Τι ήταν τελικά η Σοβιετική Ένωση;

Τυχαία ανακάλυψα στο ρωσικό ιντερνέτ ένα άρθρο του Ρώσου Sergkei Maltsev για την Σοβιετική Ένωση.

Αποφάσισα να το μεταφράσω για τους φίλους και συντρόφους. Το άρθρο γράφτηκε στην μετα-σοβιετική εποχή. Τα συμπεράσματα δικά σας.

*********

ΤΙ ΗΤΑΝ ΤΕΛΙΚΑ Η ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ;

«Μια φορά σ’ ένα δρόμο με σταμάτησαν δυο πιτσιρίκια και με ρώτησαν ξαφνικά:

- Κύριε, πείτε μας, πως ζούσατε στην Σοβιετική Ένωση; Πείτε μας, πως ζούσατε; Στο σχολείο μας λένε, ότι στην Σοβιετική Ένωση ήταν χάλια, ενώ οι γονείς και οι γνωστοί των γονιών μας, μας λένε, ότι ζούσανε μια χαρά. Κύριε, δεν ξέρουμε ποιους να πιστέψουμε: τους δασκάλους στο σχολείο, ή τους γονείς μας;

Ένιωσα ένα τσίμπημα στην καρδιά, δάκρυσα. Οι μνήμες ξαναγύρισαν. Είπα στα παιδιά να κάτσουμε κάπου με την άνεση και δυο ολόκληρες ώρες τους έλεγα για την Σοβιετική Ένωση. Για τα εργοστάσια και τις φάμπρικες, που δούλευαν ρολόι, για τα απέραντα χωράφια των κολχόζ και των σοβχόζ, που βογκούσαν από σιτάρι και κριθάρι. Για τα δωρεάν σχολεία και πανεπιστήμια, για τα δωρεάν νοσοκομεία και σπίτια. Για τα παραθεριστικά κέντρα των πιονέρων, όπου χαρούμενα και πολύ χρήσιμα για την υγεία ξεκουράζονταν τα καλοκαίρια οι μαθητές. Τους είπα για τα δωρεάν γυμναστήρια, που λειτουργούσαν σε κάθε συνοικία της πόλης ή χωριού. Με κομμένη την ανάσα με άκουγαν τα παιδιά της σημερινής καπιταλιστικής Ρωσίας, λες και τους διηγήθηκα την ζωή ενός άλλου πλανήτη, που δεν υπάρχει στην Γη.

- Κύριε, αφού τόσο καλή ήταν η Σοβιετική Ένωση, τότε γιατί την αφήσατε να καταστραφεί; Γιατί δεν την υπερασπιστήκατε, όταν κινδύνεψε; - με ρώταγαν τα αγόρια.

- Εξαπάτησαν τον λαό,- με πολύ πίκρα και πόνο απάντησα εγώ, κρυφά σκουπίζοντας τα δάκρια. – Μας είχαν υποσχεθεί μια ακόμη καλλίτερη ζωή απ’ αυτήν που είχαμε και μεις, λόγω της απληστίας και βλακείας μας, πιστέψαμε τους ψεύτες και τους προδότες. Και τώρα τραβάμε τα μαλλιά μας.

Το πρώτο αγόρι με ρώτησε:

- Δεν μπορώ να το πιστέψω, ότι εσείς, συνηθισμένος άνθρωπος, στην σοβιετική εποχή μπορούσατε, επειδή έτσι σας κάπνισε να πετάξετε με το αεροπλάνο στην Μόσχα για να δείτε μια παράσταση στο θέατρο και το βράδυ να γυρίσετε στην πόλη σας στην άλλη άκρη της χώρας! Οι γονείς μου δουλεύουν νύχτα-μέρα, λείπουν συνεχώς απ’ το σπίτι και πάλι αιωνίως δεν φτάνουν τα λεφτά. Στην Μόσχα δεν πήγαμε ποτέ και στο θέατρο πήγα μόνο μια φορά πριν πέντε χρόνια…

