Νέες ευρωατλαντικές πιέσεις για «ευθυγράμμιση» στην αντιπαράθεση με τη Ρωσία

 Αξιωματούχοι ΕΕ και ΗΠΑ πηγαινοέρχονται στην περιοχή, ενώ η Πρίστινα αποκλείει τη δημιουργία Ενωσης Σερβικών Κοινοτήτων

Κλιμακώνεται αμείωτα η ιμπεριαλιστική αντιπαράθεση του ευρωατλαντικού μπλοκ με τη Ρωσία στα Βαλκάνια, καθώς και οι δύο πλευρές διεκδικούν ολόπλευρη αναβάθμιση της θέσης τους σε αυτήν την κρίσιμη περιοχή, προσπαθώντας να παρέμβουν με όλους τους τρόπους στις ενδοαστικές διεργασίες και στις εξελίξεις σε κάθε χώρα.

Καθώς εντείνονται οι πιέσεις από ΗΠΑ και ΕΕ για «ευθυγράμμιση» του Βελιγραδίου στην αντιπαράθεση με τη Ρωσία, μεταξύ άλλων με υιοθέτηση των αντιρωσικών κυρώσεων, ο υπουργός Εξωτερικών της Σερβίας Ιβ. Ντάτσιτς επανέλαβε ότι «το ζήτημα της ένταξης στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας θα εξαρτηθεί από τα εθνικά και κρατικά μας συμφέροντα», αν και σημείωσε ότι «θεωρούμε λάθος να παραβιάζεται η εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας». Είπε ακόμα ότι «κριτήριό μας είναι το συμφέρον της Σερβίας. Οι δυτικές χώρες δεν έδειξαν καμία κατανόηση για την εδαφική ακεραιότητα της Σερβίας, παρόλο που τώρα έχουν επανενεργοποιήσει τη σημασία της αρχής της εδαφικής ακεραιότητας. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν μας βοηθά ούτε μας ενθαρρύνει να κάνουμε μια επιλογή όταν πρόκειται για κυρώσεις κατά της Ρωσίας».

Υπενθυμίζεται ότι το Βελιγράδι έχει καταδικάσει τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ωστόσο μέχρι τώρα δεν υιοθετεί τις ευρωατλαντικές αντιρωσικές κυρώσεις, επικαλούμενο μεταξύ άλλων τη στήριξη από τη Μόσχα στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ενάντια στα σχέδια αναγνώρισης της «ανεξαρτησίας» του προτεκτοράτου του Κοσόβου. Παράλληλα, το σερβικό κεφάλαιο διατηρεί ισχυρές μπίζνες με τη Ρωσία, αλλά και με την Κίνα.

Υπό «διαρκή πίεση» το Βελιγράδι

Η συζήτηση γύρω από μια πιθανή αλλαγή της στάσης του Βελιγραδίου αναζωπυρώθηκε μετά και την πρόσφατη επίσκεψη που έκανε στη σερβική πρωτεύουσα ο σύμβουλος του αμερικανικού ΥΠΕΞ, Ντέρεκ Τσολ, που - όπως υποστήριξε ο Ντάτσιτς - υπενθύμισε ότι οι αρχές της χώρας πρέπει να αποφασίσουν για την επιβολή κυρώσεων κατά της Ρωσίας, γιατί διαφορετικά η Σερβία «δεν θα μπορέσει ν' αναπτυχθεί».

Ο Σέρβος ΥΠΕΞ ανέφερε ακόμα ότι και από την ΕΕ η Σερβία βρίσκεται υπό «διαρκή πίεση», με στόχο την «ευθυγράμμιση της εξωτερικής πολιτικής του Βελιγραδίου» με τη δική της.

Την ίδια στιγμή, σχολιάζοντας ευρύτερα τις εξελίξεις γύρω από την Ουκρανία και τις διαστάσεις τους, ο Ντάτσιτς υποστήριξε πως «η ουκρανική σύγκρουση είναι ένας ακόμη παγκόσμιος πόλεμος, το ιδιαίτερο είναι ότι οι ένοπλες ενέργειες γίνονται σ' ένα συγκεκριμένο μέρος. Ουσιαστικά, σχεδόν όλος ο κόσμος βρίσκεται στη μία ή στην άλλη πλευρά». Ο ίδιος πρόσθεσε ότι «στον ΟΗΕ υπάρχουν πρωτοβουλίες για τη δημιουργία μιας ομάδας φίλων του ενός ή του άλλου».

