Ήταν μέλος του Κόμματος από το 1906, ενώ παραμονές της επανάστασης εκλέχθηκε στο ρωσικό γραφείο της ΚΕ. Την περίοδο της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης ήταν μέλος της Στρατιωτικής Επαναστατικής Επιτροπής.
Το 1926-1952 ήταν μέλος του ΠΓ της ΚΕ. Διετέλεσε επίσης πρόεδρος της σοβιετικής κυβέρνησης το 1930-1941, πρώτος αντιπρόεδρος το 1941-1957 και υπουργός Εξωτερικών το 1939-1949 και 1953-1957.
Σύμφωνο Ρίμπεντροπ - Μολότοφ
Με αυτά τα δεδομένα, δηλαδή την εμφανή επιδίωξη των ΗΠΑ - Μ. Βρετανίας και Γαλλίας να στρέψουν τον Χίτλερ κατά της ΕΣΣΔ, ενώ ταυτόχρονα απέρριπταν τις προτάσεις της τελευταίας για τη συγκρότηση μετώπου εναντίον της Γερμανίας, η ΕΣΣΔ, ειδικά μετά από το Σύμφωνο του Μονάχου και έχοντας απέναντί της και τα δυο ιμπεριαλιστικά μπλοκ, επιδίωξε συμφωνία με τη Γερμανία, προκειμένου να αναβάλει την επίθεσή της εναντίον της, που τη θεωρούσε βέβαιη.
Ετσι, οι υπουργοί Εξωτερικών της Σοβιετικής Ενωσης Βιάτσεσλαβ Μολότοφ και της Γερμανίας Γιοακίμ Ρίμπεντροπ υπέγραψαν Σύμφωνο Μη Επίθεσης μεταξύ των δυο χωρών (23 Αυγούστου 1939), με ισχύ 10 ετών. Με το Σύμφωνο η Σοβιετική Ενωση αξιοποιούσε τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις. Το ίδιο επιδίωξε και αργότερα, με το «σύμφωνο ουδετερότητας» που υπέγραψε με την Ιαπωνία, στις 13 Απρίλη 1941.
Το Σύμφωνο Ρίμπεντροπ - Μολότοφ εξασφάλισε στην ΕΣΣΔ 21 πολύτιμους μήνες πολεμικής προετοιμασίας, απαραίτητους για την άμυνά της. Πράγματι, την περίοδο 1939 έως τον Ιούνη 1941 η αριθμητική δύναμη των Ενόπλων Δυνάμεων της ΕΣΣΔ αυξήθηκε σχεδόν τρεις φορές. Συγκροτήθηκαν 125 νέες μεραρχίες, ενώ έγινε και ο εφοδιασμός του στρατού με νέα πολεμικά τεχνικά μέσα και καινούργιους τύπους εξοπλισμών (Συλλογικό, «Ιστορία του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ενωσης», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 1976, σελ. 560).
Η μεγάλη οξύτητα των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, σε συνδυασμό με τον διεθνή συσχετισμό δυνάμεων, που αρχικά δεν ήταν υπέρ της Γερμανίας, υποχρέωσαν την τελευταία να μη στραφεί εξαρχής κατά της ΕΣΣΔ, παρά το γεγονός ότι η Σοβιετική Ενωση ήταν ο μεγάλος αντίπαλος του καπιταλισμού και το γερμανικό κράτος από τους πρωταγωνιστές του αντικομμουνισμού. Στράφηκε πρώτα κατά των άλλων καπιταλιστικών κρατών (Γαλλία, Αγγλία, Βέλγιο, Δανία κ.ά.) και κατόπιν, σχεδόν δυο χρόνια αργότερα, στράφηκε κατά της ΕΣΣΔ. Δυο χρόνια αργότερα επιτέθηκε και η Ιαπωνία κατά των ΗΠΑ (Περλ Χάρμπορ).
