«Χρειαζόμαστε δημάρχους μαχητές, κι άλλους πολλούς Πελετίδηδες»

Είναι αλήθεια ότι ο Παντελής Θαλασσινός μπήκε ξαφνικά στη ζωή μας, μέσα σε μια ταραγμένη και πραγματικά καυτή χρονιά. Το 1987 σημαδεύεται από τον φονικό καύσωνα των εκατοντάδων νεκρών, που μετέτρεψε τότε τη χώρα σε καμίνι, αλλά και από τον θρίαμβο της Εθνικής ομάδας στο Ευρωμπάσκετ! Σ’ αυτήν την αλλόκοτη χρονιά, λοιπόν, που από τη μια ζούσαμε δραματικές ώρες στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, με τον Οζάλ και το «Πίρι Ρέις», κι από την άλλη πανηγυρίζαμε αφιονισμένοι σε γειτονιές και πλατείες, τότε που προέκυψε από το πουθενά ο Γιώργος Κοσκωτάς, που αγοράζει την ΠΑΕ Ολυμπιακός, τότε που ο Παπανδρέου «αδειάζει» τον Σημίτη, που αποκαλύπτεται η «εταιρεία δολοφόνων» που δολοφονούσε και έκλεβε ηλικιωμένους, και που επιστρέφει στη δισκογραφία μετά από δώδεκα χρόνια «σιωπής» ο Στέλιος Καζαντζίδης, τότε ακριβώς ακούμε ξαφνικά κάποιον να τραγουδάει: Απόψε λέω να μην κοιμηθούμε / να πάμε κατευθείαν για δουλειά / απόψε στ’ ακρογιάλι θα τη βρούμε / θα πιούμε όλες τις μπίρες αγκαλιά. Από τους πρώτους στίχους τα ξεχνάμε όλα. Μας αρέσει ο τρόπος που επιχειρεί να μας ξελογιάσει αυτός ο άγνωστος τροβαδούρος, αλλά και η ιδέα ότι κάποιος με ποιητικά μάτια και μακριά μαλλιά, περιγράφει ένα πάρτι για δύο, μαζί με την πιθανότητα μιας ερωτικής εξομολόγησης. Απόψε και με λίγη φαντασία / θα μοιάζει με φιλμάκι γαλλικό / χρειάζεται αυτή η διαδικασία / μήπως μπορέσω και σου πω το «σ’ αγαπώ». Τον ψάξαμε, τον τσεκάραμε, βεβαιωθήκαμε κι από τα υπόλοιπα τραγούδια ότι μας αρέσει και να ‘μαστε ακόμα σήμερα μαζί του, μετά από 36 ολόκληρα χρόνια, να μας συγκινεί όπως τότε. Γεννήθηκε λίγο πριν ανατείλει η δεκαετία του ’60, που άλλαξε τον κόσμο, στο Κερατσίνι. Η καταγωγή του είναι από τη Χίο και από τη Σέριφο. Ξεκίνησε στη δισκογραφία με τον Γιάννη Νικολάου, ως «Λαθρεπιβάτες», και το 1993 άρχισε τη σόλο καριέρα του. Φέτος, αυτό το ταξίδι συμπληρώνει 30 χρόνια.

***

— Οταν συγκρούονται η Χίος και η Σέριφος μέσα σου, ποια κερδίζει συνήθως και γιατί;

— Είναι και οι δύο αγαπημένες μου «νόστιμες» πατρίδες. Και οι δύο μου θυμίζουν τα ανεπίστρεπτα χρόνια. Δεν συγκρούονται, αναμειγνύονται και με κάνουν να εκτιμώ και να νοσταλγώ. Με εμπνέουν οι απλές ιστορίες του εκεί κόσμου. Αυτή η μείξη μού κάνει ξεκάθαρο τι και πώς είναι η ζωή.

— Ο Πειραιάς, και ειδικά το Κερατσίνι και η Αμφιάλη, όπου έζησες, τι σου έμαθαν;

— Μου έμαθαν την καλή γειτονία, τη συνύπαρξη, την αξία της αλληλεγγύης, τη δουλειά στα άγουρα χρόνια, μου έδειξαν πώς να βρίσκω την ψίχα μέσα από το περίβλημα. Απλά χρόνια τότε, αλλά γεμάτα ζωή, φιλίες, παιχνίδι, μυρωδιές σπιτικών φαγητών και όραμα να αλλάξουμε τα πάντα.

