Ενα ντοκουμέντο για τη δράση του ΕΛΑΣ στην Κέρκυρα

Η μάχη για τη διάσωση των υποδομών του νησιού από τους Γερμανούς, μέσα από ένα άρθρο του Αλέκου Πρίφτη στη «Φωνή του Λαού»

29 Γενάρη 1946. Με άρθρο του εκδότη της, Κώστα Δαφνή, υποστηρικτή και παράγοντα του «Κέντρου» εκείνη την εποχή, η εφημερίδα «Κερκυραϊκά Νέα» υποστηρίζει ότι ο ΕΛΑΣ (από κοντά και ο ΕΔΕΣ...) απέτυχε να σώσει το λιμάνι και άλλες υποδομές του νησιού από τις καταστροφές που έκαναν αποχωρώντας οι Γερμανοί, στις 8 - 9 Οκτώβρη 1944.

Σε εκείνο το άρθρο απάντησε ο κομμουνιστής Κερκυραίος αξιωματικός Αλέκος Πρίφτης, που σκοτώθηκε τον Ιούλη του 1946 από κρατικά πυρά μαζί με συμμαχητές του στα Γιάννενα. Το κείμενο - απάντηση στο συκοφαντικό άρθρο των «Κερκυραϊκών Νέων» δημοσιεύτηκε στο φύλλο υπ' αριθμ. 148 της 31ης Γενάρη 1946 της «Φωνής του Λαού», εφημερίδας του ΕΑΜ Κέρκυρας, με τον τίτλο «Κριτική και ευθύνες».

Το πρωτοσέλιδο της «Φωνής του Λαού» με το άρθρο του Αλέκου Πρίφτη

Το άρθρο του Πρίφτη, δημοσιευμένο στην κορυφή της πρώτης σελίδας, προκάλεσε αίσθηση, καθώς διακρίνεται για το πολιτικό ήθος, την οξύνοια του λόγου και τις αξίες που αναδεικνύει, αντανακλώντας το πνεύμα των μαχητών του ΕΛΑΣ και την ιδιαίτερη προσωπικότητα του συντάκτη του.

Αλλωστε, η πλούσια δράση του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ στην Κέρκυρα εναντίον των κατακτητών ήταν γνωστή και αναγνωριζόταν πλατιά από τον λαό του νησιού. Αυτό προσπαθούσε να αποδομήσει και να συκοφαντήσει η κυρίαρχη προπαγάνδα της εποχής, εξισώνοντας μάλιστα τον ΕΛΑΣ με τον ΕΔΕΣ!

Κρίνοντας εξ ιδίων τα αλλότρια, ο ίδιος ο εκδότης των «Κερκυραϊκών Νέων» υποστήριζε πως ο κερκυραϊκός λαός δήθεν επέδειξε το... «ωραιότερον φαινόμενο παθητικής αντιστάσεως», αν και ομολογούσε ότι η μεγάλη πλειονότητα του λαού του νησιού είχε συνταχθεί με το ΕΑΜ.

Ο ισχνός στο νησί ΕΔΕΣ είχε αρνηθεί πρόταση του ΕΛΑΣ για το χτύπημα των Γερμανών με σκοπό την αποτροπή των καταστροφών. Οπως είχε αρνηθεί και οποιαδήποτε ένοπλη δράση κατά των Γερμανών στο νησί, καθώς τον Σεπτέμβρη του 1944 υπήρξε πολιτική προσυνεννόηση - συναλλαγή με τους Αγγλους και τους Γερμανούς.

Η προσυνεννόηση αυτή, που αποκαλύφθηκε αργότερα με αδιάσειστα στοιχεία και από τον ίδιο τον Δαφνή, αφορούσε την ασφαλή αποχώρηση των Γερμανών από την Κέρκυρα και την ανενόχλητη από εκείνους άφιξη στο νησί δυνάμεων του ΕΔΕΣ από την Ηπειρο, για την ανάληψη του ελέγχου της ΕΑΜοκρατούμενης Κέρκυρας, μαζί με βρετανικές δυνάμεις, εν ονόματι της Συμφωνίας της Καζέρτας.

