Επιλογή γλώσσας

Τετάρτη 5 Απριλίου 2023

Η σφαγή των κατοίκων της Κλεισούρας από τους Ναζί


Μία από τις πιό φοβερές αιματοχυσίες που προκάλεσαν οι Ναζί εγκληματίες στη χώρα μας, στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής 1941-1944, ήταν η σφαγή του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού, σχεδόν όλων των γυναικόπαιδων και των γερόντων, μαζί και του παπά και της παπαδιάς του χωριού, συνολικά 280 ατόμων, στην Κλεισούρα της Καστοριάς, στις 5 Απριλίου 1944.

Ήταν παραµονές Μεγάλης Εβδοµάδας και η πολύπαθη Κλεισούρα ανήλθε στον Γολγοθά του µαρτυρίου της, για να διδάξει και να δείξει στους ελεύθερους λαούς τον δρόµο της αυτοθυσίας, της αρετής και της ελευθερίας.

Το πρωί εκείνης της ημέρας 5-4-1944, ένα τμήμα ανταρτών του ΕΛΑΣ, του οποίου ηγούνταν ο καθηγητής φιλολογίας Αλέξης Ρόσιος από τη Σιάτιστα, γνωστός ως "καπετάν Υψηλάντης" χτύπησε στη στρατηγική θέση Νταούλι της Κλεισούρας, την  εμπροσθοφυλακή μιας γερμανικής φάλαγγας, με συνέπεια από τα πυρά τους να σκοτωθούν δύο προποµποί Γερµανοί µοτοσικλετιστές.
Οι επικεφαλής αξιωµατικοί των χιτλερικών, ενηµερώνουν αμέσως τα φρουραρχεία της Καστοριάς και του Αµυνταίου, καθώς και το τάγµα των Ες-Ες της Κοζάνης και δίνουν εντολή να προβούν σε πράξεις αντιποίνων κατά του ανυποψίαστου άµαχου πληθυσµού, που εκείνη τη µέρα αποτελούνταν µόνο από γυναικόπαιδα και γέροντες, καθώς οι άνδρες του χωριού είχαν αποφασίσει να αποµακρυνθούν για ασφάλεια στα γύρω βουνά και στο Μοναστήρι της Παναγίας, µε την ελπίδα ότι η γερµανική δολοφονική µανία θα άφηνε άθικτους τους γέροντες και τα γυναικόπαιδα.

Ο αιμοδιψής Ναζί σφαγέας της Κλεισούρας Καρλ Σύμερς


Ο σφαγέας της Κλεισούρας
Ο σφαγέας της Κλεισούρας, αντισυνταγµατάρχης Καρλ Σύµερς, διοικητής του 7ου Τεθωρακισµένου Συντάγµατος Αστυνοµίας Γρεναδιέρων Ες-Ες, θεωρούσε ότι ο ελληνικός πληθυσµός περιέθαλπε και υποστήριζε τους αντάρτες και ως εκ τούτου όλοι ήταν συνένοχοι στην αντίστασή τους κατά του Άξονα. 
Οι αρχιτέκτονες του εγκλήµατος έστειλαν αρχικά µέσα στην κωµόπολη ανιχνευτές, για να τους καθησυχάσουν ότι δεν θα τους πειράξουν, ώστε να µην τραπούν σε φυγή. Πίσω τους ακολουθούσαν πάνοπλοι οι εκτελεστές και οι εµπρηστές των Ναζί. Τα απάνθρωπα κτήνη των Ες-Ες και οι γερµανοφορεµένοι Βούλγαροι κοµιτατζήδες υπό την αρχηγία των Γερµανών διοικητών της Καστοριάς Ράισλ και Χίλντενµπραντ και την καθοδήγηση του βουλγαρίζοντα αρχικοµιτατζή Κάλτσεφ και των συντρόφων του, ξεχύθηκαν στο χωριό και άρχισαν να δολοφονούν τους κατοίκους και να πυρπολούν τα σπίτια τους, σπέρνοντας αδιάκριτα την καταστροφή, τον όλεθρο και το θάνατο.
Οικογένειες ολόκληρες ξεκληρίστηκαν. Ξεκοίλιαζαν έγκυες γυναίκες, λόγχιζαν βρέφη αβάπτιστα και νήπια, µητέρες έπεφταν νεκρές µε τα τέκνα τους στην αγκαλιά, νεαρές κοπέλες σφαγιάζονταν πάνω στο άνθος της ηλικίας τους, σεβάσµιοι γέροντες και γερόντισσες που σε όλη τους τη ζωή υπερασπίστηκαν τα ιδανικά της πατρίδας γίνονταν παρανάλωµα του πυρός µέσα στις οικίες τους. 