Εχω γράψει και ένα ανέκδοτο τραγούδι για το Κερατσίνι, για εκείνα τα χρόνια.

— Θα μου το πεις;

— Στο Κερατσίνι στα καυτά Λιπάσματα

μες στο καμίνι πέφταν τα φαντάσματα

Στης Δραπετσωνας το παλιό εργοστάσιο

Πριν να τελειώσουμε καν το Γυμνάσιο

Τα καλοκαίρια στη δουλειά τα δώσαμε

βαριά τα ένσημα μα δεν κωλώσαμε

Στο λεωφορείο από τα ξημερώματα

άλλοι γι’ Αθήνα και άλλοι γι’ Ασπρα Χώματα

Αλλοι στο Πέραμα στα διαλυτήρια

Κι άλλοι γι’ Ασπρόπυργο στα διυλιστήρια

Τα καλοκαίρια όλα τα δουλέψαμε

και ούτε ένα σπόρο στη ζωή δεν κλέψαμε

Στα εργοτάξια και στην οικοδομή

Παιδάκια άξια με λίγη δύναμη

Μάθαμε τέχνη μες στα μεροκάματα

Και πώς κοιτάζουν τη ζωή κατάματα

Το καλοκαίρι διακοπές δεν πήγαμε

Με τη δουλειά ορίζοντες ανοίγαμε

«Οποιος δεν τραγουδάει είναι δυστυχής»

— Από το 1987 και το «Απόψε λέω να μην κοιμηθούμε» μέχρι σήμερα, ποιος εαυτός σου σε έχει βασανίσει περισσότερο; Ο ερμηνευτής ή ο συνθέτης;

— Ο ερμηνευτής είναι πιο εύκολος ρόλος, γιατί όλοι τραγουδάμε και πρέπει να τραγουδάμε, είτε ωραία είτε λιγότερο ωραία. Ακουσα μια γυναίκα τις προάλλες, από τη χορωδία της Χίου, που είπε: «Οποιος δεν τραγουδάει είναι δυστυχής». Πόσο δίκιο είχε!

Ο συνθέτης με βασανίζει συνέχεια – όσο για τον στιχουργό, αυτός ακόμα περισσότερο.

— Δεν φοβάσαι ποτέ να παίρνεις θέση, δημόσια, για όλα όσα συμβαίνουν. Αυτό άραγε είχε – έχει επιπτώσεις / συνέπειες στην καριέρα σου;

— Δεν συμπαθώ τους καλλιτέχνες που σκέφτονται και δημιουργούν υστερόβουλα. Αυτούς που δεν εκφράζονται ελεύθερα. Η ελευθερία είναι το μεγαλύτερο ιδανικό στον κόσμο, πόσο μάλλον στην Τέχνη. Παίρνω θέση πάντα, ανάλογα με αυτά που πιστεύω.

— Εχουμε μάθει, πιστεύεις, να αξιολογούμε σωστά τις ειδήσεις στη ζωή μας, ή θεωρούμε πως η πραγματικότητα είναι αυτή που παρουσιάζουν τα ΜΜΕ;

— Τα ΜΜΕ δεν είναι ανθρωποκεντρικά, δεν υπηρετούν τη δημοσιογραφία, αλλά τις τσέπες των αφεντικών τους. Το αστικό κράτος και ο καπιταλισμός δεν συγκινούνται από τέτοιους όρους, κανόνες και όρκους. Ο θεός τους είναι μόνο το χρήμα, το κέρδος, μόνο αυτό.

— Εσύ ποια θεωρείς τα 2-3 πολύ σημαντικά θέματα που θα έπρεπε αυτήν την περίοδο να μας απασχολούν και να μας κινητοποιήσουν;

— Το πρώτο θέμα είναι το δέσιμο του ανθρώπου με τη γη. Απομακρυνθήκαμε από το δώρο της φύσης ή του Θεού, όπως θες πες το, που το έδωσε στον άνθρωπο για να ζει, ψάχνοντας το εύκολο κέρδος με rooms to let, ψάχνοντας το ήδη υπάρχον ανταλλάξιμο χρήμα, χωρίς να υπάρχουν αγαθά. Χωρίς να παράγουμε χρήμα από τη φυσική μονάδα της γης (γεωργία – κτηνοτροφία). Αν γίνει κάτι κακό, το χρήμα, ο χρυσός, τα ντουβάρια και όλα τα τιμαλφή δεν τρώγονται.