Στον αντίποδα, ο ΕΛΑΣ έδινε μάχη να σωθούν υποδομές της περιοχής, οργανώνοντας μάλιστα με εντολή της Οργάνωσης Κέρκυρας του ΚΚΕ ειδική επιχείρηση για να αποσυνδέσει καλώδια ανατίναξης, σώζοντας ένα σημαντικό μέρος από τις πιο πολύτιμες εγκαταστάσεις της πόλης.

Της επιχείρησης αυτής ηγήθηκε ο εκτελεσμένος το 1949 καπετάνιος του ΕΛΑΣ Χρήστος Βουνιώτης, με τη σύμφωνη γνώμη του Αλέκου Πρίφτη, νέου διοικητή του ΕΛΑΣ Κέρκυρας μετά από λίγες ώρες. Σε εμπιστευτική επιστολή στις 9 Οκτώβρη 1944 (την υπέγραφε ο Γραμματέας της, Βασίλης Ανθης) η Οργάνωση του ΚΚΕ τόνιζε χαρακτηριστικά ότι και με αυτήν την πρωτοβουλία της - που υλοποίησε ο ΕΛΑΣ - για την αποτροπή των καταστροφών, είναι έτοιμη «να παρουσιαστεί αύριο στον κερκυραϊκό λαό με το μέτωπο ψηλά».

Ακολουθεί το άρθρο του Αλέκου Πρίφτη, όπως το επιμελήθηκε για την εφημερίδα μας, μαζί με το υπόλοιπο υλικό, ο Κερκυραίος Χρήστος Κορφιάτης, με αφορμή την επέτειο έναρξης του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Η ανακοίνωση - εμπιστευτική επιστολή της ΚΟ Κέρκυρας του ΚΚΕ για την επιχείρηση διάσωσης των εγκαταστάσεων της πόλης από τους Γερμανούς

* * *

«Κριτική και ευθύνες»

«"Ηθέλησαν και αι δύο (παρατάξεις) να εμφανίσουν ότι η Αντίστασις του Κερκυραϊκού Λαού δεν υπήρξε καθολική αλλά αποτέλεσμα της δράσεως κομματικών παρατάξεων... Και με λάβαρα τους τίτλους ενός ανυπάρκτου αγώνος θριαμβολογούν και προσπαθούν να δώσουν περιεχόμενο εις μίαν προσπάθειαν ευτελούς πολιτικής. Εν τούτοις όλοι αυτοί οι αγωνισταί της αντιστάσεως δεν εκινήθησαν εναντίον ελαχίστων Γερμανών και άφησαν να διαπραχθή το μεγαλύτερον κατά της Κερκύρας έγκλημα".

("Κερκυραϊκά Νέα" 29-1-1946)

Στη νέα τους "εξόρμηση" τα "Κερκυραϊκά Νέα" προβάλλουν τιμητές. Ξεχνούν όμως πως όποιος για τα μεγάλα εθνικά γεγονότα υψώνει την αξίωση να κρίνει τις πράξεις των άλλων, πρέπει όχι μόνο να 'ναι απαλλαγμένος απ' τα σφάλματα των "κρινομένων", μα να μπορεί να παρουσιάσει και την ανάλογη δική του δράση.

Τα "Κερκυραϊκά Νέα" ανήκουν στο "Δημοκρατικό Κέντρο"! Αυτό βασικά τα καθιστά αναρμόδια να μιλάνε και να κρίνουν την Αντίσταση. Γιατί το "Κέντρο" σ' όλη την περίοδο της κατοχής άφησε τον ελληνικό λαό στην τύχη του. Εσκυψε υποτακτικά το κεφάλι. Οργάνωσε τη συνωμοσία της σιωπής και της συκοφαντίας. Και απουσίασε επιδειχτικά απ' όλη τη μεγαλόπρεπη λαϊκή εποποιία μόνο και μόνο γιατί φοβόντανε την κρίση και τη δύναμη του ξυπνημένου λαού.