Το αίµα των αθώων τρέχει στα σπίτια και τους δρόµους της πονεµένης Κλεισούρας, µέσα σε µια ασύλληπτη εικόνα φρίκης.
Κανείς δεν κατάφερε να σταµατήσει τους αιµοδιψείς επιδροµείς από το φρικιαστικό έργο της οµαδικής σφαγής και της πυρπολήσεως, ούτε και ο παπα-Γιώργης Μήτρας που µε το σταυρό στο χέρι εκτελείται ως νεοµάρτυρας και κατακρεουργείται στην προσπάθειά του να καταπραΰνει το µένος των αδίστακτων οργάνων του Χίτλερ, επικαλούµενος την ευσπλαχνία τους.

Πυρπολημένα τα σπίτια στη συνοικία Αγίου Δημητρίου της Κλεισούρας


Κόλαση

Μέσα στο δίωρο διάστηµα που όριζε η διαταγή µετατρέπουν τα πάντα σε κόλαση σπέρνοντας το αίµα, τη φρίκη και τον θάνατο και αφήνοντας πίσω τους διακόσια ογδόντα (280) αθώα θύµατα, που κλείνουν τον ευρύ κατάλογο των νεκρών της Επιχείρησης «Μαγιάτικη Καταιγίδα», τον Απρίλη του 1944.
Ο πολιτικός εντεταλµένος του Γ΄ Ράιχ στα Βαλκάνια, Χέρµαν Νοϊµπάχερ χαρακτήρισε την επιχείρηση στην Κλεισούρα «παράλογο λουτρό αίµατος» και επισήµανε πως οι φρικαλεότητες που διεπράχθησαν παρέβαιναν τις πάγιες διαταγές περί αντιποίνων του Ανώτερου Στρατιωτικού Διοικητή Νοτιοανατολικής Ευρώπης Στρατάρχη Μαξιµίλιαν φον Βάικς.

Τις επόµενες µέρες οι κάτοικοι των γύρω περιοχών µε τρόµο θα βλέπουν την Κλεισούρα να καίγεται και τη φωτιά να συµπληρώνει το έργο της καταστροφής. Όσοι είχαν καταφύγει στα δάση, επιστρέφοντας το επόµενο πρωί, δε βρίσκουν τίποτε άλλο παρά µόνο ερείπια και νεκρούς. Άλλοι αγκάλιαζαν τα πτώµατα των οικείων τους και άλλοι µάταια αναζητούσαν τους καµένους συγγενείς τους.


Απέραντο νεκροταφείο

Η Κλεισούρα είχε µετατραπεί σε ένα απέραντο νεκροταφείο και το κοιµητήριο του χωριού δεν επαρκούσε για να ταφούν τα διακόσια ογδόντα (280) θύµατα, που θάβονταν στις αυλές των εκκλησιών και των σπιτιών και στις πλαγιές του βουνού. Η φοβερή ναζιστική θηριωδία είχε ολοκληρωθεί µε µια ανείπωτη καταστροφή εκατοντάδων οικιών και δηµοσίων κτηρίων, µεταξύ των οποίων και το ηµιγυµνάσιο, η αστική σχολή, το νέο δηµοτικό σχολείο (που είχε ιδρυθεί το 1919) και η µεγάλη βιβλιοθήκη τους. 