Και γω κυριεύτηκα απ’ τις αναμνήσεις και είπα στα παιδιά πόσο αδελφωμένα κι ειρηνικά ζούσαν στην Σοβιετική Ένωση όλοι οι λαοί. Τους είπα πως στους τόπους δουλειάς υπήρχαν δωρεάν λέσχες διατροφής- φάε ψωμί όσο θέλεις, φάε φαί όσο θέλεις, στην υγειά σου! Και τι όμορφα περνούσαμε τις διακοπές! Πχ στην αρχή πέταγες στα Καρπάθια, από κει πετάς στον Καύκασο να ξεκουραστείς κι εκεί κάμποσες μέρες, και στην επιστροφή πετάγεσαι στην Μαύρη Θάλασσα να κάνεις τα μπανάκια σου και γυρίζεις ξεκούραστος, γεμάτος ενέργεια στο σπίτι σου, στην πόλη σου ή στο χωριό σου. Κι ο μισθός που είχες, σου επέτρεπε να κάνεις τέτοια πράγματα με τις επικρατούσες στην σοβιετική εποχή τιμές. Και η χώρα ήταν άλλη, μεγάλη, απέραντη και οι άνθρωποι ήταν άλλοι- δεμένοι μεταξύ τους. Τώρα καταλαβαίνω κι εγώ: το μεγάλο και το αληθινό φαίνεται καθαρά από την απόσταση. Τώρα πέρασαν τα χρόνια, χάθηκε, εξαφανίστηκε η μεγάλη πατρίδα μας, η Σοβιετική Ένωση. Και κείνη η χώρα, που χάσαμε, τώρα προβάλει σε όλη την μεγαλοπρέπεια της μπροστά μας. Τώρα προβάλλει στα μάτια μας σαν μια ασπρομάλλα γριά μάνα, την οποία σκότωσε ο γιός της πάνω στο άγριο μεθύσι. Τώρα, που αρχίζει να συνέρχεται από κείνο το άγριο μεθύσι, αυτός ο γιός με φρίκη αρχίζει να κατανοεί το τρομερό πράγμα, που έκανε. Έκανε κάτι εναντίον του εαυτού του. Και τώρα, ως το τέλος των ημερών του, δεν θα τον αφήνει τα βράδια ο εφιάλτης, θα βλέπει την σκοτωμένη μάνα του , που θα εμφανίζεται μπροστά του, αμίλητη, μόνο τα μάτια της θα του κάνουν εκείνη τη βασανιστική ερώτηση, απ’ την οποία δεν έχει γλιτωμό:

- Τι έχεις κάνει, γιόκα μου;….