Αυτό ακριβώς το "Κέντρο" μάς κατηγορεί ότι η Αντίστασή μας, η Αντίσταση που καθοδήγησαν το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ, είναι προσπάθεια "ευτελούς πολιτικής". Μα υπενθυμίζουμε στους άτεγκτους μεταπολεμικούς κριτές μας ότι η σκλαβιά αυτόματα χώρισε τον ελληνικό λαό στους πατριώτες - αγωνιστές, στους συνεργάτες του καταχτητή και στους φιλοτόμαρους ή πολιτικάντηδες αδιάφορους. Και για τον Αγώνα χρειάστηκαν αγωνιστές. Και αγωνιστής δεν υπήρξε το "Δημοκρατικό Κέντρο"!

Μπορεί ν' αγαναχτεί τώρα, μπορεί να βρίζει, μπορεί να διαστρέφει (αυτό είναι "ευτελής πολιτική"), μα είναι γεγονός αναμφισβήτητο πως ο λαός έκαμε την Αντίστασή του, παλλαϊκή, θαρραλέα, θαυμαστή και χωρίς το "Κέντρο" που παρουσιάστηκε λάβρο μόλις οι λόγχες του Σκόμπι "απελευθέρωσαν" την Ελλάδα.

Συνεπέστατοι με τη γενική πολιτική τους, οι εδώ εκπρόσωποι του Κέντρου προσπαθούν να λερώσουν την τοπική μας Αντίσταση.

Μα ξαίρουμε όλοι πως το Κέντρο ΑΠΟΥΣΙΑΣΕ. Ο ΕΔΕΣ στην αντεθνική σύζευξή του με τους Γερμανούς, Τάγματα Ασφαλείας κτλ., ήταν ταυτόχρονα και Αγγλος μισθοφόρος και οι μισθοφόροι δεν κάνουν αντίσταση. Αγοράζονται και πουλιούνται. Ετσι το συνολικό βάρος της Κερκυραϊκής Αντίστασης έπεσε πάνω στο ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ.

Από τις 28/8/1944 ο ΕΛΑΣ ήταν κινητοποιημένος στα Γύρου, έτοιμος να χτυπήσει τους Γερμανούς. Το Γεν. Στρατηγείο διατάσσει συνεργασία με τον ΕΔΕΣ. Είναι η εποχή της Εθνικής Ενότητας. Μακριές συνεννοήσεις με τον ταγ/χη Γιάννη Μεταξά του ΕΔΕΣ δεν καταλήγουν σ' αποτέλεσμα. Τον αντικαθιστά ο αντισυν/χης Μουρτίκας Ν.

Ο ΕΔΕΣ δείχνει καθαρά πως δε θέλει να χτυπήσει τους Γερμανούς. Μ' αξίωσή του η Στρατιωτική Διοίκηση καθορίζει σκοπό την εξασφάλιση της τάξης μετά την αποχώρηση των Γερμανών! Δε θέλει να χτυπήσει. Μανουβράρει σκόπιμα εν όψει της Καζέρτας και δεν μπορεί βέβαια να παλαίψει με τους Γερμανούς που τον προστάτεψαν ένα χρόνο στη Λάκκα - Σούλι.

Μπρος στην απαράδεχτη αυτή κατάσταση η Κομμουνιστική Οργάνωση της Κέρκυρας με έγγραφο δηλώνει ότι δεν παραδέχεται το σταύρωμα των χεριών και θα πάρει όποια μέτρα μπορέσει. Κι ο ΕΛΑΣ (10 Σύν/μα) αντιλαμβάνεται ότι πρέπει οπωσδήποτε να βοηθήσει τους συναγωνιστές του που μάχονται απέναντι.

