Ούτε θέλουν, ούτε μπορούν να μας προστατέψουν από τις πυρκαγιές

 

Στις 10 Φεβρουαρίου, με δελτίο Τύπου το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας ανακοίνωνε την προετοιμασία του κρατικού μηχανισμού ενόψει της αντιπυρικής περιόδου και μάλιστα μας πληροφορούσε ότι φέτος ο στρατηγικός σχεδιασμός θα έδινε έμφαση στην πρόληψη και στην επιχειρησιακή ετοιμότητα! Η κυβέρνηση ανακοίνωσε το δόγμα «Πρόληψη, Προετοιμασία / Ετοιμότητα σε συνδυασμό με την Αμεση Απόκριση», με στόχο την «ταχεία και αποτελεσματική διαχείριση κάθε πρόκλησης». Ημασταν λοιπόν «πανέτοιμοι» για άλλη μια χρονιά να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις του καλοκαιριού, με πομπώδεις διατυπώσεις που θυμίζουν εμπορική διαφήμιση.

Μόλις μερικούς μήνες μετά μετράμε 28 νεκρούς ανθρώπους, δεκάδες τραυματίες (μεταξύ των οποίων και πυροσβέστες), πάνω από 1,6 εκατ. στρέμματα καμένα, συμπεριλαμβανομένου του δάσους της Δαδιάς, ενός από τα σημαντικότερα οικοσυστήματα της Ευρώπης, καθώς και καταστροφές σε εκατοντάδες σπίτια, καλλιέργειες, κτηνοτροφικό κεφάλαιο κ.ά. Τώρα πια η κενότητα των κυβερνητικών εξαγγελιών του Φεβρουαρίου γίνεται εκκωφαντικά εμφανής: Κούφια λόγια που στην πράξη δεν σήμαιναν απολύτως τίποτα.

Τι έφταιξε κατά την κυβέρνηση για την κατάσταση αυτή; Μα βεβαίως, όπως καθημερινά αναφέρουν, η λεγόμενη κλιματική αλλαγή. Ακόμα κι αν δεχτούμε τις δικαιολογίες της κυβέρνησης, με όλες τις αντιφάσεις τους, θα περίμενε κανείς η Πολιτική Προστασία, το σύνολο του κράτους, να προετοιμάζεται για το ακραίο σενάριο και ενδεχόμενο και, εν προκειμένω, να υπάρχει ο αντίστοιχος αντιπυρικός σχεδιασμός και μέτρα με βάρος στην πρόληψη.

Οι πυροσβέστες με εμπειρία άνω των δέκα ετών έχουν μνήμες από εξίσου μεγάλες πυρκαγιές και από μέρες με επικινδυνότητα «3» και «4», με πολύ χειρότερες μετεωρολογικές συνθήκες από αυτές που φέτος «βαφτίστηκαν» πεντάρια στους χάρτες επικινδυνότητας της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας (ΓΓΠΠ - όπου, παρεμπιπτόντως, κάποιος κακεντρεχής θα παρατηρούσε ότι η έκδοση επικινδυνότητας «5» έχει αυξηθεί εντυπωσιακά απ' όταν η σχετική υπηρεσία της ΓΓΠΠ μετακόμισε στο ίδιο κτίριο με το εποπτεύον υπουργείο...). Η κυβερνητική στρατηγική δεν βασίζεται στην επιστημονική γνώση, αλλά όταν τα πραγματικά δεδομένα δεν υποστηρίζουν την εικόνα που βολεύει την κυβέρνηση και τα συμφέροντα που αυτή εξυπηρετεί, τότε η πραγματικότητα πρέπει να διαστρεβλωθεί. Κάποτε ήταν οι «στρατηγοί άνεμοι». Στον καιρό της «πράσινης μετάβασης», δηλαδή της «πράσινης» μπίζνας, είναι η «κλιματική κρίση». Φταίει δηλαδή πάντα κάτι άλλο εκτός από τη διαχρονική συνέπεια και επιμονή των κυβερνήσεων να υπερασπίζονται, να εφαρμόζουν μια εγκληματική πολιτική που αντιμετωπίζει την πολιτική προστασία ως πεδίο επιχειρηματικής δραστηριότητας, αντί να εφαρμόζουν έναν επιστημονικό κεντρικό σχεδιασμό με βάση τις ανάγκες του λαού. Βέβαια, επειδή εδώ υπάρχει σύμπτωση απόψεων και πολιτικής με όλα τα υπόλοιπα κόμματα που κυβέρνησαν αυτόν τον τόπο, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ κάνουν μια πολύ βολική κριτική στην κυβέρνηση, κατηγορώντας την για ανικανότητα και έλλειψη σχεδίου. Πώς να πουν κάτι διαφορετικό, αφού το ΠΑΣΟΚ ως κυβέρνηση το 1998 προχώρησε στον καταστροφικό διαχωρισμό της πρόληψης των δασικών πυρκαγιών από την καταστολή τους, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ διατήρησε αυτόν τον διαχωρισμό και υλοποίησε την ίδια αποτυχημένη πολιτική, που είναι ο πραγματικός εμπρηστής των δασών.

