Το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε τη Δευτέρα 25 Ιούλη από τη ΝΔ, τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ, για την «ενίσχυση της ψηφιακής διακυβέρνησης», στρώνει ακόμα καλύτερα το έδαφος για την αξιοποίηση διαφόρων «ψηφιακών μέσων» στην κατεύθυνση της έντασης της εκμετάλλευσης των εργαζομένων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα άρθρα 5 έως και 9 του συγκεκριμένου νόμου, όπου περιγράφεται ένα πλαίσιο που δήθεν ρυθμίζει την εφαρμογή συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης, σε εφαρμογές διαχείρισης προσωπικού. Πλάι λοιπόν στα ήδη διαθέσιμα ψηφιακά και ηλεκτρονικά εργαλεία που έχουν στα χέρια τους οι εργοδότες, πλέον, σε συνδυασμό με το ψηφιακό φακέλωμα, τη «διασύνδεση» και τη «διαλειτουργικότητα» πληροφοριακών συστημάτων και υπηρεσιών, θα τους δίνεται η δυνατότητα με αλγόριθμο να αποφασίζουν ποιος θα απολυθεί και ποιος θα προσληφθεί, πώς θα κατανέμεται το εργατικό δυναμικό κ.λπ. Παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα να συγκεντρώνεται με συνοπτικές διαδικασίες μια γκάμα προσωπικών δεδομένων, όπως ιατρικών, οικονομικών, κοινωνικών επαφών, προτιμήσεων, συνηθειών και ενδιαφερόντων, πεποιθήσεων κ.ο.κ.
Με τον τρόπο αυτό η δυνατότητα που δίνει η λεγόμενη «ψηφιακή επανάσταση» για την επεξεργασία όλο και μεγαλύτερου όγκου δεδομένων, αντί να χρησιμοποιείται για τη βελτίωση της ζωής των εργαζομένων, γίνεται μέσο για το ξεζούμισμά τους.
Δεν πρόκειται για την περιγραφή κάποιου δυστοπικού μέλλοντος, και χαρακτηριστικά ως προς αυτό είναι όσα καταγράφονται στην Ιταλία, με αφορμή τη χρήση παρόμοιων αλγορίθμων «διαχείρισης προσωπικού» από την εταιρεία διανομής φαγητού «Foodinho» (ανήκει στον όμιλο «Delivery Hero» - μητρική της ελληνικής «e-food»). Εκεί λοιπόν αποκαλύφθηκε η χρήση αλγορίθμων για την αξιολόγηση των διανομέων της και την αυξομείωση του αριθμού παραγγελιών, καθώς τελικά και για την απόλυσή τους.
Για την αξιολόγηση αυτή η εταιρεία πραγματοποιούσε συλλογή και επεξεργασία δεδομένων των διανομέων, μεταξύ των οποίων η κάθε επικοινωνία τους με το τηλεφωνικό κέντρο, η παρακολούθηση της τοποθεσίας τους, η καταγραφή των διαδρομών τους, η συσχέτιση χρόνου παράδοσης με τον εκτιμηθέντα χρόνο και τα επίπεδα μπαταρίας συσκευής.
Με αφορμή τα παραπάνω, η Ιταλική Αρχή Προστασίας Δεδομένων ξεκίνησε σχετική έρευνα, η οποία κατέληξε τον Ιούλη του 2021 στην επιβολή προστίμων συνολικού ύψους 2,6 εκατομμυρίων ευρώ, επικαλούμενη το ότι η «Foodinho» δεν ενημέρωσε επαρκώς τους εργαζόμενους για την παρακολούθησή τους (δεν ζήτησε δηλαδή για τα ...τυπικά το γνωστό «κλικ» συναίνεσης) και δεν εγγυήθηκε την ακρίβεια και την ορθότητα των αποτελεσμάτων των αλγοριθμικών συστημάτων. Επιπλέον, δεν εξασφάλισε εγγυήσεις για την ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων, ενώ δεν προέβη και στην απαραίτητη ενημέρωσή τους για την άσκηση των δικαιωμάτων τους.
Το συγκεκριμένο παράδειγμα είναι χαρακτηριστικό για δύο λόγους. Αφενός, αποδεικνύει πως η αστική νομοθεσία και η λεγόμενη «Προστασία Προσωπικών Δεδομένων» απλά μετατρέπονται σε άλλοθι, αφού με μια εκδίκαση αποζημίωσης οι επιχειρήσεις μπορούν ανενόχλητες να συνεχίζουν το φακέλωμα και την αξιοποίηση των σχετικών αλγορίθμων. Αλλωστε, η εταιρεία αναγκάστηκε τελικά απλά να προσδιορίσει τη μέγιστη χρονική περίοδο αποθήκευσης των δεδομένων προς επεξεργασία και να διασφαλίσει την ασφάλειά τους από διαρροές, οπότε «ούτε γάτα - ούτε ζημιά». Με λίγα λόγια, αυτό που ζητήθηκε από την εταιρεία είναι να ενημερώνει τους εργαζόμενους καλύτερα για τους τρόπους με τους οποίους τους παρακολουθεί και τελικά τους αξιοποιεί για την απόλυσή τους.
Ο πυρήνας του ζητήματος βέβαια παραμένει και αφορά την αξιοποίηση από την εργοδοσία νέων εργαλείων για την ένταση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων.
Ετσι, επιβεβαιώνεται ξανά η «μοίρα» που έχουν στον καπιταλισμό οι τεράστιες δυνατότητες που προσφέρει η εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας. Αντί να αξιοποιούνται για να γίνει η ζωή του εργαζόμενου καλύτερη, να βελτιωθούν οι όροι της εργασίας και να μειωθεί ο χρόνος εργασίας, μετατρέπονται στο «ανάποδό» τους. Αξιοποιούνται ως επιπλέον βέλη στη φαρέτρα του κεφαλαίου, που στο διαρκές κυνήγι της αύξησης της κερδοφορίας των επιχειρηματικών ομίλων επιτίθεται λυσσαλέα στα δικαιώματα των εργαζομένων, κάνοντας όλο και πιο άγρια τη ζούγκλα της αγοράς εργασίας.
Σε αυτή την κατεύθυνση εντάσσονται και νομοθετήματα, όπως το παραπάνω, που απέσπασε τη συναίνεση όλων των αστικών κομμάτων, και μάλιστα με διάφορες αβροφροσύνες στη Βουλή και επαινετικά σχόλια στον Τύπο, επειδή τάχα βρήκαν τον «αλγόριθμο» της «συνεννόησης στα αυτονόητα», δηλαδή στην προσθήκη και των «ψηφιακών» μέσων στην αντεργατική επίθεση.
Δ. Μ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Tα σχόλια στο μπλοκ πρέπει να συνοδεύονται από ένα ψευδώνυμο, ενσωματωμένο στην αρχή ή το τέλος του κειμένου