Το δεύτερο θέμα είναι η ταπείνωση και η εκμετάλλευση του καθενός. Ο αυταρχισμός του κράτους πάνω στον άνθρωπο και η καταπάτηση των δικαιωμάτων του.

Είναι άπειρα τα θέματα που θα πρέπει ν απασχολούν έναν άνθρωπο με ενσυναίσθηση. Η πλειοψηφία του λαού περνάει πολύ άσχημα.

«Η ΕΕ προτείνει και οι δούλοι της εκτελούν»

— Τι σκέψεις σού δημιουργεί το «μεταμεσονύχτιο» πέρασμα από τη Βουλή του άρθρου για δουλειά μέχρι τα 74 χρόνια μας; Πόσο επικίνδυνες θεωρείς τις «πλάτες» που έκαναν τα αστικά κόμματα στην κυβέρνηση και στη στρατηγική ΕΕ – κεφαλαίου για την «ενεργό γήρανση», τη δουλειά δηλαδή μέχρι τον τάφο;

— Ο κάθε άνθρωπος πρέπει να δουλεύει όσο είναι παραγωγικός και μετά να απολαμβάνει τη ζωή και τα γεράματά του, μαζί με την οικογένειά του και τα εγγόνια του. Αυτό που συμβαίνει τώρα, γίνεται γιατί το χρήμα των δημόσιων ταμείων καταληστεύτηκε ή έγινε ομόλογα.

Η ΕΕ προτείνει και οι δούλοι της εκτελούν. Η Ελλάδα βουλιάζει, δεν βγάζει ούτε τους τόκους των δανείων της.

— Θεωρείς πως το πολυσυζητημένο θέμα του #metoo ξεθύμανε; Ξαφνικά σταμάτησαν όλα, καταγγελίες, δημοσιεύσεις, αποκαλύψεις… Επαιξε, λες, ρόλο σε αυτό ο τρόπος που αντιμετωπίστηκε;

— Πίσω από το #metoo ξέρεις πόσες Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου πέρασαν; Ξέρεις πόσα νομοσχέδια πέρασαν, που για τα πληρωμένα ΜΜΕ ήταν βούτυρο στο ψωμί τους; Πιστεύω πως όλοι οι άνθρωποι, όταν καταπιέζονται, κακοποιούνται, προσβάλλονται, πρέπει την ίδια στιγμή να ζητούν βοήθεια και να το καταγγέλλουν.

— Μίλησε μου για την ΑΕΚ και το τι σημαίνει για σένα. Πώς ένιωσες όταν τραγούδησες στα εγκαίνια του γηπέδου της;

— Καταρχάς να πω ότι ήταν τιμή μου που τραγούδησα για την ομάδα που αγαπώ. Συγκινήθηκα, γιατί τραγούδησα το τραγούδι που γράψαμε με τον Γιώργο Μαθιανάκη. Η ΑΕΚ για μένα είναι το κυριότερο από τα δευτερεύοντα της δύσκολης σημερινής ζωής. Γι’ αυτό και ασχολούμαστε μ’ αυτήν, γιατί μας εμπνέει και μας ξεκουράζει.

— Πώς σχολιάζεις τις πρόσφατες απόπειρες αποπροσανατολισμού στο θέμα της οπαδικής βίας από την κυβέρνηση και το ότι δεν λέγεται κουβέντα για τη φασιστική επιδρομή;

— Ηταν και είναι ανύπαρκτη η ευαισθησία του κράτους. Αλλά και της UEFA. Προσπαθεί να τσουβαλιάσει όλο τον κόσμο και να τιμωρήσει με γενικότητες. Απλώς γιατί είναι ένα κράτος ανήμπορο και αδέξιο. Τίποτα δεν δουλεύει σωστά.

«Χρειαζόμαστε δημάρχους να αγαπούν τον κόσμο»

— Πλησιάζουν οι αυτοδιοικητικές εκλογές. Τι σκέφτεσαι για τον δήμο όπου ψηφίζεις; Τι χρειάζεται και πώς θα το πετύχει;

— Ψηφίζω στην Α’ Αθήνας. Θα ήθελα να ψηφίζω στην Πάρο, για να βοηθήσω τον Κώστα Ροκονίδα, να πάρει η «Λαϊκή Συσπείρωση» τον δήμο. Χρειάζονται παντού άξιοι δήμαρχοι, μαχητές, που να αγαπούν και να νοιάζονται για τον κόσμο, χρειαζόμαστε κι άλλους πολλούς Πελετίδηδες.