Αναφερόμενος στην προσπάθεια του Βελιγραδίου για λογαριασμό του σερβικού κεφαλαίου να «ισορροπήσει» ανάμεσα σε αυτές τις «διαφορετικές πλευρές», με τα σχετικά περιθώρια να «στενεύουν» όλο και περισσότερο, ο Ντάτσιτς ισχυρίστηκε ότι «εμείς αποφεύγουμε να λάβουμε μέρος σε τέτοια, καθώς το να είμαστε σε μία από τις ομάδες που ορίζονται μ' αυτόν τον τρόπο σε κατατάσσει στη θέση του εχθρού για τους εκπροσώπους της άλλης ομάδας».

Νέα πήγαινε - έλα από αξιωματούχους ΕΕ και ΗΠΑ σε Σερβία και Κόσοβο

Στο μεταξύ, λίγες βδομάδες μετά τη μεγάλη ένταση που κυριάρχησε στις σχέσεις Σερβίας - Κοσόβου και τα οδοφράγματα που είχαν στήσει Σέρβοι του Κοσόβου, καταγγέλλοντας τις κινήσεις της Πρίστινας εναντίον τους, η ΥΠΕΞ του Κοσσυφοπεδίου Ντονίκα Γκερβάλα επανέλαβε ότι η Πρίστινα δεν πρόκειται ποτέ να δεχτεί μια Ενωση Σερβικών Δήμων με εκτελεστικές εξουσίες, επιμένοντας ότι αυτό θα συνιστούσε παραβίαση του Συντάγματος.

Υπενθυμίζεται ότι η δημιουργία μιας τέτοιας Ενωσης περιλαμβάνεται σε συμφωνίες που υπέγραψε η προηγούμενη κοσοβάρικη κυβέρνηση με τη Δύση, στο πλαίσιο των διεργασιών για τους όρους εξομάλυνσης των σχέσεων Βελιγραδίου - Πρίστινας. Το Συνταγματικό Δικαστήριο όμως τελικά αποφάνθηκε αρνητικά και η Πρόεδρος Βιόσα Οσμάνι δήλωσε ότι οι εθνικά Σέρβοι είναι ευπρόσδεκτοι να ιδρύσουν μια τέτοια ένωση, η οποία όμως θα λειτουργεί ως ΜΚΟ. Ο δε πρωθυπουργός Αλμπιν Κούρτι δήλωσε ότι μια «παράλληλη δομή» δεν μπορεί να συνυπάρξει με την κυβέρνηση και θα ήταν καταδικασμένη σε αποτυχία, όπως στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη.

Αναφερόμενο στον διάλογο που γίνεται προσπάθεια να συνεχιστεί με τη Σερβία, η Γκερβάλα είπε ότι η Σερβία πρέπει να κάνει παραχωρήσεις σχετικά με τα δικαιώματα των Αλβανών στη Σερβία και «πολλά άλλα θέματα».

Στις αρχές της βδομάδας βρέθηκε στην Πρίστινα η ΥΠΕΞ της Σλοβενίας Τάνια Φαγιόν που δήλωσε: «Ολοι ανησυχούμε για τους κινδύνους ασφαλείας στα Βαλκάνια - θέλουμε ισχυρά Βαλκάνια και ισχυρό Κόσοβο. Για τις εντάσεις στον βορρά, είπα ότι το Κοσσυφοπέδιο θα πρέπει να προσπαθήσει να εξομαλύνει τις σχέσεις του. Ας ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για να μιλήσουμε για την πρόταση που υποστηρίζεται από την ΕΕ σχετικά με την πλήρη εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Κοσσυφοπεδίου και Σερβίας». Η Φαγιόν επανέλαβε ότι η Σλοβενία θα υποστηρίξει την ένταξη του Κοσσυφοπεδίου στο Συμβούλιο της Ευρώπης, αλλά δεν αναφέρθηκε στην πρόσφατη αίτηση ένταξής του στην ΕΕ.

Στα τέλη της βδομάδας αναμένονται στην περιοχή, για πολλοστή φορά τους τελευταίους μήνες, τόσο ο ειδικός απεσταλμένος της ΕΕ για τα Βαλκάνια, Μίροσλαβ Λάιτσακ όσο και ο Αμερικανός ομόλογός του, Γκάμπριελ Εσκομπάρ, για επαφές σε Βελιγράδι και Πρίστινα.