ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
Η μεγάλη όξυνση των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών με τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις ευρωατλαντικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας επιταχύνει ένα ντόμινο ανακατατάξεων και διεργασιών στον τομέα της Ενέργειας, με ευρύτερες προεκτάσεις. Κάθε πλευρά επιχειρεί να διασφαλίσει οφέλη για τα μονοπώλιά της, ενώ οι λαοί υποφέρουν από τις τεράστιες αυξήσεις στις τιμές Ενέργειας και τη συνολικότερη ακρίβεια.
Η πρόσφατη απόφαση της ΕΕ να προχωρήσει έως το τέλος του 2022 σε επιβολή σταδιακού εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο ρίχνει επιπλέον «λάδι στη φωτιά» των υψηλών τιμών Ενέργειας: Το πετρέλαιο, που σήμερα κυμαίνεται περίπου στα 120 δολάρια το βαρέλι, δεν αποκλείεται κατά ορισμένους αναλυτές να σκαρφαλώσει στα 150 ή και στα 180 δολάρια το βαρέλι τους επόμενους μήνες, εάν δεν αναπληρωθούν στις δυτικές αγορές Ενέργειας τα εκατομμύρια βαρέλια ρωσικού πετρελαίου που «παραγκωνίζονται» λόγω κυρώσεων. Ολο και περισσότερα αστικά επιτελεία επισημαίνουν πως αυτές οι αυξήσεις δεν θα είναι πρόσκαιρες.
Χαρακτηριστική είναι και η πρόσφατη προειδοποίηση του επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, Φ. Μπιρόλ, για το ενδεχόμενο επιβολής δελτίου στο φυσικό αέριο στην Ευρώπη τον χειμώνα, αν ο χειμώνας αποβεί βαρύς και παρατεταμένος και αν η Κίνα ανακάμψει τόσο ώστε να αυξηθούν σημαντικά οι ενεργειακές ανάγκες της.
Ηδη, ισχυρές δυνάμεις με τεράστιες ενεργειακές ανάγκες, όπως η Κίνα και η Ινδία, όχι μόνο δεν εφαρμόζουν τις ευρωατλαντικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, αλλά επωφελούνται από αυτές, καθώς αγοράζουν το ρωσικό πετρέλαιο που «εξοστρακίζεται» από τις αγορές της Ευρώπης σε σημαντικά χαμηλότερες τιμές και σε τεράστιες ποσότητες.
Κίνα και Ινδία αύξησαν τις αγορές ρωσικού πετρελαίου κερδίζοντας από τις χαμηλότερες τιμές διάθεσης, δημιουργώντας παράλληλα ένα «παράθυρο ευκαιρίας» που επιτρέπει στη Ρωσία να συγκρατήσει και να αναπληρώσει σε έναν βαθμό τις οικονομικές ζημιές από την απώλεια των ευρωπαϊκών αγορών.
Για παράδειγμα, η Κίνα τον Μάη εισήγαγε πάνω από 800.000 βαρέλια ρωσικού πετρελαίου τη μέρα, πέρα από τις μεγάλες ποσότητες πετρελαίου που εξασφαλίζει μέσω αγωγών. Η ποσότητα αυτή σύμφωνα με το Refinitiv είναι αυξημένη κατά 40% σε σχέση με τον περασμένο Γενάρη. Τον Μάη οι διά θαλάσσης εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου, από μηδενικές που ήταν τον Γενάρη του 2022, έφθασαν τα 700.000 βαρέλια τη μέρα.
Οπως σημειώνει ο Τ. Νογκάμι, επικεφαλής οικονομολόγος της ιαπωνικής κρατικής εταιρείας Ενέργειας και μεταλλευμάτων JOGMEC, «οι δυτικές κυρώσεις μείωσαν τον αριθμό των αγοραστών με αποτέλεσμα το ρωσικό αργό να πωλείται φθηνότερα».
Πόσο πωλείται σήμερα το ρωσικό αργό πετρέλαιο Ουραλίων; Περίπου 90 δολάρια. Τιμή σαφώς χαμηλότερη κατά τουλάχιστον 30 με 35 δολάρια σε σχέση με το πετρέλαιο τύπου Μπρεντ ή Δυτικού Τέξας και κατά 20 δολάρια φθηνότερο από το αργό πετρέλαιο του Ντουμπάι. Τον Γενάρη οι τιμές των πετρελαίων από αυτές τις χώρες είχαν διαφορά ελάχιστων δολαρίων...
Την ίδια ώρα που η Μόσχα επιχειρεί να απαντήσει στις ευρωατλαντικές κυρώσεις με «στροφή» προς την Ασία, διεργασίες συντελούνται και στο ευρωατλαντικό μπλοκ, εντείνοντας παζάρια με χώρες που μέχρι σήμερα βρίσκονται επίσης στο στόχαστρο αμερικανικών κυρώσεων, όπως το Ιράν και η Βενεζουέλα.
Προς αντικατάσταση των τεράστιων ποσοτήτων ρωσικού πετρελαίου που κατευθύνονταν κάθε χρόνο προς την Ευρώπη, ΗΠΑ και χώρες της ΕΕ αναζητούν εναλλακτικούς προμηθευτές σε Αφρική (Αγκόλα, Αλγερία), Αμερική (Βραζιλία) και Αραβική Χερσόνησο (Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ, Ιράκ κ.ά.).
