Σήψη σε κάθε του πτυχή

Οι σοβαρές καταγγελίες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας στο χώρο της Τέχνης και του Πολιτισμού σηκώνουν το «καπάκι» μιας κατάστασης δύσοσμης, καθρεφτίζουν τη σήψη του συστήματος η οποία έχει απλωθεί σε κάθε του πτυχή.

Το «δεν άκουσα - δεν ήξερα» της κυβέρνησης και η κατόπιν εορτής προσπάθεια να εμφανιστεί με τη ρομφαία της κάθαρσης, ενώ μέχρι χτες προσπαθούσε να περάσει «άβρεχτη» από τον ορυμαγδό των καταγγελιών, προδίδουν τις μεγάλες ευθύνες της. Δεν τους ξεπλένει - ούτε την κυβέρνηση ούτε προσωπικά τον πρωθυπουργό - το «άδειασμα» της υπουργού Πολιτισμού, ούτε οι διάφοροι αντιπερισπασμοί και οι «θεσμικές πρωτοβουλίες» που προαναγγέλλουν.

Τι ακριβώς «δεν ήξεραν» η κυβέρνηση και τα άλλα κόμματα, που κάνουν σαν να έπεσαν από τα σύννεφα μετά τις αποκαλύψεις;

Δεν γνωρίζουν τους όρους εμπορευματοποίησης και ανταγωνισμού που κυριαρχούν και στον Πολιτισμό, «αλέθοντας» τα όνειρα και τις προσδοκίες χιλιάδων νέων καλλιτεχνών να ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους και ταυτόχρονα να βιοποριστούν απ' αυτό;

Δεν γνωρίζουν άραγε το κοινωνικό, οικονομικό και νομοθετικό πλαίσιο, που παράγει δράστες και θύματα, ενώ ταυτόχρονα εκβιάζει τη σιωπή τους;

Δεν άκουσαν τίποτα για την άγρια εργασιακή ζούγκλα στο θέατρο και στις άλλες τέχνες, όπου για την πλειοψηφία των εργαζομένων κυριαρχούν η ανεργία, η ανασφάλεια και η αβεβαιότητα, που τους κάνουν ακόμα πιο ευάλωτους όταν έρθουν αντιμέτωποι με τη βία κάθε μορφής και θελήσουν να την καταγγείλουν;

Μήπως δεν είναι το ίδιο πλαίσιο που «θρέφει» την πολύμορφη βία, με δράστες που αξιοποιούν τη θέση, το κύρος, την καριέρα, την «καλλιτεχνική» και πολιτική τους επιρροή για να εκτονώσουν τις πιο άγριες διαθέσεις τους σε βάρος - συνήθως - νέων παιδιών, εκβιάζοντας μετά τη σιωπή τους με απειλές για οικονομική, επαγγελματική και κοινωνική απαξίωση;

Ολα αυτά είναι περισσότερο από γνωστά στη σημερινή και σε όλες τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Γιατί με δικούς τους νόμους και στο έδαφος της δικής τους αντιλαϊκής πολιτικής διατηρείται και αναπαράγεται το σάπιο υπόβαθρο και στον Πολιτισμό, πάνω στο οποίο ευδοκιμούν φαινόμενα σαν αυτά που βλέπουν τώρα το φως.

Οσο για τα περί «κάθαρσης» που διακηρύσσει η κυβέρνηση, είναι αστείο και να τα ακούει κανείς, έχοντας μάλιστα την εμπειρία και από άλλους χώρους, όπου οι πραγματικές αιτίες και οι ευθύνες για ανάλογα «σκάνδαλα» έγινε προσπάθεια να κρυφτούν πίσω από παραιτήσεις υπουργών, αποσύρσεις στελεχών και «θεσμικές πρωτοβουλίες», που όχι μόνο δεν αντιμετώπισαν το πρόβλημα, αλλά έγιναν καταλύτης και για πιο αντιδραστικές αλλαγές.

Το ίδιο ισχύει με τους «κώδικες δεοντολογίας» που προωθεί τώρα η κυβέρνηση στο θέατρο και συνολικά στον Πολιτισμό, όταν αφήνει ανέγγιχτο όλο το θεσμικό, αντεργατικό πλαίσιο που υποθάλπει την πολύμορφη βία.

Η πολιτική που υπερασπίζεται τη σαπίλα, που βαθαίνει την εμπορευματοποίηση τομέων της κοινωνικής ζωής όπως ο Πολιτισμός, που παραδίδει σε χορηγούς και μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα την παραγωγή του πολιτιστικού έργου. Που διευρύνει το καθεστώς εργασιακής ζούγκλας και σε αυτόν το χώρο...

Μέσα σ' αυτό το πλαίσιο τα θύματα της βίας σκέφτονται διπλά και τρίδιπλα την όποια καταγγελία, αφού καμία ουσιαστική στήριξη δεν υπάρχει από το κράτος, όπως αποδείχθηκε κι άλλες φορές στο παρελθόν. Πολύ περισσότερο που πολλές φορές βλέπουν τις καταγγελίες τους, αντί να γίνονται αφορμή για να ξεπατωθούν οι αιτίες της σαπίλας, να αξιοποιούνται για ξεκαθαρίσματα πολιτικών και επιχειρηματικών «λογαριασμών», σε βάρος τελικά των ίδιων των θυμάτων της βίας και γενικότερα του λαού.

Το σπάσιμο λοιπόν της σιωπής είναι σε ατομικό επίπεδο η γενναία και αναγκαία πράξη για την τιμωρία των ενόχων. Το επόμενο βήμα πρέπει να είναι η αποκάλυψη και η αναμέτρηση με όλους εκείνους τους κοινωνικούς καταναγκασμούς, που διευκολύνουν τους δράστες και επιβάλλουν τη σιωπή. Αλλά και με όσους συντηρούν ή ενισχύουν αυτούς τους πολύμορφους καταναγκασμούς. Αυτή η ασπίδα προστασίας χτίζεται συλλογικά, διεκδικητικά, και αυτό είναι που πρέπει να γίνει τώρα.