Η Σοβιετική Ένωση δεν ήταν χώρα στην παραδοσιακή έννοια της λέξης. Ήταν ένας μεγάλος σοβιετικός πολιτισμός, ήταν η υλοποίηση του Κόκκινου Σχεδίου, ήταν προσωποποίηση του ονείρου και της ελπίδας όλης της ανθρωπότητας. Δεν ήταν απλά μια χώρα, ήταν κάτι πολύ περισσότερο από μια χώρα. Και το δικαίωμα ζωής αυτή η χώρα το πλήρωσε με το αίμα των καλύτερων παιδιών της. Οι αστοί λένε, ότι η Σοβιετική Ένωση ήταν αυτοκρατορία και ως αυτοκρατορία ήταν αργά ή νωρίς καταδικασμένη να διαλυθεί και να χαθεί στην ιστορία. Είναι ψέμα, αισχρό ψέμα. Η Σοβιετική Ένωση ποτέ δεν ήταν αυτοκρατορία. Έχει κτιστεί πάνω σε πολύ διαφορετικές ιδεολογικές βάσεις. Στις βάσεις του προλεταριακού διεθνισμού. Όσο και να ενοχλείται το αφτί του αστού, η Σοβιετική Ένωση ήταν κράτος εργατών και αγροτών. Και εκφράζονταν στα κρατικά της σύμβολα με το σφυροδρέπανο, στο σύνταγμα, στην νομοθεσία και στην κυριαρχούσα ιδεολογία και ηθική. Η κομματική γραφειοκρατία, που πήρε τον δρόμο του εκφυλισμού και απομάκρυνσης απ’ τα αθάνατα ιδεώδη, για πολύν καιρό ήταν αναγκασμένη να υπολογίζει την βούληση και τα συμφέροντα των εργαζόμενων μαζών, μη ξεχνώντας και τα δικά της ιδιαίτερα συμφέροντα. Άρχισε να ξεκόβει, να απομακρύνεται απ’ το εργαζόμενο λαό. Η σύνδεση με τον λαό έχει σταδιακά διακοπεί. Όταν στο σπίτι σου έχεις δωρεάν και άφθονο κρύο και ζεστό νερό, το φυσικό αέριο με αστεία τιμή 20 καπίκια τον μήνα, ζεστό σπίτι, δωρεάν ρεύμα, δωρεάν υγεία και δωρεάν παιδεία, τότε έχεις και άφθονο χρόνο να μπορείς να κάνεις τις φαντασιώσεις για τις γοητείες του δυτικού τρόπου ζωής. Δεν καταλάβαιναν οι «φιλόσοφοι» της κουζίνας, ότι ζούν στην πιο ελεύθερη χώρα του κόσμου. Ήταν μια ελευθερία, άφταστη για τις χώρες τις καπιταλιστικής Δύσης. Ήταν μια ελευθερία απ’ την τυραννία του αδιεξόδου, ελευθερία απ’ την πείνα, ελευθερία απ’ την ανισότητα, ελευθερία απ’ την εκμετάλλευση, ελευθερία απ’ την ανεργία, ελευθερία απ’ τον ζωώδη φόβο του μέλλοντος. Τότε, στην Σοβιετική Ένωση αυτά τα δικαιώματα θεωρούνταν φυσικά και ήταν ασυζήτητα. Μόλις γεννιόσουν και μέχρι να πεθάνεις- αυτομάτως είχες αυτά τα δικαιώματα για όλη σου την ζωή, και κανείς, ούτε ο διευθυντής, ούτε ο γραμματέας, μα ούτε που λέμε ο Θεός ο ίδιος δεν τολμούσε να στα πάρει. Η σημερινή νεολαία όχι μόνο της Δύσης, αλλά και της σημερινής Ρωσίας με πολύ δυσκολία πιστεύει ότι αυτά τα πράγματα υπήρχαν. Κι όμως υπήρχαν! Τώρα στην σημερινή ρωσική νεολαία η Σοβιετική Ένωση φαντάζει σαν ένα απόμακρο παραμύθι, σαν ένας άλλος πλανήτης. Ακούει τους γονείς και τους παππούδες της, που με τα δάκρια στα μάτια της λένε:

- Έτσι ζούσαμε, γιόκα/κόρη/εγγονέ.

Στο σχολείο ακούει πράγματα εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης και στο σπίτι ακούει απ’ τους γονείς και παππούδες της υπέρ της Σοβιετικής Ένωσης.