Χωρίς λοιπόν το "Δημοκρατικό Κέντρο" οργανώνεται και εκτελείται μ' επιτυχία η αρπαγή αυτοκινήτου του συνεργείου επισκευών των Γερμανών. Οι τελευταίοι στέλνουν ολόκληρη μηχανοκίνητη φάλαγγα στα Γύρου για την ανεύρεσή του. Με κίνδυνο ζωής πολλών Ελασιτών και συνεργασία Πολωνών πετύχαμε το κόψιμο των καλωδίων για την ανατίναξη του λιμανιού. Οι υπονομεύσεις υπάρχουν ακόμα, αψευδέστατοι μάρτυρες.

Οι σποραδικές μας συγκρούσεις αποφέρουν: 70 αιχμαλώτους, 3 αυτοκίνητα, 4 μοτοσυκλέττες, 24 ταχυβόλα, αφθονία όπλων και πυρομαχικών. Κλάψαμε τέσσερους συναγωνιστές μας νεκρούς. Κάτι λέει και η προσφορά μας. Κι' αυτό, όταν οι Εδεσίτες μάς ήρθαν πριν φύγει ο καταχτητής και αξιούσαν τον... αφοπλισμό μας, για να ολοκληρώσουν την προδοσία τους.

Μα τότε το "Κέντρο" απουσίαζε, δεν δρούσε! Και φυσικά δεν έκανε... σφάλματα! Και τώρα, μόλις τώρα που πήρε την ευλογία του Μακ Νηλ, ξύπνησε για να κάνει κριτική. Κριτική. Και να καταλογίσει ευθύνες! Αυτό όμως για κάθε τίμιον άνθρωπο είναι η ΕΥΤΕΛΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ. ΕΥΤΕΛΗΣ όπως ήταν η πολιτική του, και στο διάστημα της κατοχής».

Ποιος ήταν ο Αλέκος Πρίφτης

 

Υπήρξε ο σημαντικότερος μαχητής του ΕΛΑΣ στην Κέρκυρα και στερνός διοικητής του 10ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ Κέρκυρας, καθώς και επί μακρόν διευθυντής (υπεύθυνος ύλης) της εφημερίδας του ΕΑΜ Κέρκυρας. «Ο ήρωας του λαού μας Αλέκος Πρίφτης αρνήθηκε την παράδοση των όπλων του Συντάγματος εις τους Αγγλους», έγραψε για εκείνον ο συναγωνιστής του λοχαγός του ΕΛΑΣ Κίμων Καλοδίκης, αδελφός του δολοφονημένου στη Λάρισα το 1947, ήρωα του λαού και του ΚΚΕ, Σπύρου Καλοδίκη.

Μερικές βδομάδες μετά τη δημοσίευση του άρθρου του, ο Αλέκος Πρίφτης (1911 - 1946) καταδικάστηκε από δικαστήριο της Κέρκυρας σε κάθειρξη 5 χρόνων και 6 μηνών, ως υπεύθυνος για «συκοφαντική δυσφήμηση» της δυναστείας των Γλίξμπουργκ σε άρθρο του στη «Φωνή του Λαού», ενώ ήδη είχε καταδικαστεί με άλλες ποινές φυλάκισης, καθώς και με εξορία στην Πάργα, για παρόμοιους πολιτικούς λόγους.

Ηγήθηκε στρατιωτικά ομάδας καταδιωκόμενων, που αποτέλεσε μία από τις πρώτες άτυπες αντάρτικες ομάδες του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας στην Ηπειρο. Τον Φλεβάρη του 1949 η Κυβέρνηση του Βουνού, με απόφασή της, ανακήρυξε τον Αλέκο Πρίφτη, για τον οποίο είναι γνωστά τρία ποιήματα Κερκυραίων συναγωνιστών του γραμμένα το 1946, ταγματάρχη πεζικού, τιμημένο νεκρό του ΔΣΕ.