Η κυβέρνηση Μπάιντεν παρά τις προσπάθειές της δεν έχει καταφέρει να αυξήσει την εγχώρια παραγωγή (σχιστολιθικού και μη) πετρελαίου. Ο πληθωρισμός τρέχει με ποσοστά άνω του 8,3% τον Απρίλη (ρεκόρ 30ετίας). Στην Ευρώπη, με τον πολύ μεγαλύτερο βαθμό εξάρτησης από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες, οι προβλέψεις είναι πολύ πιο δυσοίωνες, ενώ τα διαφορετικά συμφέροντα κάθε αστικής τάξης έρχονται πολύ πιο έντονα στο προσκήνιο, όπως φάνηκε και από τα σύνθετα και μακράς διάρκειας παζάρια για το έκτο πακέτο κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας.
Σε ένα τέτοιο φόντο, καθώς οι εξελίξεις επιταχύνουν ανακατατάξεις και διεργασίες, η κυβέρνηση Μπάιντεν δείχνει διατεθειμένη να προβεί σε διαπραγματευτικούς ελιγμούς, κάνοντας π.χ. τα «στραβά μάτια» στη χαλάρωση αμερικανικών κυρώσεων απέναντι σε χώρες όπως η Βενεζουέλα και το Ιράν, μολονότι στην περίπτωση του δεύτερου εξακολουθούν να μην οδηγούν σε συμφωνία οι προηγηθείσες μαραθώνιες διαπραγματεύσεις για μία νέα συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.
Στις 17/5 οι ΗΠΑ προανήγγειλαν τη χαλάρωση του εμπάργκο στις εξαγωγές πετρελαίου που έχουν επιβάλει κατά της Βενεζουέλας. Πρόσφατες πληροφορίες αναφέρουν πως η ιταλική «Eni» και η ισπανική «Repsol» πήραν «πράσινο φως» για να επανεκκινήσουν την παραγωγή φυσικού αερίου και πετρελαίου στη χώρα της Λατινικής Αμερικής και να αποκαταστήσουν τις εξαγωγές, υπό την προϋπόθεση ότι τα καύσιμα θα πάνε στην ευρωπαϊκή αγορά.
Να σημειωθεί ότι και στην περίπτωση της Βενεζουέλας οι κυρώσεις των ΗΠΑ έχουν οδηγήσει σε μια «στροφή στην Ασία». Η Κίνα απορροφά το 70% του βενεζουελάνικου «μαύρου χρυσού».
Αντίστοιχα, στις αρχές της βδομάδας ο Μ. Μίλερ, αναλυτής της εταιρείας «Vitol Group», μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες εμπορικής διαπραγμάτευσης ορυκτών καυσίμων, αποκάλυψε πως οι ΗΠΑ σκέφτονται να κάνουν τα «στραβά μάτια» στη χαλάρωση των κυρώσεων έναντι του Ιράν, ακόμα και χωρίς την επίτευξη συμφωνίας για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.
Σε αυτό το ρευστό γεωπολιτικό «παζλ» προστίθεται και το προγραμματιζόμενο ταξίδι Μπάιντεν σε Ισραήλ - Παλαιστίνη, το οποίο τροποποιήθηκε για να συμπεριλάβει και τη Σαουδική Αραβία. Αφήνοντας στην άκρη τις «αποστάσεις» της Ουάσιγκτον από το Ριάντ μετά τη δολοφονία Κασόγκι στην Κωνσταντινούπολη το 2019, η επικείμενη επίσκεψη του Αμερικανού Προέδρου στη Σαουδική Αραβία στοχεύει στην εξασφάλιση μεγαλύτερης ποσότητας σαουδαραβικού πετρελαίου στις δυτικές αγορές, πέρα από τη συμβολική αύξηση των 648.000 βαρελιών πετρελαίου τη μέρα, που αποφάσισε πριν λίγες μέρες ο ΟΠΕΚ+ για τον Ιούλη και τον Αύγουστο.
Παράλληλα, οι εξελίξεις αναζωπυρώνουν σχέδια αξιοποίησης και άλλων κοιτασμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο. Η πρόσφατη εγκατάσταση πλωτής πλατφόρμας γεωτρήσεων και παραγωγής πετρελαίου της εταιρείας «Energean» στο κοίτασμα Καρίς από το Ισραήλ προκάλεσε την έντονη αντίδραση του Λιβάνου, που έχει διαφορές με το Ισραήλ σε αυτήν τη διαφιλονικούμενη θαλάσσια περιοχή.
Την Κυριακή αναμένεται στη Βηρυτό ο ειδικός απεσταλμένος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για ενεργειακά ζητήματα, Ε. Χοκστάιν. Ο Χοκστάιν κλήθηκε από τον Λιβανέζο Πρόεδρο Μ. Αούν και τον υπηρεσιακό πρωθυπουργό Ν. Μικάτι ως πιθανός «μεσάζοντας», ώστε να ξαναρχίσουν έμμεσες διαπραγματεύσεις για τις διαφιλονικούμενες περιοχές της ισραηλινής και λιβανέζικης ΑΟΖ.
Οι επιτακτικές δυτικές ανάγκες για εναλλακτικές πηγές πετρελαίου μπορεί να διευκολύνουν συμβιβασμούς, αλλά μπορεί να οδηγήσουν και σε νέες αναφλέξεις. Χαρακτηριστικά, σε ανακοίνωσή τους οι υπουργοί Εξωτερικών, Αμυνας και Ενέργειας του Ισραήλ «προειδοποιούν» πως οι γεωτρήσεις στο κοίτασμα Καρίς γίνονται στην ισραηλινή ΑΟΖ και πως θα απαντήσουν σε περίπτωση που θιχτούν οι στρατηγικές τους υποδομές στην Ενέργεια...
Δ. Ορφ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Tα σχόλια στο μπλοκ πρέπει να συνοδεύονται από ένα ψευδώνυμο, ενσωματωμένο στην αρχή ή το τέλος του κειμένου