Η Δίκη για τον Γοργοπόταμο

Αρχίζει, 26/5/1965, στη Λαμία η δίκη στελεχών του ΚΚΕ και της ΕΔΑ με τις κατηγορίες της αντίστασης κατά της Αρχής, της πρόκλησης σωματικών βλαβών, κ.α. στη διάρκεια εκδήλωσης στο Γοργοπόταμο (29/11/1964).

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης αυτής είχε σημειωθεί έκρηξη η οποία σκότωσε 13 και τραυμάτισε 45 άτομα. Στις 17/6 καταδικάστηκαν οι Γεράσιμος Αυγερόπουλος, Άννα Σολωμού, Κώστας Τασσόπουλος, Φωτεινή Σπυράτου,

Δημήτρης Χριστόπουλος, κ.α., σε ποινές φυλάκισης 7 μηνών έως 3 χρόνων.

 

Η τραγωδία...

Την Κυριακή 29 Νοέμβρη του 1964, στο Γοργοπόταμο συγκεντρώθηκαν χιλιάδες λαού για να γιορτάσουν την 22η επέτειο από την ανατίναξη της γέφυρας. Επιβλητική η παρουσία των αγωνιστών της διωκόμενης, τότε, ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης και των σωματείων τους, με επικεφαλής τον τιμημένο στρατηγό του ΕΛΑΣ Γεράσιμο Αυγερόπουλο. Παρόντες και αγωνιστές του ΕΔΕΣ με επικεφαλής τον δημοκρατικό στρατηγό Ν. Κοσίντα. Εκεί και η ΕΔΑ, καθώς και η Νεολαία Λαμπράκη με οργανωμένη παρουσία.

Οι εκδηλώσεις, για πρώτη φορά, γίνονταν υπό την αιγίδα της κυβέρνησης. Ο γιορτασμός της ανατίναξης της γέφυρας έπαιρνε μεγάλες διαστάσεις και το περιεχόμενό του συνδεόταν με την αναγνώριση της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης, τη λευτεριά στους πολιτικούς κρατούμενους και τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ.

Σ' αυτή την εκδήλωση, συνέβη το αποτρόπαιο: Η έκρηξη μιας νάρκης έφερε το τραγικό αποτέλεσμα: 13 νεκροί (7 υπέκυψαν επιτόπου και 6 αργότερα) και 45 τραυματίες.

...και η σκευωρία

Η τραγωδία συγκλόνισε ολόκληρη την Ελλάδα. Τα ερωτήματα για τις αιτίες που την προκάλεσαν ζητούσαν πιεστικά απάντηση, λόγω και των αντιφάσεων από τις επίσημες έρευνες. Το τότε καθεστώς ξεκίνησε δικαστικές διώξεις, σε βάρος των θυμάτων της αιματοχυσίας, με κύρια κατηγορία ότι πήγαν στο γιορτασμό του Γοργοπόταμου για να οργανώσουν, υποκινήσουν και συμμετάσχουν σε στάση κατά των αρχών.

Η απόφαση για τη δίκη του Γοργοποτάμου

17 Ιούνη 1965: Σε ποινές μέχρι τρία χρόνια φυλάκιση καταδικάζονται 12 κατηγορούμενοι για τα γεγονότα του Γοργοπόταμου στα τέλη του 1964. Ασκούν έφεση και αφήνονται ελεύθεροι.

Στις 29 Νοέμβρη 1964 ορίστηκε για πρώτη φορά ο γιορτασμός της επετείου Γοργοπόταμου με κυβερνητική ευθύνη (κυβέρνηση Ενωσης Κέντρου). Τούτος ο γιορτασμός δεν ήταν σαν τους άλλους. 

Η συμμετοχή του κόσμου ήταν μεγαλύτερη παρά ποτέ. Σε πάνω από 2.000 υπολογίζονται τα πλήθη που κατέκλυσαν το χώρο κάτω από τη γέφυρα και τις γύρω πλαγιές. Παρούσα με τις οργανωμένες δυνάμεις της η ΕΔΑ και η «Νεολαία Λαμπράκη», παρόντα τα σωματεία της ΕΑΜικής Αντίστασης με χιλιάδες αντιστασιακούς αγωνιστές. Εκεί και ο στρατηγός Αυγερόπουλος του ΕΛΑΣ, καθώς και ο εκπρόσωπος αγωνιστών του ΕΔΕΣ στρατηγός Κοσίντας. Την κυβέρνηση εκπροσωπούσε ο υφυπουργός Αμυνας Μιχ. Παπακωνσταντίνου.

Ενταση προκλήθηκε όταν απαγορεύτηκε στους εκπροσώπους του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ να καταθέσουν στεφάνι. Το πανδαιμόνιο που ακολουθεί καλύπτεται από έναν εκκωφαντικό κρότο και πυκνός καπνός κάλυψε τα πάντα. Τι είχε συμβεί; Μια νάρκη που είχε σκάσει προκάλεσε το θάνατο 13 ατόμων και των τραυματισμό 45.

Ο δημοσιογράφος- ιστορικός Γιώργος Πετρόπουλος στο προλογικό του σημείωμα στο βιβλίο «Οι δίκες του Γοργοπόταμου (1964- 1966). Αγνωστα ντοκουμέντα απ' την πολύκροτη υπόθεση» αναφέρεται σε σειρά στοιχείων που κλονίζουν την επίσημη τότε κυβερνητική εκδοχή περί νάρκης του Εμφυλίου. Σημειώνει ότι σύμφωνα με εκθέσεις του υπουργείου Αμύνης είχαν προηγηθεί τρεις εκκαθαρίσεις του ναρκοπεδίου της περιοχής (1951,1955,1957). Αναφέρει, ακόμη, έγγραφο των αμερικανικών υπηρεσιών, το οποίο δημοσιεύτηκε στο «Εθνος» στις 5 Αυγούστου 1965 και το οποίο έλεγε ότι την αιματοχυσία στο Γοργοπόταμο οργάνωσαν πράκτορες της CIA που είχαν έρθει από τη Δ. Γερμανία και καταλήγει:

«Το μετεμφυλιακό καθεστώς φρόντισε να κλείσει την υπόθεση θεωρώντας ενόχους, ουσιαστικά, τα θύματα της αιματοχυσίας. Συγκεκριμένα 17 αντιστασιακοί παράγοντες- ανάμεσα τους ο στρατηγός Γεράσιμος Αυγερόπουλος (του ΕΛΑΣ) και ο στρατηγός Ν. Κοσίντας (του ΕΔΕΣ)- και άλλοι απλοί πολίτες βρέθηκαν ξαφνικά κατηγορούμενοι για τα "γεγονότα του Γοργοπόταμου". Αρκετοί από αυτούς προφυλακίστηκαν και στις 26 Μαΐου 1965 άρχισε στη Λαμία η σχετική δίκη αποτέλεσμα της οποίας ήταν 12 από τους 18 κατηγορούμενους να καταδικαστούν και 6 να αθωωθούν».

Εγιναν συνολικά τρεις δίκες:

- Η πρώτη στο Πλημμελειοδικείο της Λαμίας (Μάης - Ιούνης 1965), όπου καταδικάστηκαν οι 12 από τους 18 κατηγορουμένους.

- Οι άλλες δύο στο Τριμελές Εφετείο Αθηνών (η μία το Νοέμβρη του 1965 και η άλλη το Φλεβάρη του 1966), όπου χαρακτηριστικό τους στοιχείο είναι η καταδίκη του Γερ. Αυγερόπουλου, καθώς και άλλων στελεχών του αντιστασιακού και αριστερού κινήματος.