Και ποια ήταν τα μέτρα - κατά τον πρωθυπουργό - που πήρε η κυβέρνηση ώστε να δηλώσει «πανέτοιμη» για φέτος; Κυρίως η πρόσληψη «δασοκομάντος», λες και μπορούν να φέρουν πραγματική διαφορά 500 άνθρωποι σε ολόκληρη τη χώρα και η ενοικίαση εναέριων μέσων.

Φαίνεται όμως ότι όσο πιο αποτυχημένο το κυβερνητικό έργο και όσο πιο εγκληματικές οι ευθύνες της κυβέρνησης, τόσο πιο σημαντικό είναι να εφευρεθεί μια εντυπωσιακή και ρηξικέλευθη «λύση» (κατά προτίμηση χαμηλού κόστους), ώστε να καλυφθούν οι ευθύνες και να συνεχιστούν απρόσκοπτες οι μπίζνες. Γιατί αν ο πρωθυπουργός και η κυβέρνησή του πραγματικά πίστευαν στην σημασία και στην επιχειρησιακή επάρκεια των δασοκομάντος, της Ειδικής Μονάδας Δασικών Επιχειρήσεων (ΕΜΟΔΕ), τότε δεν θα του προσλάμβανε προσωπικό με επταετή θητεία και βεβαίως θα τους εξασφάλιζε καλύτερες εργασιακές συνθήκες και αποδοχές. Τώρα, και αυτοί καλούνται να εργαστούν με τη δαμόκλειο σπάθη της «θητείας» πάνω από το κεφάλι τους, ενώ ταυτόχρονα φρόντισε να τους εντάξει στη χαμηλότερη και πιο «φτηνή» κατηγορία του ειδικού μισθολογίου σε σχέση με το λοιπό προσωπικό του ΠΣ.

Ακούστηκε μάλιστα ότι απαιτείται ακόμα μεγαλύτερη παρουσία του ΠΣ μέσα στα δάση! Προς αυτήν την κατεύθυνση, και με βάση και την τεράστια έλλειψη προσωπικού που οι κυβερνήσεις της τελευταίας 15ετίας έχουν «εξασφαλίσει» για το ΠΣ, το επόμενο βήμα θα είναι οι πυροσβέστες να... κατασκηνώσουν μόνιμα σε όποιο δάσος έχει απομείνει! Ετσι κι αλλιώς, ήδη η πλειοψηφία των πόρων του ΠΣ (σε ανθρώπους και μέσα) τα καλοκαίρια απασχολείται κυρίως στη δασοπυροπροστασία (εκπομπή περιπολικών οχημάτων, επάνδρωση πυροφυλακίων, επάνδρωση εποχικών κλιμακίων κ.λπ.), σε βαθμό που να δημιουργούνται «τρύπες» στην επιχειρησιακή ικανότητα του μηχανισμού να αντεπεξέλθει σε όλα τα υπόλοιπα καθήκοντά του (πυρκαγιές σε κτίρια, τροχαία ατυχήματα κ.λπ.). Αυτή η αποστροφή της κυβερνητικής προπαγάνδας αποδεικνύει για άλλη μια φορά ότι δεν τους ενδιαφέρει η ουσία της αντιμετώπισης των ζητημάτων της Πολιτικής Προστασίας, η προστασία του λαού και του περιβάλλοντος, αλλά απλώς ρίχνουν το βάρος τους στο να αποφύγουν το μεγάλο πολιτικό κόστος. Ετσι, λένε ουσιαστικά, ας καεί το δάσος, αρκεί να μην υπάρξει νεκρός. Η πείρα όμως έδειξε ότι όταν καίγεται το δάσος υπάρχουν και νεκροί, αλλά και χειροτερεύει μακροπρόθεσμα η ζωή μας από τα καυσαέρια που εισπνέουμε και τη μείωση του οξυγόνου που παρείχε το δάσος.