— Πόσο δύσκολο είναι στη δουλειά σας να εκπαιδευτεί κάποιος ώστε να παραμένει ψύχραιμος και γειωμένος και στην επιτυχία και στην αποτυχία;

— Οταν ο κόσμος έχει τραγουδήσει τα τραγούδια μας, αυτό αρκεί. Δεν υπάρχει επιτυχία ή αποτυχία. Οταν κάποιος κάνει αυτήν τη «δουλειά» για να κάνει μόνο επιτυχία, είναι απ’ την αρχή λάθος, γιατί καθοδηγείται από την έπαρση. Κάτι του λείπει. Καλό είναι να βρει αυτό που του λείπει, με τη βοήθεια ειδικού, γιατί θα το χρειαστεί στην πτώση του, που είναι νόμος της φύσης.

— Εχεις συνεργαστεί σχεδόν με όλους τους μεγάλους Ελληνες στιχουργούς, συνθέτες και ερμηνευτές. Θα ήθελα δυο κουβέντες για τη συνεργασία με τον Salvadore Adamo. Τι τύπος είναι;

— Ο Γιώργος Κοσμίδης, ο παραγωγός, μας έφερε σε επαφή. Συμμετείχαμε κι οι δυο στη συναυλία των Κουβανών Compay Segundo Groupo στο Cirque Ruayal στο Βέλγιο. Αυτό που εισέπραξα από τον Ανταμό ήταν πως είναι ένας απλός, καταδεκτικός άνθρωπος, ένας καλόκαρδος τύπος, που δεν αρνήθηκε σε κανέναν να μιλήσει.

— Αν έφτιαχνες μια playlist με τραγούδια που θα σε συνόδευαν στο πιο σημαντικό ταξίδι της ζωής σου, ποια θα επέλεγες;

— «Dark Side of the Moon» (Pink Floyd), «A Whiter Shade of Pale» (Procol Harum), «Αξιον Εστί» (Θεοδωράκης), «Μεγάλος Ερωτικός» (Χατζιδάκις), «Αχ Ερωτα» (Λεοντής), «Ρεμπέτικο» (Ξαρχάκος) και εκατοντάδες άλλα που αυτήν τη στιγμή τα αδικώ.

— Τι θα ‘θελες να παίρνει από εσένα το κοινό φεύγοντας από συναυλίες σου ή ακούγοντας τα τραγούδια σου;

— Μια γλυκιά αίσθηση, ηρεμίας και όχι συντάραξης. Να πάει σπίτι του, ή όπου αλλού, και να έχει διάθεση να κάνει ωραία πράγματα.

— Κοντά 30 χρόνια πας τα καλοκαίρια στην Πάρο. Με εκείνο το βαρκάκι που έχεις, πιάνεις κανένα ψάρι ή τα αγοράζεις μόνο;

— Εχω πιάσει πολλά ψάρια με παρέα, αλλά χάσαμε τον έναν της παρέας, τον Γιάννη μας, και έχω να πάω για ψάρεμα από τότε.

— Ποιο είναι το άμεσο πρόγραμμα των εμφανίσεών σου;

— Εχω πολλές συναυλίες ακόμα: 29/8 Ωραιόκαστρο, 31/8 Χίος, 3/9 Νέο Ηράκλειο, 5/9 Κατερίνη, 8/9 Αγ. Βάρβαρα, Αιγάλεω, 9/9 Προφεστιβαλική ΚΝΕ στη Χαλκίδα, 10/9 «Θαλασσάκι» με τον Γιώργο Νταλάρα στη Θεσσαλονίκη, που είχε αναβληθεί λόγω βροχής, 11/9 Πέραμα, 16/9 Νέα Ερυθραία, 18/9 Θεσσαλονίκη με τον Γιώργο Καζαντζή. Εχουμε και το Φεστιβάλ της ΚΝΕ στις 22/9, με το παραδοσιακό σχήμα «Μαΐστρος». Προβλέπεται να ξεκουραστώ μετά τις 26 Σεπτεμβρίου.

Συνέντευξη στη Σεμίνα Διγενή