Μία συγκυριακή συμφωνία
Τελικά, τα μέτωπα των δυο αντιμαχόμενων πλευρών συγκρότησαν: Από τη μια, τα λεγόμενα «δημοκρατικά αμυνόμενα» κράτη των ΗΠΑ - Αγγλίας - Γαλλίας και οι σύμμαχοί τους και, από την άλλη, τα φασιστικά επιτιθέμενα Γερμανίας - Ιαπωνίας - Ιταλίας με τους δικούς τους συμμάχους. Βέβαια, η αστική τάξη της Ιταλίας δεν δίστασε στα μέσα του πολέμου να αποσύρει τη στήριξή της στον Μουσολίνι και να εγκαταστήσει νέα κυβέρνηση υπό τον επίσης φασίστα στρατάρχη Μπαντόλιο, προκειμένου να αλλάξει στρατόπεδο και να προσχωρήσει στη συμμαχία ΗΠΑ - Μ. Βρετανίας, όταν αντιλήφθηκε ότι οι μέχρι τότε σύμμαχοί της θα έχαναν τον πόλεμο.
Η Σοβιετική Ενωση μπήκε στον πόλεμο υποχρεωτικά, αφού η Γερμανία επιτέθηκε εναντίον της (22 Ιούνη 1941). Μπήκε στον πόλεμο υποχρεωτικά και ήταν πραγματικά αμυνόμενη, γιατί βρισκόταν έξω από τη διαπάλη για το μοίρασμα του κόσμου. Η ΕΣΣΔ είχε ανάγκη μόνο από την ειρήνη. Τέτοιος ήταν ο χαρακτήρας της, αφού ήταν ανελέητος εχθρός της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας. Για τα αντίπαλα καπιταλιστικά κράτη ο χαρακτήρας του Β' Παγκοσμίου Πολέμου παρέμενε ιμπεριαλιστικός και μετά την εισβολή της Γερμανίας στην ΕΣΣΔ, παρά την προσωρινή συμμαχία κάποιων απ' αυτά με τη Σοβιετική Ενωση (12 Ιούλη 1941 η Αγγλία και τον Αύγουστο οι ΗΠΑ).
Η συμμαχία της ΕΣΣΔ με τις ΗΠΑ - Αγγλία ήταν μια διακρατική συμφωνία, που είχε συγκυριακό χαρακτήρα για όλες τις πλευρές. Πρόκειται για έναν ελιγμό που δεν μπορεί εκ των προτέρων να αποκλειστεί γενικά από μέρους του σοσιαλιστικού κράτους, από τη στιγμή που εκτιμά ότι ο διεθνής συσχετισμός δυνάμεων το υποχρεώνει να προχωρήσει σ' έναν προσωρινό συμβιβασμό με τμήμα των καπιταλιστικών κρατών, προκειμένου να αντιμετωπίσει ένα άλλο καπιταλιστικό τμήμα. Εξάλλου, αυτό έκαναν και οι ΗΠΑ - Αγγλία από τη δική τους πλευρά. Οσον αφορά την ΕΣΣΔ, όπως με το
Σύμφωνο Ρίμπεντροπ - Μολότοφ, έτσι και με τη σύμπραξή της με τις ΗΠΑ - Αγγλία αξιοποίησε τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις. Σε αυτήν την κατεύθυνση είχε κινηθεί και τα προηγούμενα χρόνια, προτείνοντας εναντίον της Γερμανίας συμφωνίες με τα «δημοκρατικά» καπιταλιστικά κράτη, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι εκείνα απέρριψαν όλες τις σοβιετικές προτάσεις.
Η συμμαχία, λοιπόν, ήταν χρήσιμη και για τις δυο πλευρές. Οι ΗΠΑ - Αγγλία συμμάχησαν με την ΕΣΣΔ με μεγάλη καθυστέρηση, όταν η Γαλλία είχε ήδη παραδοθεί, ενώ η Αγγλία που είχε χάσει θέσεις από την επέλαση του γερμανικού στρατού, κινδύνευε να χάσει και την κυριαρχία στην Ευρώπη οριστικά. Οι ΗΠΑ φοβούνταν τη λυσσασμένη επίθεση της Ιαπωνίας και την επικράτησή της στους δρόμους του εμπορίου σε Ασία - Ειρηνικό.
Από το άλλο μέρος, η συμμαχία χρησίμευε στην ΕΣΣΔ προκειμένου να εξασφαλίσει τη σωτηρία του εργατικού της κράτους. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι τελικά η Σοβιετική Ενωση σώθηκε με τις δικές της δυνάμεις, πολεμώντας εναντίον ενός εισβολέα που παρέταξε στο Ανατολικό Μέτωπο 190-270 Μεραρχίες, ενώ στο Δυτικό Μέτωπο παρέταξε 56-75 Μεραρχίες.