Αλλο ένα γεγονός που αποδεικνύει ότι η κυβέρνηση ούτε μπορεί ούτε θέλει να δώσει λύση, είναι σχετικά με τις αναγκαίες προσλήψεις στη Δασική Υπηρεσία και στην Πυροσβεστική. Το ανέλυσε εκτενώς ο πρωθυπουργός στην ομιλία του, σύμφωνα με την οποία αποτελεί την επιτομή του «κακού management» το να προσλαμβάνεται προσωπικό για όλο τον χρόνο για να δουλέψει «τους δύο μήνες που χρειάζονται»! Επομένως, για να καλυφθούν οι ανάγκες αυτών των «δύο μηνών» θα τεντώνονται εργασιακά οι υφιστάμενοι πυροσβέστες. Βέβαια, στην αποστροφή αυτή ο πρωθυπουργός βλέπει το «κακό management» μόνο αν αυτό το προσωπικό πρέπει να πληρωθεί, διότι ταυτόχρονα έκανε έκκληση για αύξηση του αριθμού των εθελοντών και ενεργοποίηση των πολιτών (καθ' όλο τον χρόνο). Είναι αυτή η «αλλεργία» που πιάνει τις αστικές κυβερνήσεις όταν πρέπει να κατευθύνουν χρήμα για τις ανάγκες του λαού αντί για τις ανάγκες του κεφαλαίου!

Την ίδια στιγμή οι επαγγελματίες πυροσβέστες μόνιμοι, πυροσβέστες πενταετούς υποχρέωσης (ΠΠΥ), ΕΜΟΔΕ και εποχικοί έχουν ξεπεράσει φέτος κάθε πιθανό και απίθανο όριο σε χρόνο και συνθήκες εργασίας! Είναι χαρακτηριστικό ότι προσωπικό από τη Βόρεια Ελλάδα επιχείρησε σχεδόν σε όλα τα πύρινα μέτωπα της χώρας. Πυροσβέστες εργάστηκαν περίπου τρεις φορές περισσότερο απ' όσο θα έπρεπε, συμπληρώνοντας μέσα σε χρονικό διάστημα 3 μηνών ώρες εργασίας που αναλογούν σε 9 μήνες! Μήπως είναι άραγε παραμύθι η κατάσταση αυτή; Οι σύζυγοι και τα παιδιά τους, που τους έβλεπαν μια φορά στις τρεις μέρες (και αν...), ζούνε κι αυτοί κάποια συλλογική παράκρουση; Και αν οι αυξημένες ανάγκες αφορούν μόλις «δύο μήνες», πώς έχουν συσσωρευτεί τόσα εκατομμύρια οφειλόμενες μέρες ανάπαυσης και αδειών στους πυροσβέστες, με τη συντριπτική τους πλειοψηφία να τους οφείλονται από 100 έως ...300 μέρες ανάπαυσης έκαστος;!

Πέραν όμως των εργασιακών συνθηκών, τι μέσα εξασφάλισε η κυβέρνηση στους πυροσβέστες για να κάνουν αποδοτικά τη δουλειά τους, προστατεύοντας τον λαό; Πίσω από τα «γυαλιστερά» δελτία Τύπου κρύβεται μια πραγματικότητα. Η πλειοψηφία των χορηγηθέντων Μέσων Ατομικής Προστασίας προέρχεται κυρίως από δωρεές (βεβαίως με το αντίστοιχο διακριτικό ταμπελάκι αναρτημένο στη στολή, σαν να πρόκειται για εμφανίσεις ποδοσφαιρικών ομάδων!), ενώ και όσα έχουν χορηγηθεί ανανεώνονται σπάνια και άσχετα από την καταπόνησή τους. Ο στόλος των πυροσβεστικών οχημάτων είναι απίστευτα πεπαλαιωμένος. Το περιβόητο πρόγραμμα ΑΙΓΙΣ θα αρχίσει να φέρνει αυτοκίνητα στο ΠΣ, που η αποστολή του υλοποιείται κυρίως με οχήματα, μέσα στην επόμενη πενταετία. Η συντήρηση των υπαρχόντων μέσων γίνεται με το στανιό, ενώ ακόμα και για την αλλαγή των ελαστικών τους οι διοικητές των υπηρεσιών «χάνουν τον ύπνο τους».