Όπως κατέθεσε στη δίκη του εγκληματία Αντόν Κάλτσεφ, που έγινε στο ΔιαρκέςΣτρατοδικείο Θεσσαλονίκης τον Μάϊο του 1948, ο γιατρός Λ. Τσαμίσης: "Οι Γερμανοί μαζί με τις συμμορίες του Κάλτσεφ περικύκλωσαν την Κλεισούρα και έβαλαν φωτιά. Καθέναν που επιχειρούσε να βγει έξω από το σπίτι του τον πυροβολούσαν. Τη γυναίκα του γιατρού Αργυρόπουλου, τη Μαρία, την έκαψαν ολοζώντανη μέσα στο σπίτι της. Από τότε ο γιατρός τρελάθηκε. Ένα παθιδάκι σφάχτηκε σαν αρνί από έναν κομιτατζή. Τα θύματα ήταν τόσα πολλά που δεν τα χώρεσε το νεκροταφείο και τα έθαψαν στις αυλές των σπιτιών"

Σύµφωνα µε τις επίσηµες εκθέσεις που συντάχθηκαν µετά την πυρπόληση της Κλεισούρας, από τις 350 οικίες οι 150 καταστράφηκαν ολοσχερώς και άλλες 25 µερικώς. 

Ο αιμοσταγής Ναζί Σύμερς επανέλαβε το έγκλημά του με την σφαγή των κατοίκων του χωριού Πϋργοι (Κατράνιτσα) Εορδαίας στις 23 Απριλίου 1944 και το ολοκαύτωμα του Διστόμου στις 10 Ιουνίου 1944.  Αργότερα ο ίδιος σκοτώθηκε από τον ΕΛΑΣ και βρίσκεται θαμμένος σήμερα στο γερμανικό πολεμικό νεκροταφείο του Διονύσου 

Επρόκειτο για ένα πραγματικό ολοκαύτωμα που δικαιολογημένα ο λαός το ονόµασε σφαγή. Ένα έγκλημα των Ναζί, που πρέπει να παραμένει διαχρονικά στη μνήμη μας, όπως και όλα τα άλλα εγκλήματα που διέπραξαν οι Γερμανοί κατακτητές στην Ελλάδα τα μαύρα χρόνια της Κατοχής. Προκειμένου να μην ξαναζήσει η χώρα μας το φασισμό και το ναζισμό.

Χαροκαμένες Κλεισουριώτισσες θρηνούν για τους νεκρούς του Ολοκαυτώματος, στο πάνδημο μνημόσυνο που έγινε στη Θεσσαλονίκη, στην πλατεία Αγίας Σοφίας, στις 2 Νοεμβρίου 1944


Πηγή: Με πληροφορίες αντλήθηκαν από το «Χρονικό του ολοκαυτώματος της Κλεισούρας από τις γερμανικές δυνάμεις Κατοχής στις 5 Απριλίου 1944», του δρ Νικόλαου Σιώκη, το περιοδικό "Εθνική Αντίσταση", την εφημερίδα "Ο Περδίκας και η Εορδαία" και το μαρτυρολόγιο "Έπεσαν για τη ζωή", τόμος 4α, έκδοση της Κ.Ε. του ΚΚΕ, Αθήνα 2001 και Στράτος Δορδανάς, "Το αίµα των αθώων. Αντίποινα των γερµανικών αρχών κατοχής στη Μακεδονία, 1941-1944, εκδ. Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», Αθήνα 2007.

  

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Tα σχόλια στο μπλοκ πρέπει να συνοδεύονται από ένα ψευδώνυμο, ενσωματωμένο στην αρχή ή το τέλος του κειμένου