Καμιά φορά μπορείς ν’ ακούσεις τις βλακείες των αντισοβιετικών, ότι στην Σοβιετική Ένωση υπήρχαν ουρές για το σαλάμι. Ναι, υπήρχαν. Αλλά άξιζε να κάτσεις στην ουρά και να περιμένεις υπομονετικά την σειρά σου. Διότι έπαιρνες γνήσιο, κανονικό, υγιές σαλάμι. Και τώρα αν τοποθετήσεις στα σούπερμαρκετ της σημερινής καπιταλιστικής Ρωσίας εκείνο το θρυλικό σοβιετικό σαλάμι, ουρές θα είναι από 300-500 άτομα, και χίλια άτομα ακόμη, διότι θα έπαιρναν αληθινό σαλάμι από κρέας. Τι σόι σαλάμι είναι αυτό χωρίς κρέας; Το ίδιο μπορείς να πεις και για ένα σωρό από σημερινά δημοκρατικά προϊόντα, που είναι μια σκέτη χημεία και μαζικό δηλητήριο. Η Σοβιετική Ένωση τάιζε τους πολίτες της με γνήσια, φυσικά προϊόντα. Είναι ντροπή στον λαό μας, που αφήνει να του φτύνουν το παρελθόν του. Σιωπούμε, λες και δεν υπήρχαν μεγάλες νίκες εκείνα τα 70 με κάτι χρόνια, λες και δεν υπήρχαν τα θαυμάσια έργα, θαυμάσια τραγούδια, θαυμάσια ποιήματα, θαυμάσιοι αθλητές και πρωτοπόροι επιστήμονες, λες και δεν υπήρχε η πατρίδα μας- η Σοβιετική Ένωση. Ξεχάσαμε, πως ότι έχουμε και ότι χρησιμοποιούμε- το έχουμε από την Σοβιετική Ένωση: σπίτια, εργοστάσια, νοσοκομεία, παιδικούς σταθμούς, κέντρα ανάπαυσης, πετρέλαιο, φυσικό αέριο, ηλεκτρική ενέργεια- όλα τα έχουμε από την Σοβιετική Ένωση. Πονά η ψυχή μου, που εξαφανίστηκε η πατρίδα μου- η Σοβιετική Ένωση. Δεν είναι η νοσταλγία για το φθηνότερο και νοστιμότερο στον κόσμο σαλάμι. Είναι η νοσταλγία για κείνη την ζωή, όπου η αστυνομία δεν είχε γκλόμπς και μαύρες μάσκες, δεν υπήρχαν πόρτες με εκατό κλειδαριές, δεν βαρούσαν τους εργαζόμενους σαν τα βόδια στους δρόμους, δεν σε τίναζαν στον αέρα ντάλα μεσημέρι στα καλά καθούμενα οι τρομοκράτες. Υπήρχε η σιγουριά για το αύριο, ο κόσμος δούλευε, γλεντούσε, ονειρεύονταν και κανείς δεν ήταν ξένος για κανέναν. Όποιας εθνικότητας κι αν ήσουν, όποιας φυλετικής καταγωγής κι αν ήσουν, σε δέχονταν σαν ισότιμό τους, σαν συνάθρωπό τους. Διότι παντού, στους δρόμους των πόλεων και χωριών υπήρχαν μεγάλες πινακίδες, όπου έγραφε: « Οι άνθρωποι μεταξύ τους είναι φίλοι, σύντροφοι και αδέρφια». Κι αυτό έβλεπες παντού, κάθε μέρα, στο δρόμο, όταν πήγαινες για δουλειά ή στην εξοχή. Παντού η Σοβιετική Ένωση σου υπενθύμιζε: «Οι άνθρωποι μεταξύ τους είναι φίλοι, σύντροφοι και αδέρφια».
Αλλά… διαλέξαμε άλλον δρόμο, αρνηθήκαμε το παρελθόν και προδώσαμε τους γονείς μας. Αλλά η ιστορία και η ζωή δεν συγχωρούν τέτοια πράγματα. Χωρίς το παρελθόν μέλλον δεν υπάρχει. Σήμερα η ανώτατη αρχή της Ρωσία καταλαβαίνει και αναγνωρίζει, ότι η κατάργηση της Σοβιετικής Ένωσης ήταν η μεγαλύτερη γεωπολιτική καταστροφή στην ιστορία της ανθρωπότητας. Περιόρισαν και οι ίδιοι το αντισοβιετικό τους μένος. Τρέμουν θανάσιμα, ότι μια μέρα θα κληθούν απ’ τον αφυπνισμένο, εξεγερμένο λαό να λογοδοτήσουν. Και ταυτοχρόνως φοβάται την ανασύσταση της Σοβιετικής Ένωσης. Διότι ξέρουν, ότι πρέπει, θέλουν δεν θέλουν θα λογοδοτήσουν για την μεγαλύτερη γεωπολιτική καταστροφή στην ιστορία της ανθρωπότητας. Και όμως ξέρω, ότι δεκάδες εκατομμύρια του απλού λαού, όπως και γω, τις νύχτες και σήμερα βλέπουμε συχνά εφιάλτες. Προβάλλει η σκοτωμένη από όλους μας η στοργική ασπρομάλλα γριά μάνα-η Σοβιετική Ένωση, μας κοιτάει στα μάτια και μας ρωτά βουβά:

- Τι έχετε κάνει, αγαπημένα μου παιδάκια;…………………»

Sergkei Maltsev.

ΥΓ: ομολογία: κλαίγοντας μετέφραζα αυτό το κείμενο.

 Νικος Παπαδοπουλος