Αντί λοιπόν οι διοικήσεις να αναλώνουν τον χρόνο τους στην αποδοτικότερη επιχειρησιακή λειτουργία των υπηρεσιών τους, καταλήγουν να σέρνονται πίσω από «δωρητές» για να βρουν τα αυτονόητα. Μάλιστα, καθώς η πλειοψηφία των νεότερων οχημάτων του ΠΣ προέρχεται από δωρεές, και επειδή είναι φτηνότερο να δωρίσει κανείς κάποιο μικρό πυροσβεστικό των 500 λίτρων απ' ό,τι ένα μεγάλο και πλήρες πυροσβεστικό φορτηγό όχημα, πλέον στην πραγματικότητα τα σημαντικότερα επιχειρησιακά οχήματα του ΠΣ, δηλαδή τα μεγάλα πυροσβεστικά, είναι ακόμα παλαιότερα απ' ό,τι οι αριθμοί δείχνουν, αφού η συντριπτική πλειοψηφία των φρεσκοδωρηθέντων είναι μικρά πυροσβεστικά ή επιβατικά αυτοκίνητα! Γενικά η κυβέρνηση εξασφάλισε για το ΠΣ ένδεια μέσων και πιστώσεων.

Και όσο για την πρόληψη που τόσο εμφατικά έθετε το υπουργείο τον Φεβρουάριο; Με τα Δασαρχεία ξεχαρβαλωμένα και με τις όποιες ελάχιστες πιστώσεις να κατευθύνονται στα νεφελώδη τοπία της Τοπικής Διοίκησης, αποτελεί άγνωστη έννοια.

Εκτός κι αν πρόκειται για ευκαιρία που θα αποφέρει μπίζνες, όπως και έγινε. Εταιρείες εργολάβων, που τις επέλεξαν το υπουργείο Πολιτικής Προστασίας και η Γενική Διεύθυνση Δασών, ανέλαβαν καθαρισμούς δασών, ορισμένοι από τους οποίους συνεχίζονται μέχρι και σήμερα.

Την ίδια στιγμή φαίνεται ότι το κεφάλαιο μυρίστηκε στην πρόληψη μια νέα κερδοφόρα πηγή, σφυρίζοντας στην κυβέρνηση την ανάγκη της «ενεργοποίησης του ιδιωτικού τομέα στην πρόληψη». Ετσι, σύμφωνα με άλλη μια κυβερνητική μεγαλοστομία, τα δάση θα καθαριστούν όταν θα εξασφαλίσουν δωρεάν πρώτη ύλη σε επιχειρήσεις ξυλείας και βιομάζας, με την εκχώρηση σε αυτές της διαχείρισης των κρατικών δασών.

Αν κάτι πρέπει να έμεινε από το φετινό καλοκαίρι του Αρμαγεδδώνα, είναι η διάλυση κάθε αυταπάτης ότι οι κυβερνώντες μπορούν να προστατεύσουν τον λαό και το φυσικό περιβάλλον. Ούτε μπορούν, ούτε θέλουν! Και αυτό που θέλουν είναι εχθρικό προς τον λαό και θα διαλύσει τους πυροσβέστες.

Η λύση βρίσκεται στην ανατροπή της πολιτικής των αντιλαϊκών κυβερνήσεων και όλων των αντιλαϊκών νόμων που εντείνουν την εμπορευματοποίηση της γης, των δασικών οικοσυστημάτων, σε σύγκρουση με τα «αναπτυξιακά» σχέδια της άρχουσας τάξης και όλα τα εργαλεία υλοποίησής τους, όπως η δασική πολιτική και η πολιτική γης.

Χρειάζεται άμεσα να υπάρξει κατάργηση του απαράδεκτου διαχωρισμού της πρόληψης από την κατάσβεση των δασικών πυρκαγιών. Αμεσα να δρομολογηθούν τα απαραίτητα έργα υποδομής, αντιπλημμυρικής προστασίας, ολοκληρωμένη διαχείριση των λεκανών απορροής, συνεχείς έλεγχοι και λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων ελαχιστοποίησης του κινδύνου στις τεχνολογικές εγκαταστάσεις. Ουσιαστική αύξηση της χρηματοδότησης, φορολογώντας το μεγάλο κεφάλαιο, στο πλαίσιο της διαχείρισης και προστασίας των δασών.

Αύξηση της χρηματοδότησης της Πυροσβεστικής και της Δασικής Υπηρεσίας από τον κρατικό προϋπολογισμό και ενίσχυσή τους με μόνιμο προσωπικό, καθώς και των δομών πρόληψης, διαχείρισης και Πολιτικής Προστασίας, Υγείας, εκτίμησης και πρόγνωσης των φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών. Να εξασφαλιστούν όλος ο αναγκαίος και σύγχρονος εξοπλισμός, πυροσβεστικά και άλλα οχήματα, κ.λπ.

Ο ΠυρΑκανθος