vietnam. State, War and Revolution (1945 - 1946)», University of California Press, Berkeley & London, 2013, p. 276.

15. Επιτροπή Μελέτης της Ιστορίας του Κόμματος Εργαζομένων Βιετνάμ, «Η εποποιία του βιετναμέζικου λαού», εκδ. «Τύμφη», Αθήνα, 1978, σελ. 44, 47 - 48.

16. Neil L. Jamieson, «Understanding Vietnam», University of California Press, Berkeley, Los Angeles & London, 1995, p. 205.

17. «New York Times», October 12 1947.

18. «New Facts: Phu Lois Mass Murder in South Viet Nam», Foreign Languages Publishing House, Hanoi, 1959, p. 93.

19. Frank Cain, «America's Vietnam War and Its French Connection», Routledge Editions, New York & London, 2017, p. 86.

20. «The South - East Asia Handbook», Fitzroy Dearborn Publishers, Chicago & London, 2001, p. 251, και Andrew J. Rotter (ed), «Light at the End of the Tunnel», Scholarly Resources, Wilmington, 1999, p. 364.

21. Επιτροπή Μελέτης της Ιστορίας του Κόμματος Εργαζομένων Βιετνάμ, «Η εποποιία του βιετναμέζικου λαού», εκδ. «Τύμφη», Αθήνα, 1978, σελ. 55.

22. Spencer C. Tucker, «The Encyclopedia of the Vietnam War», ABC-LIO Editions, California, 2011, p. 1407.

23. Α. Σ. Βορόνιν, «Βιετνάμ», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 1980, σελ. 11.

24. Ο.π., σελ. 12.

25. Συλλογικό, «Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια», τόμ. 24, εκδ. «Ακάδημος», Αθήνα, 1981, σελ. 610.

26. Phillip B. Davidson, «Vietnam at War», Oxford University Press, Oxford & New York, 1988, pp. 193 - 194.

27. Συλλογικό, «Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια», τόμ. 24, εκδ. «Ακάδημος», Αθήνα, 1981, σελ. 610.

28. «Στρατιωτική Ιστορία», Αύγουστος 2007, σελ. 21.

29. Συλλογικό, «Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια», τόμ. 24, εκδ. «Ακάδημος», Αθήνα, 1981, σελ. 610.

30. «Στρατιωτική Ιστορία», Αύγουστος 2007, σελ. 23.

31. Phillip B. Davidson, «Vietnam at War», Oxford University Press, Oxford & New York, 1988, p. 220.

32. «Στρατιωτική Ιστορία», Αύγουστος 2007, σελ. 27.

33. «Στρατιωτική Ιστορία», Αύγουστος 2007, σελ. 39.

34. Ralph Wetterhahn, Foreword στο Roy Jules, «The battle of Dienbienphu», Carroll & Graf Publishers, New York, 2002, p. xix.

35. «Στρατιωτική Ιστορία», Αύγουστος 2007, σελ. 65.

36. Α. Σ. Βορόνιν, «Βιετνάμ», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 1980, σελ. 13 - 14.

Των
Κώστα ΣΚΟΛΑΡΙΚΟΥ και Στρατή ΔΟΥΝΙΑ*
* Ο Κ. Σκολαρίκος είναι μέλος της ΚΕ και επικεφαλής του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ. Ο Στ. Δουνιάς είναι μέλος του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