Δεν είχαν κοινό στόχο
Η σύγκρουση καπιταλισμού - σοσιαλισμού συνεχιζόταν εμφανώς και «υπογείως» και κατά τη διάρκεια του πολέμου. ΗΠΑ, Αγγλία και Γαλλία έκαναν πόλεμο αντιλαϊκό. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τον υπονομευτικό ρόλο τους στα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα, στα οποία ηγούνταν ΚΚ.
Επιβεβαιώνεται, ακόμα, από τη συνεργασία τους με δοσιλογικές πολιτικές και στρατιωτικές δυνάμεις, από την υπονομευτική δουλειά τους προς την ΕΣΣΔ, προς τις χώρες που απελευθερώθηκαν από τον Κόκκινο Στρατό, τη δρομολόγηση επιθετικών σχεδίων πριν τη λήξη του πολέμου, αξιοποιώντας δυνάμεις του αντιπάλου, όπως της Γερμανίας κ.λπ.
Ως υπονομευτικός και ανατρεπτικός μοχλός ενάντια στα κινήματα που ηγούνταν τα ΚΚ, χρησιμοποιήθηκαν και οι αστικές κυβερνήσεις σειράς χωρών που είχαν διαφύγει και εγκαταστάθηκαν στο Λονδίνο (πολωνική, γιουγκοσλαβική, βελγική κ.ά.) ή στο Κάιρο (ελληνική).
Επίσης, αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι οι ΗΠΑ - Αγγλία άνοιξαν το Β' Μέτωπο με την απόβαση στη Νορμανδία τρία χρόνια μετά την επίθεση της Γερμανίας στην ΕΣΣΔ. Τότε δηλαδή που ο πόλεμος είχε κριθεί και ο Κόκκινος Στρατός ετοιμαζόταν να βγει έξω από τα σύνορα και να βαδίσει προς το Βερολίνο.
Ο αντιλαϊκός ρόλος των καπιταλιστικών κρατών στον πόλεμο επιβεβαιώνεται και με φρικτό τρόπο από το γεγονός ότι οι ΗΠΑ έριξαν δυο ατομικές βόμβες (Χιροσίμα, Ναγκασάκι) δίχως να υπάρχει πολεμικός λόγος, δηλαδή τη στιγμή που η Ιαπωνία είχε σχεδόν καταρρεύσει. Ηταν η χαριστική βολή σε έναν σύμμαχό τους στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, εχθρό τους στον Β', που έγινε ξανά σύμμαχος μετά τη λήξη του. Ηταν η προειδοποιητική βολή προς τη Σοβιετική Ενωση.
Η ΕΣΣΔ έκανε δίκαιο πόλεμο, πρώτα απ' όλα πόλεμο υπεράσπισης της εργατικής εξουσίας, άρα της σοσιαλιστικής πατρίδας. Ο φιλολαϊκός χαρακτήρας του πολέμου που διεξήγαγε η ΕΣΣΔ φαίνεται και από την κατεύθυνση της παρέμβασής της στις οικονομικές - πολιτικές συνθήκες των χωρών που απελευθερώνονταν από τον Κόκκινο Στρατό. Επί της ουσίας, η ΕΣΣΔ έκανε πόλεμο αντικαπιταλιστικό - ανεξάρτητα από το ότι τον ονόμαζε αντιφασιστικό - και τότε που συμμάχησε με τις ΗΠΑ - Αγγλία.
Το τελευταίο δείχνει ότι η κρατική πολιτική ενός ΚΚ εξουσίας έχει να επιλύσει ειδικά προβλήματα στις διεθνείς σχέσεις, που δεν έχει μπροστά του ένα ΚΚ εκτός εξουσίας. Για παράδειγμα, στην εξωτερική πολιτική ένα ΚΚ εξουσίας μπορεί να υποχρεωθεί και σε κάποιο συγκυριακό συμβιβασμό με τμήματα του αντίπαλου σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό, βέβαια, δεν δικαιολογούσε μια συγκυριακή κρατική επιλογή να ανάγεται σε αρχή και από αυτήν την άποψη να ιδεολογικοποιείται, προκαλώντας σύγχυση στο διεθνές επαναστατικό κίνημα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Tα σχόλια στο μπλοκ πρέπει να συνοδεύονται από ένα ψευδώνυμο, ενσωματωμένο στην αρχή ή το τέλος του κειμένου