Μιλάει ο Πικάσσο: «Πώς έγινα κομμουνιστής»

Σε αμερικάνικη επιθεώρηση δημοσιεύεται η πιο κάτω συνέντευξη του γνωστού ζωγράφου Πάμπλο Πικάσσο.

«Η προσχώρησή μου στο Κομμουνιστικό Κόμμα είναι η λογική συνέπεια όλης μου της ζωής, όλου μου του έργου γιατί, είμαι υπερήφανος γι' αυτό, δεν πήρα ποτέ τη ζωγραφική σαν διασκέδαση ή ψυχαγωγία. Θέλησα με το σχέδιο και το χρώμα, αυτά ήταν τα όπλα μου, να μπω όσο μπορούσα πιο μέσα στην ανθρώπινη ψυχή, πιο βαθειά στη γνώση του κόσμου που μας λυτρώνει κάθε μέρα και περισσότερο. Προσπάθησα με το δικό μου τρόπο να εκφράσω αυτό που νόμιζα πιο αληθινό, πιο δίκηο, πιο υψηλό, κι όλοι οι μεγάλοι καλλιτέχνες ξέρουν καλά πως αυτό είναι και το πιο ωραίο.

...Ναι, τώρα ξέρω πως αγωνίστηκα με τη ζωγραφική μου πάντα σαν αληθινός επαναστάτης, κατάλαβα όμως ταυτόχρονα πως αυτό μόνο δε φτάνει. Τα τελευταία τούτα χρόνια της τρομερής καταπιέσεως μου δείξανε πως είχα την υποχρέωση να πολεμήσω όχι μόνο με την τέχνη μου μα με ολόκληρο το είναι μου.

Και τότε πήγα προς το Κομμουνιστικό Κόμμα χωρίς τον παραμικρό δισταγμό, γιατί στο βάθος είμουνα πάντα μαζί του. Ο Ελυάρ, ο Αραγκόν, ο Κασσόν, ο Φουζερόν, όλοι μου οι φίλοι το ξέρουν καλά, κι αν ως τα τώρα δεν είχα προχωρήσει επίσημα, αυτό οφείλονταν σε ένα είδος "αφέλειας" γιατί νόμιζα πως το έργο μου κι η καρδιά μου που είτανε μαζί του φτάνανε. Μέσα μου όμως πάντα αυτό ήταν το Κόμμα μου.

Μήπως δεν είν' αλήθεια πως το ΚΚ είναι εκείνο που προσπάθησε περισσότερο να γνωρίσει και ν' αναστηλώσει τον κόσμο, να κάνει τους σημερινούς και τους αυριανούς ανθρώπους πιο λεύτερους, πιο ευτυχισμένους, με καθάρια και τίμια σκέψη; Δεν είν' αλήθεια πως οι κομμουνιστές δείχτηκαν οι πιο θαρραλέοι τόσο στη Γαλλία, όσο και στην ΕΣΣΔ και στην Ισπανία μου; Γιατί τάχα να διστάζω; Μήπως από φόβο μην αναλάβω υποχρεώσεις; Ομως αντίθετα ποτές δεν ένοιωσα τον εαυτό μου τόσο λεύτερο, τόσο ολοκληρωμένο...

Κι ακόμα βιαζόμουνα τόσο να βρω μια πατρίδα. Είμουνα πάντα εξόριστος, τώρα δεν είμαι πια. Περιμένοντας την ώρα που η Ισπανία θα μπορέσει επιτέλους να με δεχτεί, το Κομμουνιστικό Κόμμα Γαλλίας άνοιξε την αγκαλιά του και με δέχτηκε. Μέσα σ' αυτό βρήκα ανθρώπους που περισσότερο εκτιμώ, τους πιο μεγάλους σοφούς, τους πιο μεγάλους ποιητές, κι ακόμα όλες αυτές τις υπέροχες φυσιογνωμίες των Παριζιάνων επαναστατών που είδα τις μέρες του Αυγούστου.

Κι είμαι πάλι ανάμεσα στ' αδέλφια μου».

***

Ο Πάμπλο Πικάσο γεννήθηκε στη Μάλαγα στις 25 Οκτώβρη 1881. Από μικρός ακολούθησε τα βήματα του ζωγράφου πατέρα του και τότε δημιούργησε τα πρώτα του έργα. Σε ηλικία 13 ετών, με τη βοήθεια του πατέρα του, έκανε την πρώτη του έκθεση.

Σπούδασε στη Βαρκελώνη και τη Μαδρίτη και απ' το 1904 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι.

Ανάμεσα στο ογκώδες καλλιτεχνικό έργο του γνωστότερο είναι - ίσως - η «Γκουέρνικα», που απεικονίζει τον όλεθρο και την καταστροφή της πόλης απ' τη ναζιστική αεροπορία. Ο Πικάσο απέδωσε όλη την τραγικότητα του γεγονότος, χρησιμοποιώντας μαύρο, λευκό και γκρι.

Το 1944 εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα Γαλλίας και σχετική δήλωσή του δημοσιεύτηκε στην «Ουμανιτέ» στις 29 - 30 Οκτώβρη 1944 και κατόπιν σε άλλα έντυπα, όπως τον «Ριζοσπάστη», που, με πηγή αμερικάνικο έντυπο, την αναδημοσίευσε στις 16 Φλεβάρη 1945.

Συμμετείχε ενεργά στο κίνημα ειρήνης και το 1950 εκλέχθηκε μέλος του Προεδρείου του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ειρήνης. Οι ΗΠΑ, λόγω της δράσης του, αρνήθηκαν να του χορηγήσουν βίζα εισόδου στη χώρα.

Η ΕΣΣΔ τον τίμησε, βραβεύοντάς τον με το βραβείο «Στάλιν» (1950) και το βραβείο «Λένιν» (1962).

Ο Πάμπλο Πικάσο «έφυγε» στις 8 Απρίλη 1973 έχοντας κατακτήσει την παγκόσμια αναγνώριση, μα και έχοντας στρατευτεί στον αγώνα για έναν πιο δίκαιο κόσμο, για τον σοσιαλισμό - κομμουνισμό. Ο Πικάσο, ως όφειλε, δεν υπήρξε μοναχά «παρατηρητής» του κόσμου που ζούσε. Τα λόγια του είναι χαρακτηριστικά:

«Ο καλλιτέχνης είναι μια πολιτική ύπαρξη. Αντιμετωπίζει τα γεγονότα που μπορεί σπαρακτικά ή ευχάριστα και αντιδρά σε αυτά με όλο του το είναι. Τι νομίζετε ότι είναι ο ζωγράφος; Ενας ανόητος που έχει μόνο μάτια;...

Κανένας πίνακας δε δημιουργήθηκε για να διακοσμεί σπίτια. Είναι ένα εργαλείο πολέμου για επίθεση αλλά και για άμυνα εναντίον του εχθρού».

Βλ. περισσότερα:

«Ριζοσπάστης», 2.11.2014.